375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesinde, belediyeler ile bağlı kuruluşlarında 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017

tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlardan 657 sayılı Kanun’un 48’ inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşıyan ve herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmamış olanların, belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere yazılı olarak başvurabilecekleri hükmüne yer verilmiştir.

Aynı maddenin devamında belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalışanların istihdam sürelerinin, hiçbir şekilde sosyal güvenlik kurumlarından emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazandıkları tarihi geçemeyeceği belirtilmiştir.

Bu hükümlere istinaden geçiş işlemlerine ilişkin süreci yürütmek üzere Seferihisar Belediyesi bünyesinde oluşturulan komisyonun yapmış olduğu çalışmalar sonucunda, 04.12.2017 tarihi itibari ile Belediye bünyesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihaleleri kapsamında çalışan ve başvuruda bulunan kişilerden 267 tanesinin belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmalarına karar verilmiştir. Bunun yanında toplam 13 çalışan; 6 tanesi emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazandıkları gerekçesiyle; 3 tanesi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesi hükmüne istinaden 1 yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı ceza almaları gerekçesiyle; 4 tanesi ise güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda gelen bilgilerin değerlendirilmesinin olumsuz olması gerekçesiyle olmak üzere, belediye şirketlerinde işçi statüsüne geçirilmemiştir.

Söz konusu geçiş işlemlerine ilişkin mevzuata aykırı bir husus bulunmamakla birlikte bu tarihten sonra 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesi hükümlerine aykırı olarak aşağıda belirtilen hususlara rastlanmıştır.

1. Emekliliğe Hak Kazanmaları Gerekçesi İle Belediye Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmeyen 6 Kişiden 5 Tanesinin Sonraki Tarihlerde Başkan Oluru İle Belediye Şirketinde İşe Başlatılması

   
   

   375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesine göre herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmış olanların işçi statüsünde çalıştırılmak üzere belediye şirketinde istihdam edilmeleri mümkün görülmemektedir.

   Bu kapsamda yukarıda belirtildiği üzere geçiş işlemleri sırasında komisyon tarafından toplam 6 işçinin emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmış olmaları

   
   

   gerekçesiyle belediye şirketinde işçi istihdam edilmemeleri kararı verilmiş bulunmaktadır.

   
   

   Söz konusu 6 işçiden 5 tanesi başvuruları üzerine 10.04.2018 tarihinde Belediye Başkanının oluru ile Belediye bünyesinde çalışmak üzere Belediye şirketinde işe başlatılmıştır. Söz konusu durumun 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesi hükümlerine aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

2. Güvenlik Soruşturmaları Sonucunda Gelen Bilgilerin İncelenmesi Neticesinde Komisyon Kararı İle Belediye Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmeyen 4 Kişiden 3 Tanesinin Sonradan Verilen Başkan Oluru İle Belediye Şirketinde İşe Başlatılması

   375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlardan 657 sayılı Kanun’un 48’inci maddesinin (A) bendinin (1), (4), (5), (6), (7) ve (8) numaralı alt bentlerinde belirtilen şartları taşıyanların belediye şirketinde istihdam edilebilmeleri mümkündür.

   Bu kapsamda geçiş işlemleri sırasında 657 sayılı Kanun’un 48’inci maddesi gereğince yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda gelen bilgilerin değerlendirilmesi neticesinde, tespit komisyonu tarafından 4 kişinin belediye şirketinde istihdam edilmemelerine karar verilmiş bulunmaktadır.

   “Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Sözleşmeleri Kapsamında Çalıştırılmakta Olan İşçilerin Sürekli İşçi Kadrolarına veya Mahalli İdare Şirketlerinde İşçi Statüsüne Geçirilmesine İlişkin 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23 ve Geçici 24’üncü Maddelerinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar”ın 36’ncı maddesinde, tespit komisyonunun kararlarına karşı Valilik bünyesinde oluşturulacak “itiraz komisyonu”na başvurulabileceği bu komisyonun vereceği kararların ise kesin olduğu belirtilmektedir.

   Söz konusu 4 işçiden 3 tanesi itiraz komisyonun olumlu yönde bir kararı veya mahkeme kararı olmaksızın 01.04.2018 tarihinde Belediye Başkanı oluru ile belediye şirketinde işe başlatılmıştır. Söz konusu kişilerin herhangi bir mahkeme kararı veya itiraz komisyonu kararı olmaksızın Belediye şirketi bünyesinde işe başlatılabilmeleri mümkün görülmemektedir.

