Üniversitenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda; 104 Proje Özel Hesabının yılsonu bakiyesi ile banka mutabakat yazılarındaki döviz hesaplarına ait yılsonu değerleme işlemi sonucu oluşan tutarların, birbirini tutmadığı görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 104 Proje Özel Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 25’inci maddesinde;

“(1) Proje özel hesabına ilişkin borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

1. Borç (…)

   6) Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur artışı farkları bu hesaba borç, 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedilir.

   (…)

   
   

2. Alacak (…)

8) Özel hesaplardaki dövizlerin ay sonlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınarak yapılacak değerlemesi sonucunda oluşan kur azalışı farkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.”

Aynı Yönetmeliği’n “Dönem sonu işlemleri” başlıklı 535’inci maddesinde;

“(1) Dönem sonu işlemleri malî yılın sonunda geçici mizanın çıkarılmasının ardından yapılan aşağıdaki işlemlerden oluşur:

(…)

b) Bütçe ve ödenek hesapları dışındaki dönem sonu işlemleri; (…)

6) Dönem sonunda ilgili varlık ve yabancı kaynak hesaplarında kayıtlı olup, yabancı para cinsinden izlenen tutarlar değerlemeye tabi tutulur ve raporlama tarihindeki gerçek değerleri ile malî raporlarda gösterilir.

(…)”

Hükümlerine yer verilmektedir.

Bu hükümlere göre; 104 Proje Özel Hesabına kaydedilen ve yabancı para cinsinden izlenen tutarların, ay ve yıl sonlarında değerlemeye tabi tutulması ve değerlemede, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz satış kurunun esas alınması gerekmektedir.

Değerleme sonucu oluşan kur artışı farkları, 104 no’lu hesaba borç, 600 Gelirler Hesabına alacak; kur azalışı farkları ise, 104 no’lu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirilir.

Kuruma ait yılsonu banka mutabakat yazıları, kesin mizan, bilanço ve 104 no’lu hesabın yıl içi işlemlerinin incelenmesi sonucunda; söz konusu hesabın yılsonu bakiyesi, 28.603,251,00 TL iken; banka döviz hesaplarında yılsonunda mevcut olan dövizlerin (3.108.145,38€, 30.000¥, 0,01$ ve 2,95£), 31.12.2020 tarihindeki TCMB döviz satış kuruna (€=9,1329; £=10,1669;

$=7,4327; 100¥=7,2280) göre TL cinsinden tutarı, (28.386.380,94+2.168,40+0,07+29,99=)

28.388.579,40 TL olmaktadır. Dolayısıyla fiili durumda, 214.671,60 TL kadar bir eksiklik bulunmaktadır.

Kamu İdaresince söz konusu tutarla ilgili düzeltme işlemi, 2021 yılında yapılmış olsa da; 2020 yılsonu mali tablolarındaki hatalı durum halen devam etmektedir.

Bu itibarla; Kamu İdaresi 2020 yılsonu kesin mizanı ile bilançosunun, 104 no’lu hesabın kayıtları sonucu 214.671,60 TL kadar fazla ve hatalı bilgi içerdiği değerlendirilmektedir.