Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından 375 sayılı KHK’nın Ek 20’nci maddesine dayanılarak şirket üzerinden doğrudan hizmet alım yoluyla uzman personel istihdam edildiği ayrıca personelin şartnamede belirtilen şartları taşımadığı görülmüştür.

375 sayılı KHK’nın Ek 20’nci maddesinin 1’nci fıkrası,

“İl özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetleri 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebilir.” hükmünü içermektedir.

24.12.2017 tarih ve 30280 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (696 sayılı KHK'sı) 127’nci maddesiyle, belediyeler ile bağlı kuruluşlarında 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların belirlenen şart ve kriterleri sağlamaları koşuluyla işçi statüsüne geçirilmesi hüküm altına alınmış, 01.04.2018 itibariyle geçiş işlemleri tamamlanmıştır. Geçiş işlemlerinin usul ve esasları başta 'Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Sözleşmeleri Kapsamında Çalıştırılmakta Olan İşçilerin Sürekli İşçi Kadrolarına veya Mahalli İdare Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmesine İlişkin 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23 ve Geçici 24'üncü Maddelerinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar' ile sair düzenlemelerle belirlenmiştir.

İşçi statüsüne geçirilen personelin belediyelerde istihdamı doğrudan hizmet alım sözleşmesiyle mevcut ya da kurulan şirket vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bunun kuralları da ‘İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslarda belirtilmektedir.

Mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, 696 sayılı KHK’yla işçi statüsüne geçirilen personelin doğrudan hizmet alımı, 375 sayılı KHK’nın EK 20’nci maddesine istinaden yapılacaktır. Diğer türlü daha önceden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihalesiyle çalıştırılmayan personel ve personelin yürüttüğü işler, şirket/şirketlerle doğrudan hizmet alımı sözleşmesiyle yapılamayacaktır. Bu maddenin kullanımı idareyle bağlantılı olan ve KHK öncesi istihdam edilen personel ve personelin yürüttüğü işleri kapsamaktadır. Öyle olmasa idareler serbest bir şekilde personel çalıştırılmasına dayalı kısmi ya da daimi nitelikteki işleri şirketleri üzerinden temin edebilecektir.

Yapılan incelemeye göre; İdare tarafından 01.07.2019-09.08.2019 tarihleri arasında belediyenin şirketi olan Konya Sanat Kültür ve Spor A.Ş. üzerinden doğrudan hizmet alımı yöntemiyle spor okullarında çalıştırılmak üzere kısmi zamanlı uzman alımı gerçekleştirilmiştir. Bu şekilde personel istihdamı yukarıda ele aldığımız mevzuat uyarınca doğru olmayacaktır. İşin şekli açıdan mevzuata aykırı olmasıyla birlikte çalıştırılan personelin şartnamede belirtilen kriterleri taşımaması nedeni ile esasına yönelik usulsüzlüklerin de olduğu görülmüştür. Şartnamede futbol, basketbol, güreş, masa tenisi, hentbol, bocce, judo,

karate gibi spor dallarında uzman personel çalıştırılmasını öngörmektedir. Belirtilen branşlardaki uzman personelin, nitelik ve spesifik olarak eğitim verdiği alanda uzmanlığı, sunulacak belgeler, sertifikalar ya da lisansla tevsik edilmelidir. Ödeme evrakında ve puantaj listelerinde, tüm personelin ‘antrenör’ olarak tarif edildiği görülmüş, bu yöndeki uzmanlığı tevsik edici belgelerin olmadığı anlaşılmıştır. Bu durum işin uzman personel eliyle yürütülmediği kanaatini oluşturmaktadır.

Ancak idare, cevabında, 375 sayılı KHK’nın Ek 20’nci maddesine dayanılarak şirket üzerinden doğrudan hizmet alım yoluyla uzman personel istihdam edilmesinin yerinde olduğunu ileri sürmektedir. Hâlbuki 696 sayılı KHK’yla işçi statüsüne geçirilen personelin doğrudan hizmet alımı, 375 sayılı KHK’nın EK 20’nci maddesine istinaden yapılacak, diğer türlü daha önceden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihalesiyle çalıştırılmayan personel ve personelin yürüttüğü işler, şirket/şirketlerle doğrudan hizmet alımı sözleşmesiyle yapılamayacaktır. İdarenin yaklaşımıyla herhangi bir sınır olmaksızın tüm personel çalıştırılması gereken işlerin (696 sayılı KHK kapsamına girmeyen), sözleşmeyle, doğrudan şirket üzerinden alınması gerek 696 sayılı KHK gerekse de 375 sayılı KHK'nın amacına uygun düşmeyecektir. Çünkü bahsedilen KHK'ların özü, daha önce ihale suretiyle istihdam edilen personelin işçi statüsüne geçirilerek artık personel çalıştırılmasına dayalı ihale işlemlerinin sonlandırılmasıdır. Bunlar dışında kalan personel çalıştırılmasına dayalı işlerin şirket üzerinden alımı mevzuata uygun olmayacaktır. 375 sayılı KHK'yı, 696 sayılı KHK ile bağlantılı düşünerek hareket edilmesi gerekmektedir.

İdarenin karşı karşıya kaldığı spor okullarında uzman çalıştırılması ihtiyacı ya da benzeri ihtiyaçlar ilgili Bakanlık, kurum ve kuruluşlarla protokol yapılarak ya da doğrudan usta öğretici çalıştırılması esaslarına göre ifa edilebilir.

İdare, bulgumuzun diğer kısmı olan uzman personel için aranan şart ve kriterlerin, sertifika ve lisans belgelerinin, zaruretten dolayı sağlanamadığı ve yeterli eğiticinin olmamasından ileri geldiğini beyan etmiştir. İşin teknik şartnamesinde uzman spor eğiticileri için aranan şartlar ve gerekli belgelerin temini ayrıntılı düzenlenmiştir. İl düzeyinde böyle bir yetersizliğin olduğunun bilinmesi ve buna rağmen belediye şirketi üzerinden uzman spor eğiticisi çalıştırılması ihtiyacı, işin, belediye şirketi üzerinden ve aranan kriterlere uygun kişilerce yapılmasını güçleştireceğinden amacın hâsıl olmamasına neden olacaktır.

Sonuç itibariyle mevzuatın öngördüğü şekilde personel istihdamının sağlanması doğru olacaktır.