   
   

3. 04.12.2017 Tarihinde Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alım Sözleşmeleri Kapsamında Bulunmayan Kişilerin Başkan Oluru İle Belediye Şirketinde İşe Başlatılması

   375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesinde belediyeler ile bağlı kuruluşlarında sadece 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların belediye şirketlerinde işçi statüsüne geçirilebilecekleri belirtilmektedir.

   İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde İdarelerin, şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel giderlerinin, idarenin gerçekleşen en son yıl bütçe gelirleri toplamının yüzde kırkını aşamayacağı belirtilmiştir.

   Doğrudan hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan işçi sayısının ise, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesine göre işçi statüsünde geçişe esas sözleşme kapsamında o iş için öngörülen işçi sayısını aşamayacağı belirtilmiş olup, ancak yukarıda belirtilen oranın altında kalan idarelerin şirketleri, bu oranın aşılmaması kaydıyla, işten ayrılanların yerine ve iş artışının zorunlu olduğu durumlarda idarenin talebi üzerine yeni işçi alımı yapabilecektir.

   375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 23 ve Geçici 24‘üncü Maddelerinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar gereğince oluşturulan komisyonun yapmış olduğu çalışmalar sonucunda 04.12.2017 tarihi itibari ile Belediye bünyesinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım ihaleleri kapsamında çalışan ve başvuruda bulunan kişilerden 267 tanesinin Belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmalarına karar verilmiştir.

   Söz konusu 267 kişinin Belediye şirketinde çalışmaya başlamasından sonra herhangi bir gerekçe belirtilmeksizin Belediye Başkanı tarafından verilen olurlar kapsamında çeşitli tarihlerde 87 kişi daha Belediye şirketi bünyesinde çalıştırılmaya başlanmıştır.

   375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesi göre sadece personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılabileceklerdir. Yeni işçi alımları ise ancak işten ayrılmaların olması durumu ile iş

   
   

   artışının zorunlu olduğu durumlarda yapılabilecektir. İş artışının zorunlu olduğu durumlar ise belediyenin hizmet alanının genişlemesi, kanunlarla belediyeye yeni görevler verilmesi veya yeni hizmet alanlarının ortaya çıkması gibi iş artışını zorunlu kılacak durumlarda mümkündür. Bu halde dahi yeni işçi istihdamının İl Özel İdareleri, Belediyeler Ve Bağlı Kuruluşları İle Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 5’inci maddesinde belirtilen %40’lık limit dikkate alınarak yapılması gerekmektedir.

   Belediyenin şirket personeli de dâhil yıllık toplam personel giderleri, İdarenin gerçekleşen 2017 bütçe gelirleri toplamının yeniden değerleme oranında artırılması sonucu bulunacak miktarının % 42,19 una ulaşmış olup Usul ve Esaslar’da belirtilen oran aşılmış bulunmaktadır.

   Uygulamada iş artışına yol açabilecek herhangi bir gerekçe belirtilmeden, işten ayrılma durumları gözetilmeden ve Usul ve Esaslar’la belirlenen limit dikkate alınmadan geçiş kapsamında bulunmayan 87 kişi Belediye şirketi bünyesinde sonradan çalıştırılmaya başlanmış olup bu hususun yukarıda belirtilen hükümlere aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

4. Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımı Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerden Bazılarının Geçiş İşlemlerinin Sözleşmelerinde Öngörülen Ücretlerin Arttırılması Suretiyle Yapılması

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesinde; şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağı belirtilmiştir. Bu hükümlere göre işçilerin geçişten önce tabi oldukları sözleşmeler kapsamında almakta oldukları ücretlerinde artış yapılması mümkün görülmemektedir.

Kurum bünyesinde daha önce personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin almış oldukları ücretler, geçiş süreci kapsamında yapılan sözleşmede genel olarak değiştirilmemekle birlikte toplam 9 kişinin ücreti çeşitli oranlarda artırılmıştır.

Tablo 16: Ücret Artışı Yapılan İşçilere İlişkin Liste

Yukarıda yer alan tablodan da görüleceği üzere, bazı işçiler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları kapsamında çalışırken almış oldukları ücretlerin üzerinde ücretlerle Belediye şirketlerine işçi statüsüne geçirilmiştir. Bu işçilerin ücretleri %178’e varan oranlarda artırılmış olup bu uygulama 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesi hükümleri ile bağdaşmamaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “A: Emekliliğe hak kazanmaları gerekçesi ile belediye şirketlerinde işçi statüsüne geçirilemeyen 5 kişinin sonraki tarihlerde Başkanlık oluru ile Belediye şirketinde işe başlatıldığı bildirilmiş olup; konu ile ilgili kanun hükümlerine göre gerekli işlemler yapılarak konu üzerinde hassasiyet gösterilecektir.

