İdare tarafından serimi yapılacak mahallerden sökülen kırık asfaltların depolanarak sonraki süreçte kullanıldığı halde muhasebe kayıtlarında izlenmediği ve depolanan asfalt kırıkları için taşınır işlem fişi düzenlenmediği görülmüştür.

1. Tekrar Kullanılma Kabiliyeti Olan Asfalt Kırıklarının Muhasebe Kayıtlarında İzlenmemesi

   İdarece asfalt serimi yapılacak mahallerden sökülen kırık asfaltların depolanarak sonraki süreçte kullanıldığı halde muhasebe kayıtlarında izlenmediği görülmüştür.

   Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “15-Stoklar” başlıklı 113’üncü maddesinde bu hesap grubunun, kurum ambar ve atölyelerinde; satılmak veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen mallar ile artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde kullanılacak veya paraya çevrilebilecek varlıkların izlenmesi için kullanıldığı, aynı Yönetmelik’in “150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı” başlıklı 155’inci maddesinde de bu hesabın, kurumlarca satılmak, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tüketilecek veya paraya çevrilecek varlıkların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

   Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 16’ncı maddesinde, bir ekonomik değerin; yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirileceği ifade edilmektedir.

   Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Kayıt zamanı, kayıt değeri ve değer tespit komisyonu” başlıklı 13’üncü maddesinde ise Taşınırlar, edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında giriş; tüketime verildiğinde, satıldığında, başka harcama birimlerine devredildiğinde, bağışlandığında veya yardım yapıldığında, çeşitli nedenlerle kullanılamaz hale geldiğinde, hurdaya ayrıldığında veya kaybolma, çalınma, canlı taşınırın ölümü gibi yok olma hallerinde çıkış kaydedileceği, …, Değer tespit komisyonu, harcama yetkilisinin onayı ile taşınır kayıt yetkilisinin ve işin uzmanının da katıldığı en az üç kişiden oluşturularak ticaret odası, sanayi odası, borsa, meslek kuruluşları, ilgili diğer kuruluşlardan veya aynı nitelikteki taşınırı satın alan idarelerden ve fiyat araştırması sonuçlarından yararlanabileceği belirtilmiştir.

   Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere kurum ambar ve atölyelerinde satılmak veya diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere edinilen mallar ile artık gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde kullanılacak veya paraya çevrilebilecek varlıkların değerlerinin takdir edilerek 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabında izlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

   İdareye ait hesap ve işlemlerin incelenmesi neticesinde; İdarece yeni imalatlar kapsamında sökülen asfaltların kırılarak depolandığı, serimi yapılan bazı yollarda tekrardan bu asfaltların kullanıldığı veya başka idarelere kullanılmak üzere hibe edildiği fakat depolamaya ilişkin herhangi bir muhasebe kaydına alınmadığı görülmüştür. 2023 yılı itibarıyla Avrupa ve Anadolu yakası olmak üzere iki farklı depolama alanına, Avrupa yakasına 453.301 ton, Anadolu yakasına ise 269.321 ton toplamda 722.622 ton asfalt kırığı girişi yapılmış bununda

   449.289 tonu kullanılmış ancak herhangi bir muhasebe kaydı tutulmamıştır.

   Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulgu konusu husus hakkında gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir.

   Sonuç olarak idarece asfalt sökümleri sonucu elde edilerek depolanan asfalt kırıklarının 150-İlk madde ve malzeme hesabında izlenmesi gerektiği düşünülmektedir.

2. Depolanan Asfalt Kırıkları İçin Taşınır İşlem Fişi Düzenlenmemesi

İdarece depolanan asfalt kırıkları için taşınır işlem fişi düzenlenmediği ve kullanmak üzere talepte bulunan kurum ve kuruluşlara herhangi bir izne ve sorumluluğa dayanmadan hibe olarak verildiği görülmüştür.

Taşınır Mal Yönetmeliğinin 6’ncı maddesinin 4’üncü fıkrasının c bendinde ise; taşınırların giriş ve çıkışına ilişkin kayıtları tutmak, bunlara ilişkin belge ve cetvelleri düzenlemenin taşınır kayıt yetkililerinin görev ve sorumlulukları kapsamında olduğu belirtilmektedir

Aynı Yönetmeliğin “Taşınırların kaydı” başlıklı 12’nci maddesinde, Kamu idarelerince bütün taşınırların ve bunlara ilişkin işlemlerin kayıt altına alınmasının esas olduğu, “Kayıt zamanı, kayıt değeri ve değer tespit komisyonu” başlıklı 13’üncü maddesinde de; taşınırlar, edinme şekline bakılmaksızın kamu idaresince kullanılmak üzere teslim alındığında giriş; tüketime verildiğinde, satıldığında, başka harcama birimlerine devredildiğinde, bağışlandığında veya yardım yapıldığında, çeşitli nedenlerle kullanılamaz hale geldiğinde, hurdaya ayrıldığında veya kaybolma, çalınma, canlı taşınırın ölümü gibi yok olma hallerinde çıkış kaydedileceği ve giriş ve çıkış kayıtlarının Taşınır İşlem Fişine dayanılarak yapılacağı belirtilmektedir.

Yukarıda belirtilen Yönetmelik hükümlerinden de anlaşılacağı üzere taşınır kayıtlarını tutmak taşınır kayıt yetkilisinin sorumluluğunda olduğu, bütün taşınırların kayıtlara alınması gerektiği, edinme şekline bakılmaksızın giriş, bağışlandığında veya yardım yapıldığında Taşınır İşlem Fişine dayanılarak çıkış kaydedileceği belirtilmektedir.

İdareye ait hesap ve işlemlerin incelenmesi neticesinde; asfalt yapımı sırasında sökülen eski asfaltlardan elde edilen asfaltların geri dönüştürülerek tekrar kullanılabildiği, bu asfaltların Anadolu ve Avrupa olarak iki farklı ambarda depolandığı, bazı ilçe belediyelerine, köylere veya kamu kurumlarına kullanılmak üzere hibe edildiği fakat herhangi bir taşınır işlem fişi tutulmadığından hibenin kime ve neye dayanarak verildiğine ilişkin görev ve sorumlulukların tesis edilemediği görülmüştür. Toplam asfalt kırıklarının ton bazında 2023 toplamları şöyledir.

‌Tablo 61: Asfalt Kırığı Giriş Çıkış Miktarları

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; bulgu konusu husus hakkında gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak bağış veya hibe olarak verilecek asfalt kırıklarından dönüştürülmüş asfaltın taşınır işlem fişi ile çıkışlarının yapılması gerekmektedir.