İdare taşınmazlarına ait kira ile ecrimisil gelirlerinin takip ve tahsilatları yeterli düzeyde yapılmamıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinde;

“a) Belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak. f) Belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek.…” denilmektedir.

Bu madde hükmüne göre belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etme görevi belediye başkanına verilmiş ve bu konuda belediye başkanı birinci derecede sorumlu kılınmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Muhasebe Hizmeti ve Muhasebe Yetkilisinin Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 61’inci maddesinde ise muhasebe yetkilisine gelirlerin ve alacakların tahsili görevi verilmiştir.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un, “Ödeme zamanı ve önce ödeme” başlıklı 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca (Kanun’da: Maliye Vekâleti) belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği hükmü yer almaktadır.

6183 sayılı Kanun’un “Ödeme emri” başlıklı 55’inci maddesinin birinci fıkrasında ise;

“Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunur.” denilmektedir.

Diğer yandan, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Beş yıllık zamanaşımı” başlıklı 147’nci maddesinde ise, kira alacaklarında zamanaşımı hususu düzenlemiştir. Buna göre beş yıl içinde tahsil edilmeyen kira alacakları zaman aşımına uğramaktadır. Bu durumda, zaman aşımına uğratılan İdare gelirlerinden; belediyenin gelir ve alacaklarını takip etmesi gereken kamu görevlilerinin sorumlu olacakları aşikârdır.

Yukarıdaki hükümler birlikte değerlendirildiğinde; amme alacaklarına ilişkin olarak amme borçlusuna bir “ihbarname” düzenlenmeli ve tebliğ edildikten sonra 1 ay içinde ödeme yapılması istenmelidir. Buna rağmen ödeme yapılmazsa borçluya, 7 gün içinde borçlarını ödemesi veya mal bildiriminde bulunması için bir “ödeme emri” düzenlenerek tebliğ edilmelidir. Taşınmaz kira gelirlerinin takibinde ise, 6098 sayılı Kanun’da belirtilen zaman aşımı süresi dikkate alınmalıdır.

İdarenin kira ve ecrimisil alacakları tahsilat işlemlerinin incelenmesi neticesinde; 2019 yılı için tespit edilen ecrimisil bedellerinden tahsil edilmemiş 451.793,13 TL, taşınmaz kira gelirleri olarak ise 2.442.840,05 TL’nin bulunduğu; ayrıca Mali Hizmetler Müdürlüğünce 2019 yılı itibari ile kira ve ecrimisil gelirlerine ilişkin icra takipli alacak yani tahsil edilemeyen toplamda 1.385.066,10 TL’nin bulunduğu; söz konusu alacakların detayına bakıldığında ecrimisil ve kira gelirlerinden aylarca hatta yıllarca borcunu ödemeyen kiracıların bulunduğu ve söz konusu tahsilatların yapılamadığı tespit edilmiştir.

Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; taşınmaz kira ve ecrimisil alacaklarının takip ve tahsili için hukuki işlemlere başlanılmıştır.

Netice olarak; tahsilat miktarlarının düşük gerçekleşmesi; tahsil ve takip hususunda yeterli özenin gösterilmesini ve yukarıda mezkûr mevzuat hükümlerine uygun hareket edilmesini gerektirmektedir.