İdarenin mülkiyetinde olan taşınmazların ihale yapılmaksızın encümen kararıyla süresiz olarak kiraya verildiği, kiracılarla sözleşme imzalanmadığı ve mevzuatta öngörülen geçici ve kesin teminat bedellerinin alınmadığı görülmüştür.

1. Mülkiyeti İdareye Ait Olan Taşınmazların İhale Yapılmaksızın Encümen Kararıyla Süresiz Olarak Kiraya Verilmesi ve Kira Sözleşmesi Yapılmaması

   İdarenin mülkiyetindeki bazı taşınmazların süresiz olarak ihale ve sözleşme yapılmaksızın Belediye Encümen Kararıyla kiralandığı görülmüştür.

   2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; “… belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” denilmektedir.

   Belediye taşınmazlarının kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Kanun’un 35’inci maddesinde sayılan ihale usulleri çerçevesinde yürütülmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

   5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye meclisinin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinde; “Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” ve “Belediye encümeninin görev ve yetkileri” başlıklı 34’üncü maddesinde; “Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.” hükümleri bulunmaktadır.

   
   

   Aynı Kanun’un “İhalenin sözleşmeye bağlanması” başlıklı 53’üncü maddesinde; bütün ihalelerin bir sözleşmeye bağlanacağı ve sözleşmenin, idare adına ita amiri tarafından imzalanacağı belirtilmiştir.

   5393 sayılı Kanun’un ilgili hükümlerine göre, taşınmazların 3 yıla kadar belediye encümeni kararıyla ihale edilerek kiraya verilmesi mümkündür. 3 yılı aşan kiralamalarda ise belediye meclisinin kararı gereklidir.

   Yapılan incelemede; İdarenin mülkiyetinde olan 55 taşınmazın 2886 sayılı Kanun hükümlerine uyulmaksızın ihale edilmeden kiralama talebiyle İdareye başvuran kişi veya şirketlere Belediye Encümen Kararıyla süre belirtmeksizin kiraya verildiği ve kiracılarla kira sözleşmesi imzalanmadığı tespit edilmiştir. Aşağıdaki tablo incelendiğinde uygulamanın geçmiş yıllar boyunca süregeldiği ve kullanılmaya devam edildiği görülmektedir.

   Tablo 12: İhalesiz Olarak Encümen Kararıyla Kiraya Verilen Taşınmazların Listesi

   
   

   Sıra	Adresi	Kiralanan Taşınmazın Kullanım Durumu	Kira Başlama Tarihi
   1	Bostancılı M. Kışlaburnu	Büfe	10.04.2013-Enc. Kararı
   2	Gelincik Mah. Fatih C.	Dükkan	16.12.2009 Tarih ve 539 Sayılı Enc. Kararı
   3	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	03.03.2010 Tarih ve 90 Sayılı Enc. Kararı
   4	M.Kapı Mah. Hakimiyet C	Arsa	12.085.2009 Tarih ve 339 Sayılı Enc. Kararı
   5	Camikebir Mah. Ortayol	Dükkan	30.09.2009-Enc. Kararı
   6	Camikebir Mah. Ortayol	Büfe	28.01.1992-Enc. Kararı
   7	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	25.01.1994-Enc. Kararı
   8	Gelincik Mah. Fatih C.	Dükkan	25.05.1993-Enc. Kararı
   9	M.Kapı M. Kademci Sok.	Dükkan	01.03.1994-Enc. Kararı
   10	Gelincik Mah. Fatih C.	Büfe	15.08.2007-Enc. Kararı
   11	İncedayı M. İtfaiye Cad.	Dükkan	31.10.2012-Enc. Kararı
   12	Camikebir M. Müftülük	Dükkan	12.12.2003-Enc.Kararı
   13	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	01.01.1990-Enc.Kararı
   14	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	01.01.1990-Enc. Kararı
   15	Yeni Mah. Uğur Mumcu C	Şehir Kulübü	25.01.1994-Enc.Kararı
   16	Yeni Mah. Gazi Cad.	Çay Bahçesi	25.01.1994-Enc.Kararı
   17	Ada M. Enver Bahadır C.	Arsa	31.08.2000 Tarih ve 1332 Sayılı Enc. Kararı
   18	Yeni M. Şehir Kulübü Yanı	Çay Bahçesi	16.06.2011-Enc. Kararı
   19	M.Kapı M. Bülent Ecevit C.	Çay Bahçesi	18.01.1994-Enc. Kararı
   20	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	16.05.2003-Enc. Kararı
   21	Korucuk M. Yeni Otogar	Bilet Satış Peronu	29.09.2010 Tarih ve 469 Sayılı Enc. Kararı
   22	Ada Mah. Zafer Blk.	Büfe	30.05.2012-Enc. Kararı
   23	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	10.12.2001-Enc. Kararı
   24	İncedayı M. İtfaiye Cad	Büfe	16.01.2008-Enc. Kararı

   
   

