İdarenin %100 hisse ile ortağı olduğu MATAŞ Maltepe Sağlık Turizm Eğitim Otopark Temizlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin sermaye tutarı ile İdarenin mali tablolarında söz konusu Şirketin ortaklık payına ilişkin tutarın birbiriyle örtüşmediği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin; “241-Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı” başlıklı 181’inci maddesine göre, bu hesabın mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarları ile bu sermaye tutarlarının işletilmesinden doğan kar ve zarar ile bütçeye iade olunan sermayelerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabına ilişkin işlemleri düzenleyen 182’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde;

“Mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerek nominal sermaye ve gerekse ayni sermaye transferi şeklindeki iştirakler gerçeğe uygun değerleri ile bu hesaba kaydedilir. Sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlardan bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekir. “ denilmektedir.

241 no.lu hesabın işleyişine ilişkin olarak ise Yönetmelik’in 183’üncü maddesinde, ödeneğine dayanılarak nakden verilen sermayenin bir taraftan bu hesaba borç, 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedileceği; nakden iade olunan sermayelerin ise bir taraftan 102-Banka Hesabına borç, bu hesaba alacak; diğer taraftan 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedileceği düzenlenmiştir.

Söz konusu Yönetmelik’in 247-Sermaye Taahhütleri Hesabının niteliğine ilişkin 184’üncü maddesinde de; bu hesabın mahalli idarelerin malî kuruluşlar, mal ve hizmet üreten kuruluşlar ve döner sermayeli kuruluşlarla ilgili sermaye taahhütlerinin izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

247 no.lu hesabın işleyişine ilişkin 185’nci maddesinde ise, sermaye taahhüt tutarlarının bu hesaba alacak, ilgili malî duran varlık hesabına borç kaydedileceği; yerine getirilen sermaye taahhüt tutarlarının bir taraftan bu hesaba borç, taahhüdün yerine getirilme şekline göre ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedileceği; ayrıca sermaye taahhütlerinden vazgeçilen tutarların bu hesaba borç, ilgili hesaplara alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; sermayesine iştirak edilen mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakdi veya ayni sermaye şeklindeki katılımlar dolayısıyla bu hesapta kayıtlı tutarların ilgili mal ve hizmet üreten kuruluşların öz kaynak hesaplarında karşılık olarak yer alan tutarlarla eşit olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, İdare mali tablolarında 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının 30.000.000,00 TL’lik tutarla yer aldığı, 247- Sermaye Taahhütleri Hesabında herhangi bir bakiyenin yer almadığı ve İdarenin %100 hisse ile ortağı olduğu MATAŞ Maltepe Sağlık Turizm Eğitim Otopark Temizlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin sermaye tutarının 21.09.2018 tarih ve 9665 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına göre 15.000.000,00 TL olduğu tespit edilmiştir.

Söz konusu uyumsuzluk üzerine yapılan incelemede, İdarece 04.09.2019 tarihli ve 71 sayılı Belediye Meclisi kararı ile Şirketin sermayesinin 15.000.000,00 TL daha yükseltilmesi yönünde karar alındığı, bunun üzerine sermaye taahhüt kaydının gerçekleştirildiği ve daha sonra 247-Sermaye Taahhütleri Hesabının 320-Bütçe Emanetleri Hesabına aktarılarak kapatıldığı anlaşılmıştır.

Mezkûr mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere 247- Sermaye Taahhütleri Hesabının borç çalışması için taahhüdün yerine getirilmesi gerekmektedir.

Bahse konu kayıtlar sonucunda, Şirket sermayesi henüz 15.000.000,00 TL olmasına rağmen mali tablolarda 30.000.000,00 TL olarak yer almıştır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, bulguya istinaden Belediye Şirketinin İdare mali tablolarındaki ortaklık payının ticaret sicil gazetesi kayıtları ile uyumlu hale getirilerek 15.000.000,00 TL olarak düzeltildiği ifade edilmiştir. Ancak, düzeltici işlem 2022 yılında yapıldığından İdarenin 2021 yılı bilançosunda 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 15.000.000,00 TL fazla tutarla yer almıştır.

Sonuç olarak Belediye Şirketinin sermaye tutarına ilişkin İdare mali tablolarının doğru ve güvenilir bilgi vermesi gerekmektedir.