Karar Künyesi
Yunusemre Belediyesi ve genelde tüm ilçe belediyeleri Büyükşehir Belediyesinden kendilerine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin bir kontrol ve takip aracından yoksun bulunmaları nedeniyle gelir kaybına uğramaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin (f) bendi uyarınca karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek büyükşehir belediyesinin görevleri sayılmış olup, "Büyükşehir Belediyesinin Gelirleri" başlıklı 23’üncü maddesinin (f) bendinde
de söz konusu park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin %50'sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacağı belirtilmiştir.
Aynı Kanun’un 23’üncü maddesinin son fıkrasında ise; “Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile ilçe belediyeleri; tahsil ettikleri vergiler ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken paylar ile su, atık su ve doğalgaz bedellerini zamanında yatırmadıkları takdirde, ilgili belediye veya bağlı kuruluşun talebi üzerine söz konusu tutar, İller Bankası tarafından, yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılır. Gecikmeden kaynaklanacak faiz ve benzeri her türlü zararın tazmininden, ilgili ilçe belediye başkanı ve sayman şahsen sorumludur. Bu fıkra hükmü, ilçe ve ilk kademe belediyeleri hesabına yapılacak her türlü aktarmaları zamanında yapmayan büyükşehir belediye başkanı, bağlı kuruluş genel müdürleri ve saymanları hakkında da uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
Manisa Yunusemre Belediyesine Manisa Büyükşehir Belediyesince son beş yılda gönderilen otopark işletme gelirlerine göz atıldığında, yasada öngörülen gelir dağıtım mekanizmasının işlemediği anlaşılmaktadır. 2014 yılında herhangi bir ödeme yapılmazken, 2015 yılında 5713, 2016 yılında 5322, 2017 yılında 5383 Lira gönderilmiş, 2018 yılında bu tutar 384 Lira gibi neredeyse yok hükmünde bir rakama inmiştir. Bu rakamlar yasada öngörülen gelir dağıtım sistemine Büyükşehir Belediyesi'nin uymadığını açıkça göstermektedir ve Büyükşehir Belediyesi'nden bilgi istemek suretiyle teyidine bile ihtiyaç göstermemektedir.İlçe belediyelerine aynı dönemlerde aktarılan meblağlar ve ilçe nüfuslarının birlikte değerlendirilmesinde de 5216 sayılı Kanun'un23’üncü maddesinin (f) bendinde belirtilen otopark işletme gelirinin %50'sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacağı yönündeki hükmün uygulanmadığı anlaşılmaktadır. (Manisa Yunusemre Belediyesinin nüfusu Manisa Şehzadeler Belediyesinin nüfusundan 1.4 kat fazla olmasına karşın Büyükşehir Belediyesince her iki belediyeye eşit sayılabilecek tutarda otopark işletme geliri gönderilmektedir)
Tablo 7: BŞB'den Aktarılan Oto.İşl.Gel.
YILI | AKTARILAN TUTAR (TL) |
2014 | 0.00 |
2015 | 5.713,88 |
2016 | 5.322,84 |
2017 | 5.383,58 |
2018 | 384,42 |
TOPLAM | 16804,72 |
Her ne kadar 5216 sayılı Kanun'un 23'üncü Maddesinde, yasada belirtilen gelir dağıtım yükümlülüklerine uyulmadığı takdirde alacaklı belediyenin talebi üzerine İller
Bankası tarafından yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından bu tutarların kesilerek alacaklı belediyeye aktarılacağı belirtilmekte ise de ilçe belediyeleri büyükşehir belediyesi otopark işletme gelir hesabı bilgilerine sahip olmadıklarından alacak iddiasında bulunamamakta ve yasada düzenlenen kontrol mekanizması işlememektedir.
Sonuç olarak, Yunusemre Belediyesi ve genelde tüm ilçe belediyeleri Büyükşehir Belediyelerinden kendilerine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin bir kontrol ve takip aracından yoksundur ve yasada öngörülen gelir dağıtım sisteminin istikrarlı işleyişini sağlayacak mekanizmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Kamu idaresi cevabında; özet olarak Büyükşehir Belediyesinin bildirim ve ödemelerini kontrol edebilecek herhangi bir mekanizmaya sahip olmadıkları belirtilmektedir.
Sonuç olarak; denetim bulgu metninde ve aynı yöndeki Kurum görüşünde de belirtildiği üzere, Yunusemre Belediyesi ve genelde tüm ilçe belediyeleri Büyükşehir Belediyelerinden kendilerine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin bir kontrol ve takip aracından yoksundur ve yasada öngörülen gelir dağıtım sisteminin istikrarlı işleyişini sağlayacak mekanizmalara ihtiyaç duyulmaktadır.