İdare tarafından zorunlu trafik sigortası hizmeti açık ihale usulü ile satın alınırken beraberinde aynı hizmet parçalara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle de alınmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“İdareler, bu kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaktan sorumludur.

(…)

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.”

hükümleri yer almaktadır.

Aynı Kanun’un “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinde;

“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:

(…)

d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar, diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.

(…)”

denilmektedir.

Bu maddede büyükşehir belediyesi sınırlarındaki idareler için belirtilen parasal limit Kamu İhale Kurumunun 2021/1 sayılı Tebliği ile 121.405,00 TL olarak belirlenmiştir.

Aynı Kanun’un “Çerçeve anlaşmalar” başlıklı Ek Madde 2’sinde;

“İdareler ihtiyaç duydukları mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin olarak açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulünü uygulamak kaydıyla çerçeve anlaşmalar yapabilir.

(…)

Çerçeve anlaşma yapılmış olması, idareye alım yapma yükümlülüğü getirmez. (…)”

hükmü bulunmaktadır.

Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Amaç ve kapsam” başlıklı birinci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b) bendinde;

“Hizmet alımları: Taşıma araçlarının ve makinelerin mutat bakım ve onarım hizmetleri, oy pusulası basım hizmetleri, sürekli nitelikte olmayan kargo/yük taşıma hizmetleri, tercüme hizmetleri, sigorta hizmetleri, kalibrasyon hizmetleri, piyasa denetim ve gözetim hizmetleri, teşhis ve tedaviye yönelik hizmetler, elektronik haberleşme hizmetleri, arama amaçı sondaj hizmetleri” tanımlaması yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan temine ilişkin açıklamalar” başlıklı 22’nci maddesinin 22.5.1.2. bendinde;

“Ayrıca, 4734 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanunun 22 inci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendine göre temini, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna dikkat edilmesi gereklidir.” ifadesi bulunmaktadır.

İdarenin 2021 yılı hizmet alımlarının incelenmesi neticesinde; aşağıdaki tabloda görüleceği üzere zorunlu trafik sigortası için açık ihale usulü ile hizmet alımı yapılmasına rağmen çeşitli tarihlerde 3 kez doğrudan temin yoluyla da aynı hizmetin alındığı tespit edilmiştir.

Tablo 12: Zorunlu Trafik Sigortası Hizmet Alımları

Aynı nitelikteki işlerin tümünün tek ihale kapsamında yapılmaması kamu alımlarında temel ilkeler olan saydamlık, rekabet, eşit muamele, ihtiyaçların uygun şartlarda karşılanması ve kaynakların verimli kullanılmasına aykırılık teşkil etmektedir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; zorunlu trafik sigortası hizmet alımı yapılan araçların ihale tarihinden sonra İdare bünyesine alındığı, sözleşme içerisinde mevcut tip ve modele uygun kalem bulunmadığından, doğrudan temin yoluna gidildiği, bahsi geçen araçların bir sonraki zorunlu trafik sigorta ihalesine dahil edildiği ifade edilmiştir.

Sonuç itibarıyla; İdareye ait araçların zorunlu trafik sigortalarının farklı tarihlerde yapılması gereği ve yeni araç alımlarının yapılabileceği göz önünde bulundurularak, 4734 sayılı Kanun’un Ek Madde 2’si ve Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin hükümleri uygulanarak hizmet alımı yapılması gerekmektedir.