Yapılan incelemelerde işçilerin yıllık izinlerinin Kanuna uygun şekilde kullandırılmadığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği, 56 ncı maddesinde yılık iznin 53'üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu, 59'uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği, 60 ıncı maddesinde yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı, yıllık izninin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması konusuna ilişkin usuller ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şekli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği belirtilmiş, 3.3.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği'nde de Kanuna uygun olarak yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

4857 sayılı Kanun'un 56 ncı maddesinde yılık iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu hükmüne göre asıl yapılması gereken yıllık iznin kullandırılmasıdır. Nitekim 4857 sayılı Kanun' un “Yıllık Ücretli İzin Hükümlerine Aykırılık” başlıklı 103 üncü maddesinde, “Yıllık ücretli izni bu Kanunun 56 ncı maddesine aykırı olarak bölen veya izin ücretini 57 nci maddenin üç ve dördüncü

fıkralarında belirtilen usule aykırı olarak ödeyen veya eksik ödeyen veya 59 uncu maddedeki hak edilmiş izni kullanmadan iş sözleşmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen veya 60 ıncı maddede belirtilen yönetmeliğin esas ve usullerine aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için ikiyüzyirmi Türk Lirası idari para cezası verilir.” düzenlemesi mevcuttur.

Bu düzenlemeler çerçevesince görülmektedir ki, işçinin de, işverenin de yıllık izin hakkından feragat etmesi mümkün değildir. Aksi bir uygulamada, işçi emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği izin alacağı ücrete dönüşmektedir. Ödemeler de son ücret üzerinden yapılacağından işçilere çok yüksek miktarda ödemeler yapılmaktadır. Bu durumda, kullanılmayan izinlerin son ücret üzerinden ödenmesi işçilerin izin kullanmaktan feragat etmelerine neden olmaktadır. Kurum veya birim yetkilileri tarafından bu duruma izin verilmemesi, anayasal bir hak olan iznin işçilere kullandırılması gerekmektedir.

Kurumda yapılan incelemelerde işçilerin bir kısmının 150, 146 ve 140 gün gibi kullanılmayan izinlerinin olduğu anlaşılmış olup söz konusu düzenlemeler uyarınca işçilere yıllık izinlerinin kanunun öngördüğü şekilde kullandırılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu tespit ile ilgili olarak Personel Daire Başkanlığınca tüm birimlere yazılan 02.03.2022 tarihli ve E-52534 sayılı rektör onaylı yazı ile gerekli tedbirlerin alınarak izinlerin en geç 31.12.2023 tarihine kadar kullandırılması istendiği belirtilmiş dolayısıyla bulguya iştirak edilmiştir.