İdareye ait otopark geçerli bir protokol olmaksızın İstanbul Büyükşehir Belediyesine devredilmiş, daha sonra tahliye talebinde bulunulmuş ancak akabinde yapılması gereken yasal işlemler gerçekleştirilmemiştir.

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesi birinci fıkrasının (e) bendinde belediyenin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etme yetki ve görevi belediye başkanına verilmiştir.

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesi birinci fıkrasının (g) bendinde;

“Kamu kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dahil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri” denilerek taşınmazlar kamu kaynakları arasında sayılmıştır.

Aynı Kanun’un “Üst Yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde belediyelerde üst yönetici belediye başkanı olarak belirlenmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında;

“Üst yöneticiler, ………. sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, …… mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.” denilmektedir.

Ayrıca 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunun 75’inci maddesinin birinci fıkrasına göre;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.”

Aynı maddenin dördüncü fıkrasında da;

“İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” hükümleri yer yer almaktadır.

İdareye ait Küçükköy Yeni Mahalle Cebeci Caddesi No: 11/13 adresindeki Şehit Mustafa Gümüş katlı otoparkının, 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, İstanbul Büyükşehir Belediyesine 5 yıl süre ile hâsılat paylaşımlı kiralanmasına ilişkin 01.10.2014 tarihli ve 72 sayılı Meclis Kararı alınarak bu hususta protokol yapılması yetkisi Belediye Başkanına verilmiştir.

Gaziosmanpaşa Belediyesince hazırlanan protokolde, 5 yıl süre ile elde edilecek KDV hariç hâsılatın %40’ının ilçe belediyesine gönderilmesi öngörülmüştür. Söz konusu protokolün uygulanması için İBB Meclisi tarafından da 16.01.2015 tarihli ve 125 sayılı Karar almıştır. Fakat protokol İstanbul Büyükşehir Belediyesinin yetkili organlarınca imzalanmamış ve bu nedenle hükümsüz kalmıştır.

Gaziosmanpaşa Belediyesi ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında geçerli bir protokol yapılmaksızın bahsi geçen otopark 2014 yılının Ekim ayında İstanbul Büyükşehir Belediyesine teslim edilmiş, otopark Büyükşehir Belediyesinin iştiraki olan Şirket tarafından işletilmeye başlanmıştır.

Daha sonra İdare tarafından 10.01.2018 tarihinde, protokol imzalanmaması gerekçe gösterilerek İstanbul Büyükşehir Belediyesinden geriye dönük olarak elde edilen gelirin gönderilmesi ve otoparkın Belediye hizmetlerinde kullanılacağı belirtilerek ilgili taşınmazın tahliye edilmesi istenmiştir. Fakat İBB 12.02.2018 tarihli yazısında, imzalanmış bir protokol olmamasını gerekçe göstererek mali sorumluluğun olmadığını belirtmiş ve tahliye gerçekleşmemiştir.

Buna göre, İdarenin 10.01.2018 tarihli ve “otopark gelirlerinin talebi ve ilgili yerin tahliyesi” içerikli yazısıdan itibaren söz konusu taşınmaz İBB tarafından işgal edilmektedir. Diğer bir ifade ile İBB söz konusu taşınmazda fuzuli şagil konumuna düşmüş olmaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespitine binaen, İdare tarafından; bahse konu yer ile ilgili olarak 01.11.2018 tarihi ile 02.07.2019 tarihlerinde imzalanan protokoller kapsamında olmak üzere, otopark işletmesinden elde edilen gelirin KDV hariç %40 oranındaki payın 01.02.2015 tarihinden itibaren hesaplanarak idare hesabına gönderilmesinin ve anılan yerin belediye hizmetlerinde kullanılacağından tahliye edilerek İdareye teslim edilmesinin bildirildiği, ancak, İstanbul Büyükşehir Belediyesince henüz herhangi bir ödemenin yapılmadığı,

Söz konusu otoparkın 28.02.2020 tarihinde tahliyesinin sağlandığı, bulgu konusu kullanıma ilişkin 28.02.2020 tarihinden geriye dönük 5 yıllık ecrimisil işlemleri için değer tespitinin yapılıp, İstanbul Büyükşehir Belediyesine 05.06.2020 tarihinde tebligat yapıldığı ve takibinin yapıldığı, ayrıca otoparkın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında kiralanmasına ilişkin işlemlerin başlatıldığı ifade edilmiştir.

Netice olarak; İdareye ait taşınmazın ecrimisil takibinin ve sonrasında mevzuatına göre kiraya verilmesi için gerekli işlemlerin yapılması gerekmektedir.