Belediyenin yetki ve görev sınırları içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunan işletmelerin olduğu ve buna bağlı olarak da İdarenin, işyeri açma izni harcı geliri kaybına uğradığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun "İşyeri açma izni harcı" başlıklı 81’inci maddesinde; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yerinin açılmasının “İşyeri Açma İzni Harcına” tabi olduğu belirtilmiştir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre de, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösterecek işletmelerin ilgili belediyeden iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almış olması gerekmektedir.

Diğer yandan, 3572 sayılı Kanun’daki muafiyet düzenlemesi ile avukatlık büroları, serbest muhasebeci ve mali müşavirlik hizmeti veren iş yerleri, tabipler, noterler, mimar ve mühendisler gibi bazı meslek grupları işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf tutulmuştur. İlgili kanunlarında da, bu iş yerlerinin faaliyet sahalarına göre bakanlıklar ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından faaliyetleri ile ilgili izin alacakları ve bu izin belgelerinin de işyeri açma ve çalışma ruhsatı niteliğinde olacağı belirtilmiştir.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığından alınan verilere göre Maltepe ilçesinde faal durumda olan iş yerlerinden, örnek olarak seçilen 200 iş yerinden 40 tanesi için İdare tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmediği; buna bağlı olarak da İdarenin işyeri açma izni harcı geliri kaybına uğradığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; ruhsat düzenlenmeyen 40 iş yerine ait çevre temizlik vergisi beyanları olduğu, işyeri açma izni harçlarının tahakkuklarının zamanında yapıldığı, İdarede işyeri açma izni harcını, ruhsata bağlı kalmaksızın yoklama veya çevre ve temizlik vergisi beyannamesine bağlı olarak tahakkuk ettirildiği, ilçe sınırlarındaki iş

yerlerine ait işyeri açma izni harçlarının zamanında ve eksiksiz olarak tahsil edilmesine gerekli özenin gösterilmeye devam edileceği ifade edilmiştir.

İstanbul Vergi Dairesinden alınan verilere göre Maltepe ilçesinde faal olan iş yerlerinden örnek olarak seçilen 200 iş yerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatı sorgulaması sonrasında, İdarenin Ruhsat ve Denetim Müdürünün kurumsal mail adresinden 25.01.2023 tarihinde gönderilen veride, 40 adet iş yeri için “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” düzenlenmediği belirtilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 81’inci maddesinde yer alan işyeri açma izni harcı, iş yeri açılması için verilen ruhsata ilişkin tahsil edilen harçtır. Dolayısı ile İdarenin işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeyen iş yerlerinden, işyeri açma izni harcını tahsil etmesi anlaşılamadığı gibi kanunilik ilkesi ile de bağdaşmamaktadır.

Sonuç olarak, İdarenin işyeri açma izni harcı tahsil edebilmesi, işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesine tabidir. İdare tarafından ruhsat düzenlemeden harç tahsil edilmesi hukuka aykırı olduğu gibi İdareyi dava tarafı yapabilecektir.