Karar Künyesi
Ankara Büyükşehir Belediyesinde taşınmaz iş ve işlemleri ile envanterine yönelik yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Cins Tashihi Yapılmayan Taşınmazların Olması
Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin 4’üncü maddesinde cins tashihi,
“Binalar, arazi ve arsalar ile yer altı ve yer üstü düzenlerinin mevcut kullanım şekilleri ile tapu kayıtlarının farklılık göstermesi durumunda tapu kayıtlarının mevcut kullanım şekli dikkate alınarak düzeltilmesi işlemi” şeklinde tanımlanmaktadır.
Aynı Yönetmeliğin 10’uncu maddesinde taşınmazların cins tashihlerinin yapılması gerektiğinden bahsedilmektedir.
“Kamu idareleri; mülkiyetlerinde, yönetimlerinde ve kullanımlarında bulunan taşınmazların mevcut kullanım şekli ile tapu kaydının birbirine uygun olmaması durumunda, tapu kayıtlarında cins tashihinin yapılması için gerekli işlemleri yaparlar.
Tahsis edilen ve üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar açısından bu yükümlülük kullanan idarenin veya gerçek veya tüzel kişilerin durumu tespit eden yazısı üzerine taşınmaz maliki idareye aittir. Ancak cins tashihine ilişkin gerekli belgeler ile buna ilişkin malî yükümlülükler kullanıcılar tarafından karşılanır.”
Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığından alınan taşınmaz envanterinde, 3552 adet taşınmazın, mevcut kullanım şekli ile tapuda yer alan bilgilerinin farklı olduğu tespit edilmiştir. Tapu kayıtlarında tarla, çeşme, bağ, çayır niteliğinde olan taşınmazların kullanım şekilleri arsadır. Ayrıca tapuda arsa niteliğinde bulunan bazı taşınmazlarının kullanım şekillerinin bina olduğu da görülmüştür.
Mevzuat hükümleri uyarınca, tapuda kayıtlı olan taşınmazların kullanım şekilleri ile tapu bilgilerinin uyumlu hale getirilerek cins tashihlerinin yapılması uygun olacaktır.
Taşınmazın Değerini Etkileyen Harcamaların Envanterde Güncellenmemesi
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 187'nci maddesine göre, maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı artıran her türlü maliyet, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilmesi ayrıca taşınmaz iş ve işlemlerini yürüten ilgili birim tarafından da taşınmaz envanterinde değerleme yapılması gerekmektedir.
Yapılan incelemelerde, ilgili birimlerce yapılan veya inşa edilen ya da değer artırıcı nitelikte harcama yapılan taşınmaz bilgilerinin, Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığına bildirilmediği ya da eksik bildirildiği görülmüştür. Özellikle 251.01.07. Yollar, 251.01.20.02. Parklar ve Yeşil Alanlar ile 251.01.20.04. Rekreasyon Alanları ekonomik kodlarına sağlıklı veri girişi yapılamamış ve bu taşınmazların büyük kısmı iz bedeliyle kayıt altına alınmıştır. Bu
durum, idarenin uhdesinde bulunan yollar, park ve yeşil alanlara yapılan harcama tutarlarının taşınmazın kayıtlı değerinde gerçek değeri yansıtacak şekilde görülememesine yol açmıştır.
İdarenin mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazlara yönelik yapılan değer artırıcı her türlü harcamanın taşınmaz envanterinde izlenebilmesi için taşınmaz üzerinde harcama yapmak suretiyle işlem tesis eden harcama birimlerinin (Fen İşleri Dairesi Başkanlığı, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı, Kent Estetiği Dairesi Başkanlığı vs.) gerekli verileri taşınmaz birimine temin etmesi ve birimler arası koordinasyonun etkin bir şekilde sağlanması gerekmektedir.
Taşınmaz Envanteri ile Muhasebe Kayıtları Arasında Uyumsuzluk Olması
2018 yılı itibariyle, taşınmaz birimince hazırlanan taşınmaz mal envanteri ile mali tabloların taşınmaz hesabında yer alan taşınmaz toplam değeri arasında farklılık olduğu tespit edilmiştir.
Tablo 4: Taşınmaz Toplam Değeri
2018 Mali Yılı İtibariyle Taşınmaz Envanteri Toplam Taşınmaz Değeri
(TL)
2018 Mali Yılı Kesin Hesabında Yer Alan Toplam Taşınmaz Değeri (TL)
250-Arazi ve Arsalar Hesabı
12.966.312.847,43
12.609.155.132,03
251-Yeraltı ve
Yerüstü Düzenleri Hesabı
3.455.407.413,78
6.095.026.495,89
252- Binalar Hesabı
4.174.164.665,01
3.119.359.058,53
Buna göre, taşınmaz mal envanteri ile muhasebe kayıtları arasındaki taşınmaz toplam değerinin uyumlu olması gerekmektedir. Bu durum, taşınmaz hesabının, doğru, güvenilir ve gerçeğe uygun çıkarılması açısından önem taşımaktadır.
Kamu idaresi cevabında; "Ankara Büyükşehir Belediyesinde taşınmaz iş ve işlemleri ile envanterine yönelik yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Cins Tashihi Yapılmayan Taşınmazların Olması
Kamu İdarelerine ait taşınmazların kaydına ilişkin Yönetmeliğin 4'üncü maddesinde cins tashihi ile ilgili bulguya istinaden Başkanlığımız tarafından 26.04.2019 tarih E.43925 sayılı
yazımızla İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığına bildirilmiş olup gerekli çalışmalara başlanılmıştır.
Taşınmazın Değerini Etkileyen Harcamaların Envanterde Güncellenmemesi
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 187'nci maddesine göre, maddi duran varlıklar ile ilgili bulguya istinaden Başkanlığımız tarafından 26.04.2019 tarih E.43929 sayılı yazımızla Fen İşleri Dairesi Başkanlığına, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığına ve Kent Estetiği Dairesi Başkanlığına bildirilmiş olup gerekli çalışmalara başlanmıştır.
Taşınmaz Envanteri ile Muhasebe Kayıtları Arasında Uyumsuzluk Olması
2018 yılı itibariyle, taşınmaz birimince hazırlanan taşınmaz mal envanteri ile mali tabloların taşınmaz hesabında yer alan taşınmaz toplam değeri arasında farklılık olduğu tespit edilmiştir.
Taşınmaz envanter ile muhasebe kayıtları arasında uyumsuzluk olması ile ilgili bulguya istinaden Başkanlığımız tarafından 26.04.2019 tarih E.43920 sayılı yazımızla İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığına, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığına, Kent Estetiği Dairesi Başkanlığına, Fen İşleri Dairesi Başkanlığına, Özel Projeler ve Dönüşüm Dairesi Başkanlığına, Destek Hizmetler Dairesi Başkanlığına, Yeni Yerleşimler Şube Müdürlüğüne, ve Kamulaştırma Şube Müdürlüğüne bildirilmiş olup, gerekli çalışmalara başlanmıştır." demektedir.
Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, gerekli çalışmalara başlanıldığını belirtmiştir. Bulguda ortaya koyduğumuz taşınmazın değerini etkileyen harcamaların envanterde güncellenmemesi ile mali tablolarda yer alan taşınmaz hesaplarının tutarları ile taşınmaz envanteri arasındaki farklılık, taşınmaz hesaplarının doğru ve güvenilir olmasını etkilemiştir.