775 sayılı Gecekondu Kanunu uyarınca, belediyenin cari hesaplarından ayrı bir banka hesabında “gecekondu fonu” oluşturulmuş, ancak bu fonda yer alan tutarların amacı dışında kullanıldığı görülmüştür.

20/7/1966 tarihli, 775 sayılı Gecekondu Kanunu, mahalli idarelerin “gecekondu fonu” adında bir fon hesabı açtırmasını ve bu hesapta biriken tutarları münhasıran bu Kanun'da sayılan amaçlar doğrultusunda kullanmasını hüküm altına almıştır.

Anılan Kanun'un 12’nci maddesinde, gecekondu fonunun hangi gelirlerden teşekkül edeceği sayma suretiyle düzenlenmiştir.

Bunun yanında, 3/5/1985 tarih ve 247 sayılı K.H.K.'nin 16/8/1985 tarih ve 250 sayılı

K.H.K. ile değişik 2’nci maddesi hükmü gereğince, yukarıda yer verilen 775 sayılı Kanun'un 12’nci maddesine göre kurulması öngörülen fonların idaresi ile bu fonlara ait her türlü hak ve vecibeler ilgili belediyelere devredilmiş olup; belediyelerin bu hak, yetki ve görevleri yetkili organları eliyle kullanacağı hüküm altına alınmıştır.

775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun, gecekondu fonunun kaynaklarının sayıldığı 12’nci maddesinin (f) bendinde “Diğer kanunlarla bu fona katılması kabul edilen sair gelirler” ifadesi yer almaktadır.

Buna ilişkin olarak 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un “Taksitle ödeme, satış bedelinden pay verilmesi, belediyelere devir” başlıklı 5’inci maddesinde;

“…

Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki Hazineye ait taşınmazların satış bedellerinin tahsil edilen kısmından öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapıların tasfiyesinde kullanılmak şartıyla % 10'u, ilgili belediyelerin 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Kanun hükümlerine göre oluşturulan fon hesabına aktarılır. Kalan kısmından ise ilgili belediyeye % 30, varsa büyükşehir belediyesine % 10 oranında pay verilir.

…”

Hükmü yer almaktadır.

4706 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükmünün gereği olarak, Polatlı Belediyesi sınırları içinde bulunan Hazineye ait bir taşınmazın satışı sonrasında, toplam satış bedeli üzerinden %10’luk pay gecekondu fonuna aktarılmak üzere gönderilmektedir.

Polatlı Belediyesi tarafından, 12’nci maddenin gereği olarak, belediye hesaplarında

102.01.04 kodunda yer alan, Ziraat Bankası bünyesinde 52846505115 numaralı hesap açtırılmış, Hazine taşınmazlarının satışından alınan %10’luk pay bu hesaba yatırılmıştır.

2018 yılında, söz konusu hesapta toplam 437.272,41 TL'nin biriktiği görülmüştür. Bu tutarın, 775 sayılı Kanun hükümleri uyarınca kullanılmak üzere saklanması ve bu Kanun'da sayılan amaçlar doğrultusunda kullanılması gerekmektedir.

Nitekim bu gereklilik, mezkûr Kanun'un 13’üncü maddesinde,

“12 nci madde gereğince teşkil edilen fonda toplanan paralar, belediyelerce, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının izni alınmak şartiyle:

1. Bu kanundaki amaçlarda kullanılmak üzere arsa sağlanmasında, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan plan ve projelere göre halk konutu, nüve konut veya geçici misafir konutu yapılmasında,

2. Islah olunacak gecekondu bölgeleri ile yeniden tesis edilecek önleme bölgelerinin yol, meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzerleri gibi kamu hizmet ve tesislerinin Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca onanan projelerine göre yapılmasında veya onarılmasında,

3. Kendi bütçe imkanlariyle karşılanamıyan ve fakat bu kanun gereğince yapılması gereken tesbit, harita alımı, plan ve projelendirme hizmetlerinde kullanılır.”

   Hükmü getirilerek, söz konusu fonun, Toplu Konut İdaresinden izin alınmak şartıyla yukarıda yer verilen özel amaçlar için kullanılabileceği düzenlenmiş ve fonun kullanım alanı kesin olarak belirlenmiştir.

   Polatlı Belediyesinde, gecekondu fonunda biriken 437.272,41 TL tutarındaki meblağın, 390.000,00 TL’sinin; 19.10.2018 tarihli Başkanlık Oluru ile, “personel giderlerinin ödenmesi, belediyeye ait borçların ödenmesi, muhtelif hizmetlerin temini” vb. gerekçeler ile, gecekondu fonunun yer aldığı, 102.01.04 kodunda izlenen 52846505115 numaralı banka hesabından; 102.01.01 kodunda yer alan 52846505001 numaralı, belediyenin vadesiz cari hesabına aktarılarak, amacı dışında kullanıldığı tespit edilmiştir.

   Polatlı Belediyesinde, Gecekondu Fonunda yer alan tutarların, Kanun'da sayılan amaçlar dışında kullanılması, mevzuata aykırılık teşkil eden bir husus olmasının yanında, belirli bir amaca özgülenen tasarrufun da erimesine sebebiyet verilmiştir.

   Kamu idaresi cevabında; “Gecekondu fonunda biriken paraların harcanması ekonomik sıkıntıdan kaynaklanmış olup en kısa sürede yerine konularak mevzuata uygun şekilde harcanması sağlanacaktır.”

   Denilmiştir.

   
   

   Sonuç olarak Bulgumuzda belirtilen hususlar, İdare tarafından kabul edilerek gereğinin yapılacağı bildirilmektedir. Bulgumuzda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, 775 sayılı Gecekondu Kanunu uyarınca, Belediyenin cari hesaplarından ayrı bir banka hesabında “gecekondu fonu” oluşturulmuş, ancak bu fonda yer alan tutarların amacı dışında kullanıldığı değerlendirilmiştir.

   Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.