Aynı firmadan, doğrudan temin usulüyle gerçekleştirilen Spor Malzemesi ve Saksı Bitkileri alımı işlerinde, işin yüklenicisi tarafından teslim edilmeyen mal ve malzemeler için muayene kabul tutanakları düzenlendiği ve taşınır işlem fişleri ile varlık girişi yapıldığı tespit edilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Harcama talimatı ve sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinin birinci fıkrasında; bütçelerden harcama yapılabilmesinin harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkün olduğu, harcama talimatlarında hizmetin gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgilerin yer alacağı, ikinci fıkrasında ise harcama yetkililerinin harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumlu oldukları hükümleri bulunmaktadır.

Anılan Kanun’un “Giderin gerçekleştirilmesi” başlıklı 33’üncü maddesinin;

• Birinci fıkrası uyarınca; bütçelerden bir giderin yapılabilmesi için işin, mal veya

  
  

  hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin, görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekmekte olup giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevli tarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması ve tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanmalıdır.

• İkinci fıkrası uyarınca gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütmektedirler.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları ifade edilmiştir.

Mal Alımları Denetim Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelik’in “İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında; satın alınan mal yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe muayene ve kabul işlemlerinin yapılamayacağı hükmü bulunmakta olup ikinci ve üçüncü fıkrasında ise ihale dokümanında ve sözleşmesinde hüküm bulunması halinde; imalat veya üretim süreci gerektiren işlerin, muayene ve kabul komisyonlarının yetki ve sorumluluğunu kaldırmaması şartıyla, ihale dokümanında belirtilen kalite ve özelliklere göre yapılıp yapılmadığı hususunda, ilgili idare tarafından belirli aşamalarda ve aralıklarla ara denetime tabi tutulabileceği, ihale dokümanında belirtilmesi koşuluyla kısmi kabul yapılabileceği düzenlenmiştir.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol yetkilileri” başlıklı 6’ncı maddesinin dördüncü fıkrasının (a) fıkrasına uyarınca taşınır kayıt yetkilileri; harcama birimince edinilen taşınırlardan muayene ve kabulü yapılanları cins ve niteliklerine göre sayarak, tartarak, ölçerek teslim almak, doğrudan tüketilmeyen ve kullanıma verilmeyen taşınırları sorumluluğundaki ambarlarda muhafaza etmek görev ve sorumluluğuna sahiptirler.

Yapılan denetimlerde; aynı firmadan, doğrudan temin usulüyle gerçekleştirilen ve herhangi bir ara kontrolün veya kısmi kabulün konusu olmayan Spor Malzemesi ve Saksı Bitkileri alımında ödemeye esas belgelerin tam olduğu, muayene kabul tutanağı ile taşınır işlem fişlerinin düzenlendiği görülmüş olmakla birlikte, alım konusu malların yüklenici tarafından

teslim edilmediği, dolayısıyla yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak bütçe giderinin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında ilgili firmadan ibraname alındığı ve ödeme emri belgelerinin iptal edildiği ifade edilmiş ise de 2022 yılında düzenlenen ödeme emri belgesi ve kanıtlayıcı belgelerin (muayene kabul tutanağı ve taşınır işlem fişi) gerçekliğini ve resmi hüviyetini ortadan kaldırmamaktadır. Nitekim muayene kabul tutanaklarında komisyon görevlileri malın nitekliklerine uygun olduğunu imza altına almışlardır.

Ödeme emri belgesinin düzenlenmesiyle birlikte bütçeye gider kaydı yapılmış olmakta ve muayene kabul tutanağının ve malın teslim alınmasına ilişkin olarak taşınır işlem fişinin düzenlenmesi malların şartnameye uygun olduğunu ve bu şekilde teslim alındığının göstergesidir.

Sonuç olarak; bütçelerden bir giderin yapılabilmesi, mevzuatla belirlenen koşulların yerine getirilmesine bağlı olup yukarıda yer verilen alımlarla ilgili süreçlerde görevli olanlar görev ve sorumluluklarını yerine getirmemişlerdir.