Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kadrolu işçi statüsünde görev yapan çalışanların birikmiş yıllık izinlerinin kullandırılmadığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği, 56’ncı maddesinde yıllık iznin 53’üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu, 59’uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti

üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği, 60’ıncı maddesinde yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı, yıllık izinin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması konusuna ilişkin usuller ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şeklinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir Yönetmelikle gösterileceği belirtilmiştir. Söz konusu Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği de 03.03.2004 tarik ve 25391 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yıllık ücretli izin hakkı, dinlenme ve ücret hakkının bir araya gelmesinden oluşur ve işverence her iki hakkın da gözetilmesi gerekir. Yukarıda yer verilen hükümler bütün halinde değerlendirildiğinde, Kanun’da bu iznin kesin olarak ve zamanında kullanılmasını sağlamak istendiği; öte yandan, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle son bulması halinde, kullandırılmayan izinlerin yanmayacağı, aksine kullandırılmayan izinlerin işçinin son ücreti üzerinden ödeneceği açıkça görülecektir.

Yıllık izin kullandırmamak İş Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil ettiğinden, yıllık izinleri kullandırmayarak izin birikmesine izin veren Belediyeyi idari para cezasına muhatap olabileceği gibi, dava konusu olup Belediye aleyhinde çıkacak kararlarda yasal faiz, mahkeme masrafı ve avukatlık vekalet ücreti gibi giderlerin ortaya çıkmasına sebebiyet verecektir. Dolayısıyla, yıllık izin kullandırmamak; yasal düzenlemelerle güvence altına alınmış olan bir hakkın ihlal edilerek bunun bir idari veya adli yaptırıma dönüşmesi sonucunu doğurabileceği gibi, uygulamada işverenin izni kullandırmak yerine parasını ödemeyi veya kimi zaman işçinin izni kullanmak yerine sözleşme sona erdiğinde topluca para almayı tercih etmesiyle sonuçlanan Kanun’da yer alan düzenlemelerin ruhuna aykırı durumlara sebep olabilecektir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 8’inci maddesine göre, her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar bu kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden sorumludur.

Sonuç olarak, Büyükşehir Belediyesinde işçilerin birikmiş yıllık izin haklarının işçilere kullandırılmamasının, 4857 İş Kanunu’nun 56’ncı maddesi ile 5018 sayılı Kanun’da belirtilen kaynakların etkili ekonomik ve verimli kullanılması ilkesine uygun olmadığı değerlendirilmektedir. Geçmiş yıllara ait kullanılmamış izinleri bulunan işçi personelin, işten ayrılmaları halinde Büyükşehir Belediyesine oluşturacağı mali külfet de dikkate alınarak, biriken yıllık ücretli izinlerinin kullandırılması ve izleyen dönemlerde de yıllık ücretli izinlerin

ilgili olduğu yıl içinde kullandırılması hususunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekir.

Kamu idaresi cevabında; “Bulguda belirtilen hususlar doğrultusunda sürekli işçi personellerin birikmiş yıllık izinlerinin yılı içerisinde veya emekli olmadan kullandırılması için azami gayret gösterilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında bulguya iştirak edilmiş olup tespitler doğrultusunda gerekli düzeltmelerin yapılacağını belirtmiştir.

Ancak yapılacak düzeltmeler 2019 ve sonraki yıllarda uygulanacağından, bulguda belirtilen hatalı uygulamalar, 2018 yılı içerisinde emekli olan işçiler için Kurum hesaplarından ödenmesine neden olmuştur.