İdare ile BEM-BİR-SEN arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinde, memur ve sözleşmeli personelden sözleşme aidatı kesintisi yapıldığı görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32'nci maddesinde sosyal denge sözleşmesinin yapılma usulü ve şekli belirlenmiş, bu maddede sözleşme aidatına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Aynı Kanun’un 28'inci maddesinin ikinci fıkrasında toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamayacağı öngörülmüş, 24'üncü maddesinde sendika gelirleri arasında üyelerin ödeyecekleri üyelik ödentileri sayılmış, 25'inci maddesinin üçüncü fıkrasında sendika tüzüğüne üyelik ödentisi dışında her ne ad altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti yapılmasını öngören hükümler konulamayacağı kuralına yer verilmiştir.

Belediye ile sendika arasında yapılan Toplu İş Sözleşmesi'nin 5’inci maddesinin b bendinde; “Bu sosyal denge tazminatı sözleşmesinden tüm kamu görevlileri sözleşme aidatı ödemek kaydıyla faydalanır. Sözleşme aidatı oranı, Bem-Bir-Sen üyesi kamu görevlileri için taban aylığının % 1'i kadardır.

Sosyal denge sözleşmesinin taraf sendikası, üyesi olmayan kamu görevlilerinden, aynı unvanlı üyesinden aldığı aidatın iki katı oranında sosyal denge sözleşmesi aidatı alır. Bu aidatı ödeyen kamu görevlileri, söz konusu sözleşmeden aynı usul ve esaslar dâhilinde yararlanır.

Yukarıdaki oranlara göre hesaplanacak sözleşme aidatı işveren tarafından sosyal denge tazminatından tevkif edilerek, kesinti tarihini izleyen beş iş günü içinde sendikanın bildirdiği banka hesabına aktarılır. İşverence, sendika aidatının ödenmesi için tahakkuk esastır. Ödemenin geciktirilmesi halinde temettü faizi işletilir.”

Denilmektedir.

Toplu sözleşmeye konulan hükümlerden de anlaşılacağı üzere, BEM-BİR-SEN üyelerinden taban aylıklarının %1’i kadar aidat kesintisi yapılacağı, üye olmayan personelden ise %2 oranında sosyal denge sözleşmesi aidatı alınacağı belirtilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; 2024 yılı Ocak Ayından itibaren tüm sendikalı memurlardan

%1 oranında kesinti yapacağını belirtmiştir. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 25'inci maddesinin üçüncü fıkrasında açık bir şekilde sendika tüzüğüne üyelik ödentisi dışında her ne ad altında olursa olsun, üyelerden başka bir kesinti yapılmasını öngören hükümler konulamayacağı belirtilmiştir. Bu anlamda sendikalı memurlardan %1 oranında yapılacak olan bu kesinti mevzuata aykırılık oluşturmaktadır.

Sonuç olarak; yukarıda yer alan Kanun hükümlerine aykırı olarak sözleşmeye konan bu hükümler geçersiz olduğundan, memur ve sözleşmeli personelden sendika üyelik aidatı dışında farklı isimler altında başkaca bir aidat alınması mümkün bulunmamaktadır. Bu itibarla sözleşme aidatı kesintilerinin sendikadan talep edilerek ilgili personele iadesinin sağlanması gerekmektedir.