2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81’inci maddesinde; “Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması İşyeri Açma

İzni Harcına tabidir.” denilmektedir.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’e göre Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatının alınmış olması gerekmektedir. Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin 10’uncu maddesine göre, ruhsatsız olarak açılan veya ruhsata aykırı olarak işletilen işyerleriyle ilgili olarak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapmak Belediye Zabıta Biriminin görevleri arasındadır.

Kurumun yetki ve görev sınırları içinde 31.12.2018 tarihi itibariyle sadece 7.580 adet İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı verildiği ve sadece bu işyerlerinden işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı tahsil ettiği tespit edilmiştir. Ancak Fethiye Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınan verilere göre Fethiye Belediyesi sınırları içindeki aktif işyeri sayısı 20.003’tür.

Yukarıda belirtilen verilere göre; Belediye sınırları dahilinde aktif olarak faaliyet gösteren ve işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi 20.003 işyerinin olduğu ve bunların, 12.423 adet işyerinin ruhsatsız faaliyet gösterdiği; buna bağlı olarak Belediyenin, işyeri açma ve çalışma ruhsat harcı geliri kaybının olduğu değerlendirilmektedir. Bu durum, aynı zamanda, İdare tarafından mevzuatına uygun olarak yerine getirilmesi gereken işyeri denetim ve kontrol görevinin sağlıklı bir şekilde yapılmadığını ortaya koymaktadır.

Netice olarak; işyeri denetim ve kontrol görevinin mevzuatında belirtilen şekliyle yapılmaması, İdarenin harç gelirlerinden mahrum kalmasına neden olmuştur.

Kamu idaresi cevabında; "Fethiye Vergi Dairesi ile yapılan bilgi alışverişinde 31.12.2018 tarihi itibariyle Fethiye Vergi Dairesi faal mükellef sayısı 17.820 kişi olduğu anlaşılmıştır. Mevcut mükelleflerin açılımında;

- Hiçbir işyeri olmadan kira geliri nedeniyle kayıtlı mükellef sayısı 5.662 kişidir.

• Basit usul ile çalışan mükelleflerin yanında çalıştırdığı kişi sayısı 394’tür.

  
  

• Gerçek Usule tabi mükellef sayısı 7.039’dur.

  
  

• Basit usule tabi mükellef sayısı 2.158’dir.

  
  

• Kurumlar Vergisine tabi mükellef sayısı 2.194,

  
  

• Diğer vergi grubu altında nitelendirilen mükellef sayısı ise 373 olarak geçmektedir. Fethiye Belediyesi yetki ve görev sınırları içerisinde İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı

alan mükellef sayısı 7.580’dir. Yukarıda belirtilen verilere göre işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı verilmesi gereken mükellefler arasında kira geliri sahibi mükellefler ve işçi olarak çalıştırılan mükellefler haricinde kalan mükellef sayısı 11.764’tür. Ancak yukarıda geçen maddelerde belirtilen gerçek ve basit usul vergiye tabi mükellefler içerisinde seyyar satıcılar, home ofis çalışanlar, mali müşavirler, avukatlar, eczaneler, kira ödemesi yapıp stopaja dâhil olanlar, pazarcılar, taksiciler, minibüsçüler, nakliyeciler, hastaneler, muayenehaneler, adi ortaklıklar vb. türdeki vergi mükellefleri belediyemiz tarafından ruhsatlandırılmayan iş kolları olduğundan İşyeri Açma ve Çalıştırma ruhsatı verilmeyen işyerlerine ait net bir sayı vermek mümkün olmamaktadır.

İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı almadan faaliyette bulunan işyerlerine yönelik kontroller zabıta ekiplerince yapılmakta ve yasal prosedürler.

Belediyemize müracaat ederek ruhsatlandırma işlemleri devam eden mükellef sayısı 150 dir. İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı almadan faaliyette bulunan işyerlerine ait işyeri denetim ve kontrol görevinin sağlıklı bir şekilde yapılması için kurulan 14 adet ekip vasıtasıyla tespitler yapılmakta olup, Belediyemizin gelirlerinin olması gereken tahakkukuna ulaşılmaya çalışılmaktadır." denilmektedir.

Sonuç olarak İdare, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı almadan faaliyette bulunan işyerlerine ait işyeri denetim ve kontrol görevinin sağlıklı bir şekilde yapılması için kurulan 14 adet ekip vasıtasıyla tespitlerin yapılmakta olduğunu belirterek bulguya iştirak etmiştir.

Bulgu konusu edilen tespitlerin devam edip etmediği takip eden denetim dönemlerinde izlenecektir.