Gerek kamu gerekse de özel sektörde çalışan ve işçi statüsünde bulunan kişilerin özlük, izin ve diğer hakları ve yükümlülükleri 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Söz konusu Kanun’un;

“Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri” başlıklı 53'üncü maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği,

“Yıllık ücretli iznin uygulanması” başlıklı 56'ncı maddesinde yıllık iznin 53'üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu,

“Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti” başlıklı 59'uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği,

“İzinlere ilişkin düzenlemeler” başlıklı 60'ıncı maddesinde ise yıllık ücretli izinlere ilişkin detaylı bilgilerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan 4857 sayılı Kanun’un yıllık ücretli izin hakkını düzenleyen maddelerine göre işçilerin yıllık ücretli izin hakkından feragat etmesine cevaz verilmemekte, işverenin de işçilere sürekli bir şekilde yıllık izin vermesi zorunlu tutulmaktadır. Aksi bir uygulamada, hem işçi yıllık dinlenme sürelerini gerçekleştirmeyerek Kanun hükümleri ile ulaşılmak istenen amaçtan uzaklaşılmakta hem de işçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği yıllık ücretli izin hakkı ücret alacağına dönüştüğünden Kurum açısından mali yük getirmektedir.

Kullanılmayan izinlerin son ücret üzerinden ödenmesi, işçilerin izin kullanmaktan kaçınarak feragat edebilmelerine neden olmaktadır. Kurum veya birim yetkililerinin buna izin vermemesi, Anayasal bir hak olan izni, işçilere kullandırması gerekir. Zira birikmiş izin alacaklarının ücrete dönüşmesi, kurum bütçesine mali açıdan yüksek tutarlı bir yük getirmektedir.

Kurum personel kayıtlarının incelenmesi neticesinde; İdare bünyesinde 75 adet kadrolu işçinin görev yaptığı, bu işçilerden yıllık izinleri 100 - 199 gün arasında olan 23 işçinin; 200 - 299 gün arasında olan 6 işçinin; 300 - 499 gün arasında olan 9 işçinin olduğu görülmüştür.

İşçilere ücretli yıllık izinlerinin mevzuat ve sözleşme hükümlerinin öngördüğü şekilde kullandırılması, Kurum için ileride doğması muhtemel ödeme yükünün önüne geçeceği gibi 4857 sayılı Kanun’un işçilerin dinlendirilmesi ile ilgili hükümleri ile ulaşmak istenilen amacın gerçekleşmesine de katkı sağlayacaktır.

Kamu idaresi cevabında; özetle bundan sonraki dönemlerde kadrolu işçilerin ücretli yıllık izinlerinin mevzuat ve sözleşme hükümlerinin öngördüğü şekilde kullandırılması yönündeki önerilerin dikkate alınacağı, bulguya ilişkin gerekli düzeltmenin gerçekleştirilmesine yönelik İdare bünyesinde yıllık izin kurulu oluşturulduğu belirtilmiştir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında bulguda belirtilen hususlara iştirak edilmiştir.

Bulguda da belirtildiği üzere İdare için ileride doğması muhtemel ödeme yükünün önüne geçilebilmesi ve ücretli yıllık izin uygulaması ile ulaşılmak istenen amacın gerçekleşebilmesi için işçilerin ücretli yıllık izinlerinin kullandırılması önem arz etmektedir. Bulgu konusu hususun devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.