Karar Künyesi
Büyükşehir Belediyesinin doğrudan veya dolaylı olarak çoğunluk hissesine sahip olduğu şirketlerin mali müşavirlik danışmanlık hizmeti alımında, herhangi bir ihale usulü veya doğrudan temin yöntemi kullanılmadan mevzuatta belirtilen kanıtlayıcı evraklara yer verilmeden ilgiliyle sözleşme imzalanarak yürütüldüğü ve yapılan sözleşmeye aykırı olarak ücret zammı yapıldığı görülmektedir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde, bu Kanunun amacının, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemek olduğu belirtilmiştir. “Kapsam” başlıklı 2’inci maddesinde, belediyelerin doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları her çeşit şirketlerin bu Kanun’a tabi olduğu, “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde ise, idarelerin bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu ifadelerine yer verilmiştir. Kanun’un 3’üncü maddesinde kanundan istisna olan durumlar, 19’uncu maddesinde ihale usulleri ve 22’inci maddesinde doğrudan temin kapsamında yapılacak alımlar sayılmıştır.
Şirketlerin 4734 sayılı Kanun’a tabi bir şirket olduğu, istisna kapsamında olmayan alımlarını ihale usulleriyle veya şartları taşıyorsa doğrudan teminle yapması gerektiği açıktır.
Yapılan incelemede, Büyükşehir Belediyesinin doğrudan veya dolaylı olarak çoğunluk hissesine sahip olduğu 14 şirketin mali müşavirlik danışmanlık hizmeti alımının herhangi bir ihale usulü veya doğrudan temin yöntemi kullanılmadan sözleşme imzalanarak aynı firmadan temin edildiği, ayrıca sözleşmelerde ücretin 01.01.2023-31.12.2023 tarihleri için belirlenmiş olmasına rağmen, yıl içinde alınan yönetim kurulu kararıyla ücrete sözleşme hükümlerine aykırı olarak %25 oranında zam yapıldığı anlaşılmıştır.
Kamu İdaresi cevabında, şirketlerin mali müşavirlik danışmanlık hizmeti almadığı, şirketlerin kurumlar vergisi denetimi yönünden, Yeminli Mali Müşavirlik şirketi ile kurumlar vergisi tasdik sözleşmesi yaptığı, kurumlar vergisi tasdik denetiminin gerçek veya tüzel kişilerin ya da bunların teşebbüs ve işletmelerinin, kurumlar vergisi ya da yıllık gelir beyannameleri ile birlikte bunlara ekli olan tablo ile bildirimlerinin yeminli mali müşavirlerce vergi kanunlarına göre denetlenmesi, bu denetleme sonuçlarına dayanılarak tasdik kapsamına giren konuların ve belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının imza ve mühür kullanarak tespit ve rapora bağlanması işlemleri olduğu, kurumlar vergisi tasdiki denetiminin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda tariflenen mal ve hizmet alım şekillerinden olmadığı, sözleşme dönemi içerisinde yapılan ücret artışının nedeninin ülkedeki öngörülemeyen olumsuz ekonomik şartlar ve yüksek enflasyon nedeni ile işçilik maliyetlerinin artmasından kaynaklandığı ifade edilmiştir. Her ne kadar yukarıda mali müşavirlik danışmanlık hizmeti alımı denilmiş ise de, bu firmadan bağımsız denetim hizmeti de alınmaktadır. Kamu İdaresi cevabından da anlaşılacağı üzere şirketler tarafından hizmet satın alınmaktadır. Bu hizmeti verebilecek çok sayıda yetki sahibi gerçek ve tüzel kişi bulunmaktadır. Söz konusu hizmetin başka kimseden teklif alınmadan Belediyenin çoğunluk hissesine sahip olduğu şirketler tarafından sadece tek kişiden alınmasının kabul edilebilir bir tarafı bulunmamaktadır.
Büyükşehir Belediyesinin doğrudan veya dolaylı olarak çoğunluk hissesine sahip olduğu şirketlerin hizmet alımının Kamu İhale Kanun’unun öngördüğü usullerde veya diğer kişlerden teklif alınması suretiyle gerçekleştirilmesi ve bunun sonucunda yapılan sözleşme hükümlerine uyulması gerekmektedir.