İdarenin 7256 ve 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında yapılandırılmış yükümlülükleri bulunmasına rağmen söz konusu tutarların vade sürelerine göre ilgili hesaplarda takip edilmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 368-Vadesi Geçmiş Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 278’inci maddesinde;

“(1) Bu hesap, kanuni süresi içerisinde ödenmeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile ertelenen veya taksitlendirilen vergi ve diğer yükümlülüklerin erteleme veya taksitlendirme vadesinin bir yılı aşmayan kısımlarının izlenmesi için kullanılır.

(2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabında kayıtlı vergi ve diğer yükümlülüklerden dönem sonunda erteleme veya taksitlendirme süresi bir yılın altına inenler bu hesaba kaydedilir.” denilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına dair “Hesabın niteliği” başlıklı 322’nci maddesinde ise,

“(1) Bu hesap, kamuya olan vergi ve benzeri borçlardan vadesinde ödenmeyip ertelenmiş veya takside bağlanmış olup bir yıldan daha uzun sürede ödenecek olan kısmının izlenmesi için kullanılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; yasal süresi içerisinde ödenmeyip ertelenen veya takside bağlanan kamuya olan vergi ve benzeri borçların, erteleme veya taksitlendirme vadesine göre bir yıla kadar olan kısımlarının 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabında, bir yıldan uzun vadeli olan kısımlarının ise 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 31.12.2022 itibariyle İdarenin Yatırım, İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında 15.424.825,50 TL, 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında ise 3.333.333,40 TL olmak üzere toplamda 18.758.158,90 TL tutarında yapılandırılmış borcu bulunduğu görülmüş olup söz konusu tutarların vadelerine göre 368- Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı ile 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabında muhasebeleştirilmesi gerekirken 362-Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilatlar Hesabında izlendiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte, İdarenin 31.12.2022 tarihi itibariyle söz konusu yapılandırmalar kapsamında toplamda 18.758.158,90 TL borcu bulunmasına rağmen muhasebe kayıtlarında 15.051.077,59 TL olarak izlenmesinden dolayı mali tablolarda 3.707.081,31 TL eksikliğe sebebiyet verilmiştir.

Ayrıca yapılandırma kapsamındaki söz konusu borçların vadelerine göre ilgili hesaplarda takip edilmemesi nedeniyle 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı 17.424.825,54 TL, 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı ise 1.333.333,36 TL eksik ve hatalı bilgi barındırmaktadır.

Kamu İdaresi bulguda belirtilen hususlara iştirak etmekle birlikte, gerekli düzeltme işlemini 2023 mali yılı içerisinde gerçekleştirmiştir. Ancak düzeltme işlemi 2022 yılı sonu itibariyle gerçekleştirilmediğinden, 2022 yılı mali tabloları eksik bilgi barındırmaktadır.

Sonuç olarak, yasal süresi içerisinde ödenmeyip ertelenen veya takside bağlanan kamuya olan vergi ve prim borçları ile diğer yükümlülüklerin erteleme veya taksitlendirme vadesine göre ilgili hesaplarda tam ve doğru olarak takip edilmesi gerekmektedir.