Belediyenin doğrudan temin suretiyle yaptığı alımlarda ihale komisyon kararı olmamasına karşın ihale karar damga vergisi tahsil edilmektedir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1'inci maddesinde bu Kanun’a ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; 3'üncü maddesinde damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği;, 8’inci maddesinde, bu Kanun’da yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu; yine aynı Kanun’a ekli (I) sayılı tablonun “II. Kararlar ve mazbatalar” kısmının ikinci fıkrasında ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarından binde 5,69 oranında damga vergisi alınması gerektiği belirtilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Uygulanacak ihale usulleri" başlıklı 18'inci maddesinde açık ihale, belli istekliler arasında ihale ve pazarlık ihale usulü olarak sayılmıştır. Doğrudan temin ihale usulü olarak Kanun’da yer aldığı halde 30.07.2003 tarihli ve 4964 sayılı Kanun'un 12'inci maddesiyle ihale usulü olmaktan çıkarılmıştır. 4734 sayılı Kanun'un 22'inci maddesinde belirtilen hallerde ihtiyaçların Kanun’un 18'inci maddesinde sayılan ihale usulleri için tespit edilen kurallara uyulmaksızın; ilan yapılmadan, teminat alınmadan, ihale komisyonu kurma ve anılan Kanun’un 10'uncu maddesinde sayılan yeterlik kriterlerini arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak temin edilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak bu madde kapsamında alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunlu olup bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılması idarelerin takdirindedir. Buna karşılık, 22’nci maddenin birinci fıkrasının

(c) bendi kapsamında yapılan alımlarda ise, madde metninde belirtildiği üzere sözleşme yapılması zorunludur. 22'nci maddeye göre ihtiyaçların karşılanmasında onay belgesi düzenlenmesi, onayı takiben ihale yetkilisince görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılması ve buna ilişkin belgelerin dayanakları ile birlikte onay belgesine eklenmesi zorunludur.

Görüleceği üzere doğrudan temin usulüyle alımda piyasa araştırması yapılarak ihale kararı olmaksızın alım yapılmaktadır. İhale kararı olmaması sebebiyle ihale karar damga vergisi alınmaması gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, 2019 yılında doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen alımlarda toplam 355.243,63 TL ihale karar damga vergisi kesilmesi sebebiyle 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabında 355.243,63 TL’lik fazla kayıt bulunmaktadır.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; bulguda belirtilen hatalı damga vergisi uygulamasının düzeltileceği ifade edilmiştir.

Netice olarak; doğrudan temin usulüyle yapılan alımlarda ihale komisyon kararı olmaması sebebiyle ihale karar damga vergisi alınmaması gerekmektedir.