B: Güvenlik soruşturmaları sonucunda gelen bilgilerin incelenmesi neticesinde komisyon kararı ile belediye şirketlerinde işçi statüsüne geçirilemeyen 3 kişinin sonraki tarihlerde Başkanlık oluru ile Belediye şirketinde işe başlatıldığı bildirilmiş olup; konu ile ilgili işe giremeyen kişilerin mahkemelerinin devam ettiği, mahkeme sonucunda bir kişinin işe geri döndüğü diğer kişiler için kanun hükümlerine göre gerekli işlemler yapılarak konu üzerinde hassasiyet gösterilecektir.

C: 375 sayılı KHK kapsamında taşerondan kadroya geçen 267 işçinin yanı sıra 87 işçi alımı yapıldığı bildirilmiş olup; bu işçi alımlarının İlçemizin yazlık nüfusunun ön görülemeyen şekilde 6 aylık dönemde artış göstermesi, hizmet alanlarına sahil kesim ve mahallelerinin de eklenmesi ile işlerin yetiştirilmesi amacıyla yeni personel alımına ihtiyaç duyulmuştur.

D: Kurumumuzda hizmet alımı kapsamında çalışan personeller arasında yapmış olduğumuz araştırmada tablo 16'da belirtilen oranlarda ücret alan personele

rastlanmamıştır.”

denilmektedir.

Sonuç olarak A) Kamu İdaresi bulgunun A fıkrasında belirtilen hususa katılmakta olup, konu ile ilgili kanun hükümlerine göre gerekli işlemlerin yapılacağını belirtmektedir.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesine göre herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmış olanların işçi statüsünde çalıştırılmak üzere belediye şirketinde istihdam edilmeleri mümkün görülmemektedir.

1. Kamu İdaresi bulgunun B fıkrasında belirtilen hususta ilgili kanun hükümlerine göre gerekli işlemlerin yapılacağını belirtmektedir.

   657 sayılı Kanun’un 48’inci maddesi gereğince yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda gelen bilgilerin değerlendirilmesi neticesinde, tespit komisyonu tarafından belediye şirketinde istihdam edilmemelerine karar verilen kişilerin herhangi bir mahkeme kararı veya itiraz komisyonu kararı olmaksızın belediye şirketi bünyesinde çalıştırılabilmeleri mümkün görülmemektedir.

2. Kamu İdaresi bulgunun C fıkrası ile ilgili cevabında yeni işçi alımlarının yaz aylarında ilçe nüfusunun artış göstermesi sebebiyle yapıldığını belirtmekte ise de bu görüşe katılmak mümkün değildir.

   375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesine göre sadece personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılabileceklerdir. Yeni işçi alımları ise ancak işten ayrılmaların olması durumu ile iş artışının zorunlu olduğu durumlarda yapılabilecektir. İş artışının zorunlu olduğu durumlar ise belediyenin hizmet alanının genişlemesi, kanunlarla belediyeye yeni görevler verilmesi veya yeni hizmet alanlarının ortaya çıkması gibi iş artışını zorunlu kılacak durumlarda mümkündür.

   Kaldı ki İdare tarafından yaz aylarında ilçe nüfusunda meydana gelen artış nedeniyle ortaya çıkan hizmet ihtiyacı için mevsimsel olarak hizmet alımları yapılmaktadır.

   Kamu İdaresinin cevabında belirtilen gerekçeler ile söz konusu Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 24'üncü maddesi kapsamında belediye şirketlerinde işçi statüsünde

   
   

   çalıştırılmak amacıyla yeni işçi alımlarının yapılabilmesi mümkün görülmemektedir.

   
   

3. Kamu İdaresi cevabında bulguda belirtilen oranlarda ücret alan personele rastlanılmadığını belirtse de 2018 yılı itibariyle bordrolar üzerinde yapılan incelemelerde bulguda belirtilen kişilerin belediye şirketinde işçi statüsünde çalıştığı görülmüş olup bulguda belirtilmiş olan oranlarda ücret almaktadırlar.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 24’üncü maddesinde; şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağı belirtilmiştir. Bu hükümlere göre işçilerin geçişten önce tabi oldukları sözleşmeler kapsamında almakta oldukları ücretlerinde artış yapılması mümkün görülmemektedir.