   25	Gelincik M. Mobil Mevkii	Büfe	11.09.2000-Enc. Kararı
   26	İncedayı M. İtfaiye Cad	Büfe	15.10.1999-Enc. Kararı
   27	Yeni Mah. Gazi Cad.	Bilardo Kulübü	08.06.2011-Enc. Kararı
   28	Camikebir M. Batur S.	Büfe	01.01.1990-Enc.Kararı
   29	M.Kapı M. Kademci S.	Dükkan	05.01.2011-Enc. Kararı
   30	Gelincik Mah. Fatih C.	Büfe	10.06.2009-Enc. Kararı
   31	Yeni Mah. Gazi Cad.	Çay Bahçesi	16.05.2007-Enc. Kararı
   32	M.Kapı M. Kademci S.	Dükkan	12.01.2011-Enc. Kararı
   33	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	11.09.2000 Enc.Kararı
   34	Gelincik Mah. Fatih C.	Oto Yıkama	27.07.2011-Enc. Kararı
   35	M.Kapı M. İtfaiye Cad.	Büfe	18.07.1997-Enc. Kararı
   36	M.Kapı M. Bülent Ecevit C	Çay Bahçesi	30.04.2002 Enc. Kararı
   37	Yeni Mah. Gazi Cad.	Büfe	18.05.2011-Enc. Kararı
   38	Kaleyazısı M. Hal Binası	Dükkan	01.01.1990 Enc. Kararı
   39	M.Kapı M. Bülent Ecevit C.	Büfe	16.09.2003-Enc.Kararı
   40	Gelincik M. Vatan Pans. K.	Çay Ocağı	10.09.2014-Enc. Kararı
   41	M.Kapı M. Bülent Ecevitc	Cafe/Bar	20.05.2021 Tarih ve 189 Sayılı Enc. Kararı
   42	Yeni Otogar	Bilet Satış Peronu	29.08.2018 Tarih ve 464 Enc. Kararı
   43	İncedayı M. İtfaiye Cad	Büfe	01.06.2022 Tarih ve 210 Sayılı Enc. Kararı
   44	Yeni Mah. Gazi Cad.	Çay Bahçesi	24.06.2015-Enc. Kararı
   45	Ada Mah.	Baz İstasyonu	21.12.2016 Tarih ve 548 Sayılı Enc. Kararı
   46	Yeni Mah Gazi Cad.	Çay Bahçesi	01.07.2015-Enc. Kararı
   47	Yeni Mah. Uğur Mumcu	Büfe	04.11.2015-Enc. Kararı
   48	Yeni Mah. Gazi Cad.	Büfe	01.08.2019 Tarih ve 488 Satılı Enc. Kararı
   49	M.Kapı M. İtfaiye C.	Büfe	23.01.2013-Enc.Kararı
   50	Korucuk M. Yeni Otogar	Bilet Satış Peronu	07.03.2018 Tarih ve 116 Sayılı Enc. Kararı
   51	Kaleyazısı M. Tuzcular C	Büfe	31.12.2014-Enc. Kararı
   52	Ordu Mah.	Büfe	30.06.2021 Tarih ve 263 Sayılı Enc. Kararı
   53	Mola Otel Yanı	Otopark	22.04.2015-Enc. Kararı
   54	Yeni Otogar	Dükkan	14.10.2020 Tarih ve 732 Sayılı Enc. Kararı
   55	Yeni Otogar	Dükkan	14.10.2020 Tarih ve 732 Sayılı Enc. Kararı

   Bu itibarla; İdarenin mülkiyetinde bulunan ve ihale yapılmaksızın Encümen Kararıyla süresiz olarak kiralanan taşınmazların kamu menfaatlerinin koruması ve gelecekte hukuki bir kayıp yaşanmaması için 2886 sayılı Kanun kapsamında ihale edilerek kiraya verilmesi ve söz konusu kiracılar ile kira sözleşmesi imzalanması gerekmektedir.

2. İdareye Ait Taşınmazların Kiralanmasından Teminat Alınmaması

Mülkiyeti İdareye ait olan bazı taşınmazların kiralanmasında mevzuatta öngörülen geçici ve kesin teminat bedellerinin alınmadığı görülmüştür.

2886 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 7’nci maddesinde; ihale konusu işlerin

her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa eklerinin idarelerce hazırlanacağı belirtilerek şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak hangi hususların gösterileceği açıklanmıştır. Buna göre, işin tahmin edilen bedeli, geçici teminat miktarı ve kesin teminata ait şartlar şartnamede yer almak zorundadır. Kanun’un 25’inci maddesinde geçici teminata, 54’üncü maddesinde de kesin teminata ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

Kanun’un 25’inci maddesinde, isteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin % 3'ü oranında geçici teminat, 54’üncü maddesinde ise ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminat alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede; mülkiyeti İdareye ait olan 55 adet taşınmazın ihale yapılmaksızın Encümen Kararıyla kiraya verildiği ve 2886 sayılı Kanun belirtilen geçici ve kesin teminat bedelinin alınmadığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla, İdarenin kiraya vermiş olduğu taşınmazlardan elde edeceği gelir hususunda ileride herhangi bir menfaat kaybı yaşamaması adına 2886 sayılı Kanun kapsamında belirtildiği üzere geçici ve kesin teminatın alınması gerekmektedir.