Yapılan inceleme neticesinde, bazı hizmet alımı ihalelerinde teknik şartnamede belirtilen özellikleri taşımayan araçların çalıştırıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini gösteren idari ve teknik şartnamelerin hazırlanmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Bu maddeye göre, ihale konusu işlerin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilecek, belirlenecek olan teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Böylelikle, alım konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmana ilişkin olarak teknik kriterler teknik şartnamelerde belirlenmesine imkân tanınmıştır.

Çankaya Belediyesi sınırları içerisinde yer alan katı atıkların toplanması ve nakli hizmeti 2019 yılı içerisinde 2016/176238, 2019/290279 ve 2019/539988 ihale kayıt numaralı araç kiralama ihaleleri ile sürdürülmüştür. Bahsi geçen ihalelere ait teknik şartnamelerde, çalıştırılacak araçların teknik özellikleri hizmetin gerekliliklerine göre ayrı ayrı belirlenmiştir.

Söz konusu işlere ait teknik şartnamenin 4’üncü maddesinde; “Araçların teknik özeliklerini gösteren belgeler, ruhsat fotokopileri ile kendisine ait olmayan araçlara ait kira sözleşmeleri ile ruhsat fotokopileri, sözleşmenin imzalanmasını izleyen 3 (üç) işgünü içinde idareye teslim edecektir. İdare söz konusu belgelerin uygunluğunu 3 (üç) işgünü içerisinde kontrol edecektir. İdare teknik özellikleri sağlamayan araçları yükleniciye bildirecek yüklenici

3 (üç) iş günü içerisinde uygun olmayan araçları uygun araçlarla değiştirecektir.” denilmektedir. Buna göre, araçların teknik özelliklerini gösteren belgelerin idareye sunulmasından itibaren, söz konusu araçların uygunluğu İdare tarafından incelenecek, eğer teknik özellikleri sağlamayan araçlar varsa bunları yükleniciye bildirecektir.

Ancak yapılan inceleme de, bazı araçların söz konusu şartnamelerde belirlenen belirli bir motor hacminin üzerinde olma şartını taşımadığı, buna rağmen teknik özellikleri sağlamayan araçların yükleniciye bildirilmediği, dolayısıyla şartname hükümlerine aykırı olarak söz konusu araçlarla işin yürütüldüğü anlaşılmıştır.

Yine Şartnamenin 8’inci maddesinde “Yıl içerisinde herhangi bir sebeple araçların değiştirilmesi gerektiği takdirde, yüklenici şartnamede belirtilen tip araç olmak koşuluyla araca ait gerekli bilgi ve belgeler ile İdareye yazılı müracatta bulunacak ve idarenin onayı ile değiştirilecektir. Onaysız araçlar hizmete girmiş sayılmayacak ve ücreti ödenmeyecektir” denilmektedir.

Yapılan inceleme de, işin yürütülmesi sırasında bazı araçların değiştirildiği, ancak yüklenicinin değişiklik konusu araçlara ait gerekli bilgi ve belgeleri idareye sunmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, teknik şartnamelerde belirlenen özelliklerin işin yürütülmesi için gerekli olduğundan kabul ile sözleşmenin uygulanması sırasında, daha önceden belirlenmiş bulunan şartların sağlanıp sağlanmadığın her aşamada kontrol edilmesi, aykırılık durumlarında ise teknik kriterleri sağlamaya yönelik idari işlemlerin yapılması önem arz etmektedir. Araçların teknik özelliklerini belirten belgelerin idareye sunulmadan araçların değiştirilmesi ise, söz konusu araçların şartname de belirtilen özelliklere sahip olup olmadığı konusunda İdare tarafından sağlıklı bir kontrol yapılmasına engel olacaktır.

Açıklanan nedenlerle, teknik şartnamelerde belirlenen teknik kriterlerin işin yürütülmesi sırasında sağlanıp sağlanmadığının kontrol edilmesi ve aykırılık durumlarında gerekli işlemlerin yapılması sağlanmalıdır.