4734 sayılı Kamu ihale Kanunu kapsamında ihale edilen yapım işlerinde sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının fatura/proforma fatura’ya dayalı olarak oluşturulduğu ancak faturaların yerel rayiçlere uygun olduğuna ilişkin ticaret veya sanayi odasının onayının alınmadığı tespit edilmiştir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22’nci maddesinde, yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre oluşturulan analizlerden birinin kullanılacağı; bu analizlere, kaynakların verimli kullanılması gözetilerek yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler, idarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler, ihaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar ile idarece kabul edilmek şartıyla ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçlerin biri, birkaçı veya tamamının uygulanabileceği vurgulanmıştır.

Oda Muamelat Yönetmeliği’nin “Faturaların rayice uygunluğunun onayı” başlıklı 38’inci maddesinde; faturaya konu mal veya hizmetle iştigal eden en az üç işletmeden belgelendirilmek suretiyle alınacak fiyatların ortalaması veya alınan fiyatlardan birbirine en yakın olanların dikkate alınarak faturaların rayice uygunluğunun onayının yapılacağı, onay işleminin fatura asılları üzerine yapılacağı, ancak, birim fiyatı belirlemek için düzenlenen proforma faturalarda işin tamamının belirtilmesi halinde bu proforma faturaların da onaylanabileceği belirtilmiştir.

Ondokuz Mayıs Üniversitesinde yapılan incelemede; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işler için yeni birim fiyat tespiti yapılırken firmalardan alınan

fatura/proforma faturaların ticaret ve/veya sanayi odasına onaylatılmadan fiyatların oluşturulduğu görülmüştür.

Kurum tarafından, yerel rayiçler kullanılarak tespit edilecek olan yeni birim fiyat tespitlerinde sürecin Ticaret ve Sanayi Odası ile birlikte yürütülmesine çalışılacağı ifade edilmiştir.

Açıklanan nedenlerle yapım işleri özel birim fiyat analizlerinde yeterli ölçüde fiyat araştırması yapılması; firmalardan alınan fiyatlardan gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı konusunda tereddüt edilenlerin Ticaret ve Sanayi Odasından alınan yazılı rayiçlerle netleştirilmesi; proforma faturaların dikkate alınmaması; sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespitinde kullanılan yerel rayiçlerin Ticaret ve Sanayi Odasına onaylatılması gerektiği değerlendirilmiştir.