Belediye bünyesinde yer alan İşletme Müdürlüğünce, işletmelere ilişkin izleme ve değerlendirme raporlarının hazırlanmadığı tespit edilmiş ve konu 2021 yılı Sayıştay Denetim raporunda bulgu konusu edilmiştir.

İşletme Müdürlüğüne, Belediye, şirket, işletme ve diğer organizasyonlar ile bilgi akışı, danışma, işbirliği, kaynakların kullanımı, planlama, istihdam gibi konularda etkin bir eşgüdümün sağlanması için gerekli her türlü girişimlerde bulunma görevleri verilmiştir.

Çankaya Belediye Meclisinin 07.08.2018 tarihli birleşiminde oybirliğiyle kabul edilen “İşletme Müdürlüğü Teşkilat, Görev, Yetki, Sorumluluk ve Çalışma Esaslarına İlişkin Yönetmelik” ile bu görevlere ilişkin çalışma usul ve esasları belirlenmiştir.

Anılan Yönetmelik’in “Görevleri” başlıklı 5’inci maddesinde; “faaliyetlerinin mevzuata, belediye politikalarına ve ticari yaşamın gereklerine uygun olup olmadığını izlemek, değerlendirmek ve sonuçlarını raporlamak, belediye şirket, işletme ve diğer organizasyonların her türlü faaliyetlerinin halka hizmet, kaynakların optimum kullanımı, gerçek ihtiyaçlara yönelik, etkin, verimli, ekonomik, hızlı, kaliteli ve kolay ulaşılabilir olması için tespit ve öneriler yapmak, şirket, işletme ve diğer organizasyonların her türlü iş ve işlemlerinin hesap verebilirlik, şeffaflık ve açıklık (ticari kısıtlar gözetilerek) yönlerinden izlemek.” görevlerinin işletme müdürlüğüne verildiği anlaşılmaktadır. Ancak bugüne kadar bu göreve ilişkin herhangi bir rapor düzenlenmediği görülmüştür.

İzleme ve değerlendirme süreci, kurumsal öğrenmeyi ve buna bağlı olarak faaliyetlerin sürekli olarak iyileştirilmesini sağlamaya hizmet eden önemli yönetim araçlarından biridir.

İzleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda elde edilen bilgiler kullanılarak planlamalar yapılarak, gerçekçi amaç ve hedefler belirlenebilir. Bu nedenle izleme ve değerlendirme başarılı bir yönetimin vazgeçilmez unsurudur ve hesap verme sorumluluğunun yerine getirilmesinde de önemli bir güvence sağlamaktadır. İşletmelerin amaç ve hedeflerine ne derece ulaştığı, ne düzeyde ilerleme ya da gerileme yaşandığını takip etmek amacıyla sürekli ve sistematik veri üretilebilmesi için izleme ve değerlendirme görevlerinin ihmal edilmemesi gereklidir.

Yapılan incelemede; her ne kadar İşletme Müdürlüğüne bu görev verilmiş olsa da, bu görevin nasıl yerine getirileceğine ilişkin kurumsal usul ve esaslar belirlenmemiştir. Bu nedenle görev alanındaki belirsizlik ve kontrol eksikliği nedeniyle bu alanda bir çalışma yapılmamış olunduğu anlaşılmaktadır. Belediyenin otopark, yüzme havuzu, spor kompleksi, balo ve kokteyl salonu, otomat ve büfe gibi muhtelif bütçe içi işletmeleri ile Çankaya BEL-PET Akaryakıt ve Tür. Ltd. Şti, Çankaya İmar Anonim Şirketi ve Çankaya Belde Anonim Şirketi olmak üzere üç Belediye şirketi bulunmaktadır. Bu işletmelerin her biri faal olarak çalışmakta, birbirinden çok farklı hizmetler sunmaktadır. Bu işletmelerin sunduğu hizmetlerin sürekli iyileşerek bir gelişme süreci yaşayabilmesi için mali ve mali olmayan tüm iş ve işlemlerin dönemsel izleme ve değerlendirmeye tabi tutulması, üst yönetimin kaliteli kararlar almasını sağlayacak veri ve raporların üretilmesi sağlanmalıdır.

Ancak işletme müdürlüğü tarafından bu işletmelerin yürüttüğü faaliyetlere ilişkin izleme, değerlendirme ve raporlamaya ilişkin herhangi bir faaliyet gerçekleştirilmediği anlaşılmaktadır.

Kamu idaresi tarafından önceki yıl denetim döneminde işletme müdürlüğü tarafından ön hazırlık yapılarak taslak metnin paydaş birimlerin görüşüne sunulduğu, tüm görüşlerin alınmasını müteakip oluşturulacak usul ve esaslar çerçevesinde izleme ve değerlendirme raporlarının hazırlanmasına başlanacağı ifade edilmişse de 2022 yılı denetim dönemi itibarıyla işletmelere ilişkin izleme ve değerlendirme raporları hazırlanmamıştır.

İdare bu kez cevaben, “Sayıştay Başkanlığının tespit ettiği ve önerdiği hususlar göz önünde bulundurularak; Belediyemize bağlı bütçe içi ve Belediye Şirketlerinin faaliyetlerine ilişkin izleme ve değerlendirme raporu hazırlanması için gerekli çalışmalara başlanılmıştır. 2023 yılı sonuna kadar izleme ve değerlendirme raporları hazırlanarak ilgili paydaşlarla da paylaşılacaktır.” demektedir.

Bu itibarla, gerek bütçe içi işletmelerin gerekse Belediye şirketlerinin iyi yönetimini ve

hesap verebilirliğini sağlamak için işletme müdürlüğünün bulgu konusu edilen görevlerini yerine getirmesi gerekmektedir.