Karar Künyesi
İdarenin yeraltı ve yerüstü düzenleri ile binalar için amortisman ayırmadığı tespit edilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde bir yıldan fazla kullanılabilen ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz kalan maddi duran varlıklar için amortisman ayrılacağı belirtilmiştir. Adı geçen Yönetmelik’in 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının niteliği ve işleyişinin açıklandığı 202’nci ve 203’üncü maddelerinde ise söz konusu hesabın maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılacağı ve maddi duran varlıklar hesapları için ayrılan amortisman tutarlarının yılsonunda bu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.
04.11.2015 tarihli ve 29522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Amortisman ve Tükenme Paylarına İlişkin 47 sıra No.lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinde amortisman ve tükenme payı süresinin duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlayacağı belirtilmiş ve Tebliğ’in eki listesinde boru hatları, su isale hatları, kanalizasyon hatları için yıllık
%2,5, su kuyuları için %5, diğer yeraltı ve yerüstü düzenleri için %5, binalar için %2 oranlar üzerinden amortisman ayrılması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
İdarenin daha önceki Sayıştay denetim raporunda eleştirilmesine karşın yeraltı ve yerüstü düzenleri ile binalarına amortisman hesaplamadığı tespit edilmiştir. 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ve 252 Binalar Hesabı için ayrılması gereken amortisman bilgilerine aşağıdaki tabloda detaylı olarak yer verilmiştir.
Tablo 8: Amortisman Ayrılmayan Duran Varlıklar
Hesap Kodu | Hesap Alt Kod Açıklaması | Varlıkların Toplam Değeri | Uygulanması Gereken Amortisman Oranı (%) | Hesaplanması Gereken Amortisman Tutarı (TL) |
251 | Boru Hatları | 1.687.807,00 | 2,5 | 42.195,17 |
Enerji Nakil Hatları | 19.115.414,33 | 2,5 | 477.885,35 | |
Kanalizasyon Hatları | 599.311.477,83 | 2,5 | 14.982.786,95 | |
Su İsale Hatları | 153.109.840,04 | 2,5 | 3.827.746,00 |
Su Kuyuları | 330.391,73 | 5,0 | 16.519,58 | |
Diğer Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri | 655.299,33 | 5,0 | 32.764,96 | |
252 | Diğer Binalar | 159.791,00 | 2 | 3.195,82 |
Hizmet Binaları | 196.300,00 | 2 | 3.926,00 | |
TOPLAM | 774.566.321,26 | 19.387.019,83 |
Tabloda görüleceği üzere İdare 252 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252 Binalar Hesabı için 2021 döneminde 19.387.019,83 TL tutarında amortismanı ayırmadığı için 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı bilançoda, 630 Giderler Hesabı ise faaliyet sonuçları tablosunda ilgili tutar kadar eksik görünmüştür.
İdarenin açıklanan mevzuat hükümleri doğrultusunda varlıklara aktife girdiği yıldan itibaren amortisman hesaplaması ve bu işlemleri düzenli olarak devam ettirmesi gerekmektedir. İdare, söz konusu hataların muhasebe kayıtları ile düzeltildiğini ifade etmiştir. Ancak, söz konusu düzeltmeler 2021 yılı mali tablolarında hesapların hatalı görünmesi sonucunu değiştirmemiştir.