Yapılan incelemelerde İdarenin su, atıksu ve yağmursuyu kanal ihalelerinde geri dolgu malzemesi olarak kullanılan plentmiks temel malzemesinin sahada kontrollerinin yapılmadığı ve İdarenin ihalelerinde büyük maliyeti oluşturan bu imalat kaleminin ödemelerinde risk yarattığı tespit edilmiştir.

İdarenin yapım ihalelerinin tamamının idari ve teknik şartnamelerinde geri dolgu malzemesi olarak kullanılması öngörülen plentmiks malzemenin ocaktan alınması, sahada imalat aşamasına getirilmesi ve kullanılması sürecinde kontrol eksikliklerinin olduğu tespit edilmiştir. Örnek verilecek olursa

İzmir İli Bayındır İlçesi Çırpı ve Hasköy Mahalleri Yağmursuyu İnşaatı yapım işinde imalat cetvelinde geri dolgu imalatının plentmiks malzemesi olarak öngörülmesine rağmen geçici kabulu yapıldıktan sonra söz konusu imalat bölgesinde yaşanan çökme sonucunda geri dolgu malzemesi olarak plentmiks malzemenin kullanılmadığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede yükleniciye sözleşme kapsamında ödenen fiyat farkı hariç 2.033.324,11 TL plentmiks temel ve alt temel yapılması imalatı yerine geri dolgu imalatı için yeni birim fiyat yapılarak imalat kabul edilmiştir. Bu durum söz konusu malzemenin geri dolgu imalatın kullanılmasında konrol eksikliği olduğunu göstermektedir. Ayrıca yapılan denetimler sırasında İdarenin kontrol teşkilatı üyelerinin sahada olmadığı durumlarda da imalatların yapıldığı görülmüş ve tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun İç kontrol başlıklı 55’inci maddesinde: “İç kontrol; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünüdür.” <span>şeklinde tanımlanmış olup iç kontol İdare faaliyetlerindeki önemi ifade edilmiştir.</span>

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşlerin Denetimi” başlıklı 14’üncü maddesinde: “Sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işleri, idare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin denetimi altında, yüklenici tarafından yönetilir ve gerçekleştirilir. (2) Herhangi bir işin, yapı denetim görevlisinin denetimi altında yapılmış olması yüklenicinin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, sözleşme ve şartnamelerine, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. (3) Yüklenici, üstlenmiş olduğu işleri, sorumlu bir meslek adamı olarak fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmayı kabul etmiş olduğundan, kendisine verilen projeye ve/veya teknik belgelere göre işi yapmakla, bu projenin ve/veya teknik belgelerin iş yerinin gereklerine, fen ve sanat kurallarına uygun olduğunu, ayrıca işin yapılacağı yere, kullanılacak her türlü malzemenin nitelik bakımından yeterliliğini incelemiş, kabul etmiş ve bu suretle işin teknik sorumluluğunu üstlenmiş sayılır...” denilmektedir.

Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere yapı denetim görevlileri yani kontrol teşkilatı üyelerinin denetimi altında yürütülmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ancak yapılan denetimlerde kontrol görevlilerinin işin başında bulunmadığı zamanlarda da devam ettiği görülmüştür.

Sonuç olarak bu kapsamda geri dolgu gibi kontrol edilmesi zor ve alım maliyetli yüksek olan bu imalatta kullanılan malzemenin teknik şartnamelerde belirtilen malzeme olduğunun kontrolünün etkin bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda İdare tarafından her teslimatta kontrol deneylerinin yapılması ve malzemenin geldiği taş ocaklarıyla gerekli yazışmalar yapılarak miktar kıyasının yapılması kontollerin etkin yapılması adına gereklidir.