İdare tarafından gerçekleştirilen ihalelerden teklif veren şirketin ve teklifi imzalayan yetkililerin yasaklılık sorgulaması yapılırken, söz konusu şirketin ortaklarına yönelik yasaklılık sorgulaması yapılmadığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11’inci maddesinde, doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamayacak olanlara ilişkin düzenleme yapılmıştır. Anılan Kanun’un 17’nci maddesinde yasak fiil ve davranışlar; 59’uncu maddesinde ise isteklilerin ceza sorumluluğu düzenlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teyit işlemleri” başlıklı 30.5.2’nci maddesinde yasaklılık teyidi yapılırken aday ve istekliler ile bunların şahıs şirketi olmaları halinde tüm ortaklarının, sermaye şirketi olmaları halinde sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortakları ve hisseleri toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortakları ile başvuru veya teklifi ya da sözleşmeyi imzalayanın, başka bir ifade ile ihaleye katılan vekil ve temsilcilerinin de ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığının sorgulanacağı ve Kamu İhale Kurumundan teyit ettirileceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, İdare tarafından gerçekleştirilen ihalelerde sermaye şirketi niteliğinde olan isteklilerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip ortakları ve hisseleri

toplamı şirket sermayesinin yarısından fazlasını teşkil eden ortaklar için yasaklılık teyidinin yapılmadığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında ilgili birime (satın alma) konu ile ilgili uyarılar yapılmış olup 2022 mali yılında kontrolleri yapılmaya başlanmıştır denilmektedir. Ancak bunun doğruluğu, hesapların bundan sonraki dönemde incelenmesi sonucu teyit edilebilecektir.

Gerekli yasaklılık sorgulamalarının yapılmaması durumunda firmaların ihaleye katılma yeterlilik ve koşullarına sahip olmadığı halde, İdarenin gerçekleştirdiği ihalelere katılımını mümkün hale getirmektedir. Belirtilen risklerin giderilmesi için, yasaklılık sorgulamasının mevzuatta uygun olarak yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.