İlçe sınırları dahilindeki asansörlerin tescil ve periyodik kontrollerini yapmaya yetkili asansör muayene kuruluşu tarafından tahsil edilecek periyodik kontrol ücretlerinin, Belediye Meclisi tarafından karar alınmadan taban fiyat üzerinden protokole bağlandığı, muayene kuruluşu tarafından oluşturulan ve periyodik kontrol sonuçlarının girildiği veri tabanının idareye açılmadığı, bu suretle muayene kuruluşu tarafından tahsil edilen kontrol ücretlerinden idareye aktarılması gereken idare payının doğruluğunun teyit edilemediği görülmüştür.

İlçe sınırları içerisindeki hizmete sunulan asansörlerin tescil ve periyodik kontrolleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyelerin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin (s) bendinde yer alan “Belediye sınırları içerisinde, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izni hangi idare tarafından verilmiş olursa olsun, hizmete sunulacak olan asansörlerin tescilini yapmak, ilgili teknik mevzuat çerçevesinde yıllık periyodik kontrollerini yapmak ya da yetkilendirilmiş muayene kuruluşları aracılığıyla yaptırmak, gerekli hâllerde asansörleri hizmet dışı bırakmak.” hükmü gereğince belediyelerin yetkisindedir.

04.05.2018 tarih ve 30411 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği’nin 8’inci maddesine göre, binada/yapıda sürekli olarak kullanılan asansörün periyodik kontrolünün yılda en az bir defa, Bakanlık tarafından yetkilendirilen ve ilgili idare ile protokol imzalayan A tipi muayene kuruluşuna yaptırılacağı belirtilmiştir.

Yönetmelik’in “Periyodik kontrol ücretinin belirlenmesi” başlıklı 10’uncu maddesinde;

“(1) Periyodik kontrol ücretinin hesaplanmasında esas alınacak olan fiyat, Komisyon kararı doğrultusunda EK-1’de belirtilen taban ve tavan fiyat aralığına göre ilgili idarenin karar organı tarafından belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Yönetmelik’in “Veri tabanı” başlıklı 27’nci maddesinde ise; A tipi muayene kuruluşu tarafından periyodik kontrol sonuçlarının girileceği ve Bakanlık veri tabanı ile entegre edileceği bir veri tabanı oluşturulacağı, periyodik kontrol raporu onay tarihi itibarıyla her bir asansörün periyodik kontrolüne ilişkin bilgilerin tamamının veri tabanında yer almasının A tipi muayene kuruluşunca sağlanacağı ve bu veri tabanının da protokol süresi boyunca ilgili idareye açık tutulacağı belirtilmiştir.

İdare tarafından A tipi muayene kuruluşuyla 01.01.2021-01.01.2025 tarihlerini kapsayan ve alınacak periyodik ücretin yukarıda adı geçen Yönetmelik’e ekli EK-1’de yer alan taban fiyat üzerinden belirlendiği bir protokol imzalanmıştır. Protokol hükümlerine göre muayene kuruluşunca tahsil edilen bu ücretin %10’u yıllık olarak idareye aktarılacaktır. Bu kapsamda muayene kuruluşunca, kontrolü gerçekleştirilen asansörlerden tahsil edilen kontrol ücretlerinden İdareye 214.865,70 TL aktarılmıştır.

Yapılan inceleme neticesinde ise, asansör muayene kuruluşu tarafından tahsil edilecek periyodik kontrol ücretlerinin, belediyenin karar organı olan Belediye Meclisi tarafından karara bağlanmadan taban fiyat üzerinden protokole bağlandığı, ayrıca muayene kuruluşu tarafından oluşturulan ve periyodik kontrol sonuçlarının girildiği veri tabanının idareye açılmadığı görülmüştür.

Veri tabanına idare tarafından erişimin sağlanmaması, yukarıda belirtilen idare payının doğru bir şekilde tahsil edildiğine ilişkin kontrolün yapılamamasına, ayrıca temel olarak belediyenin sorumluluğunda olan ve A tipi muayene kuruluşuna yaptırılan kontrollerin muayene kuruluşunca her yıl düzenli olarak yapılıp yapılmadığına ilişkin sağlıklı bir denetim yapılamamasına neden olmaktadır.

Kamu idaresi cevabında, periyodik kontrol ücretinin hesaplanmasında esas alınacak olan fiyata ilişkin meclis kararının 2024 yılında alındığını, periyodik kontrol sonuçlarının girildiği veri tabanının İdareye açılması hususunda çalışmalara başlandığını belirtmiştir.

Sonuç olarak, periyodik kontrol ücretinin hesaplanmasında esas alınacak olan fiyatın A tipi muayene kuruluşuyla yapılacak protokol öncesinde meclis kararıyla belirlenmesi ve İdarenin periyodik muayene kuruluşu tarafından oluşturulan ve periyodik kontrol sonuçlarının girildiği veri tabanına erişiminin sağlanması gerekmektedir.