Belediyede görevli memur personele kurum yemekhanelerinde yemek verildiği ve karşılığında sosyal denge sözleşmesinde yer alan hükme istinaden herhangi bir bedel alınmadığı tespit edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurlar hakkında uygulanacak olan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’ne göre yiyecek yardımı yalnızca yemek verme şeklinde olacaktır.

Adı geçen Yönetmelik’in 4 ve 5’inci maddelerine göre; yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin Ankara, İstanbul ve İzmir illeri için üçte ikisini, diğer iller için yarısını aşmamak üzere kurum bütçesine konulacak ödenekten karşılanmalı, yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınmalı, kurum bütçesine memurlara yiyecek yardımı amacıyla konulan ödenek, memurlara yemek vermek amacıyla kurulan yemek servisi, yardım sandığı veya dernek gibi kuruluşlara ödenmeli ve yiyecek yardımının gerektirdiği giderler bu kuruluşlar tarafından karşılanmalıdır.

Belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan ve 01.01.2018-31.03.2019 tarihleri arasında geçerli olan Sosyal Denge Sözleşmesi’nin 26’ncı maddesinde;

“İşveren çalışanlar için en az 4 (dört) çeşit doyurucu, besleyici ve sağlık kurallarına uygun şekilde öğle yemeği vermeyi kabul eder. Yemeğin çıkarılması yemekhane şartlarının oluşturulması ile sıcak veya soğuk içeceklerin hazırlanması ve servisiyle ilgili yeterli sayıda elemanı işveren temin eder. Sendika üyelerinden herhangi bir yemek ücreti (sözleşmeli personel dahil) alınmaz & kesilmez.” şeklinde bir düzenleme yapılmıştır.

Yapılan incelemeler sonucunda, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı bir şekilde, memurlara verilen yiyecek yardımı karşılığında yemek yiyenlerden Sosyal Denge Sözleşmesinde yer alan madde gereği herhangi bir bedel alınmadığı ve memurlara yemek vermek amacıyla kurulması gereken yemek servisi veya yardım sandığı gibi bir kuruluşun da oluşturulmadığı tespit edilmiştir.

Belediye tarafından memurlara yemek vermek üzere yemek servisi veya yardım sandığı gibi bir kuruluşun kurulması, memur personel sayısına göre belirlenecek olan yemek maliyetinin en fazla üçte ikisinin bu kuruluşa aktarılması, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin bu kuruluş tarafından karşılanması ve yemek maliyetinin geri kalanının ise yemek yiyen personel tarafından ödenmesine dayalı bir sistemin oluşturulması gerekmektedir. Aksi durumda, Belediye tarafından yapılan uygulamanın Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği hükümlerine aykırılık teşkil etmeye devam edeceği düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Kurumumuzca memurlara verilen yemek bedeli Sosyal Denge Sözleşmesi kapsamında olup, ücretinin alınmaması hususunda daha önce Sayıştay

Denetçileri ile yapılan görüşmelerde uygun görüş alındığından bu yönde işlem yapılmıştır. Ancak 2018 yılı denetim sürecinde uygulamanın yapılamayacağının bildirilmesi üzerine 01.04.2019 tarihinden itibaren Sosyal Denge Sözleşmesi kapsamından çıkarılarak, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği kapsamında kesinti yapılmaya başlanılmıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi tarafından 01.04.2019 tarihinden itibaren bedelsiz yemek verilmesi uygulamasının Sosyal Denge Sözleşmesi kapsamından çıkarıldığı ve Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği'ne göre yemek yiyenlerden kesinti yapılmaya başlanıldığı bildirilmiş olup söz konusu Yönetmelik hükümleri uyarınca, memur personel sayısına göre belirlenecek olan yemek maliyetinin en fazla üçte ikisinin kurum bütçesine konulacak ödenekten karşılanması, yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmının ise yemek yiyenlerden alınması ve bu amaçla kurum tarafından memurlara yemek verilmek üzere yemek servisi veya yardım sandığı gibi bir kuruluşun kurularak bütçeye yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödeneğin bu kuruluşa ödenmesi gerekmektedir.