Karar Künyesi
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsüne ağ güvenlik duvarı sistemi ve yazılım donanım alımına ilişkin ihale dosyası incelendiğinde; işin Açık İhale Usulü yerine, Pazarlık Usulü ile yapıldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Temel İlkeler” başlıklı 5'inci maddesinin 4’üncü fıkrasında; “Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir.” denilmektedir.
Yine bilindiği üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun başlıklı 18'inci maddesinde mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde üç tür ihale usulü ön görülmüştür. Bunlar:
Açık ihale usulü.
Belli istekliler arasında ihale usulü.
Pazarlık usulü.
Açık ihale usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Belli istekliler arasında ihale usulü ise yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Yapım işleri, hizmet ve mal alım ihalelerinden işin özelliğinin uzmanlık ve/veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün uygulanamadığı işlerin ihalesi ile yaklaşık maliyeti eşik değerin yarısını aşan yapım işi ihaleleri bu usule göre yaptırılabilir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun "Pazarlık usulü" başlıklı 21'inci maddesinin (b) fıkrasına göre “(b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya (Ek ibare: 16/05/2018-7144/11 md.) yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması. ” durumlarında bu ihale usulü uygulanmaktadır.
Yapılan incelemede Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsünün
02.11.2021 tarihli donanım talep yazısında hali hazırda kullanılmakta olan güvenlik duvarı donanımının 30.11.2021 tarihi itibariyle destek dışı kalacağı ve bu nedenle güvenlik zafiyetinin oluşacağını belirtmişlerdir. Talep yazısına istinaden Pazarlık Usulü İhale yöntemiyle ağ güvenlik duvarı sistemi ve yazılım donanım alımı yapılmış olup işin teslimatı 22.12.2021 tarihinde yapılmıştır. Yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere Kandilli Rasathanesi güvenlik duvarı donanım talep yazısının geç yazılması nedeniyle her ne kadar ivedilik hususu ile Pazarlık Usulü ihale yöntemiyle alım yapılmış olsa da güvenlik duvarı donanımının 21 günlük süre zarfında yine de devre dışı kaldığı görülmüştür. Anlaşıldığı üzere ivedilik hususu nedeniyle yapılan pazarlık usulü ihalesinin bu şartı da yerine getirmediği görülmektedir. Devam eden güvenlik duvarı donanım işi süresinin ne zaman biteceği bilinmesine rağmen idarece zamanında ihale hazırlığına başlanılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu işle ilgili olarak açık ihale usulü yerine pazarlık usulünün kullanılması; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Temel ilkeler” başlıklı 5'inci maddesinde açıklanan “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. “ilkelerine aykırıdır.
Kamu idaresi ivedilik hususu nedeniyle bulguya konu ihalenin pazarlık usulü ile yapıldığını ancak, bundan sonra yapacakları bu tür ihalelerde açık ihale usulünün kullanılmasına dikkat edeceklerini, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerini 4734 sayılı Kanunun ön gördüğü usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi hususunda gereken hassasiyeti göstereceğini bildirmiştir.
Sonuç olarak idarelerin mal veya hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun ön gördüğü usul ve esaslar çerçevesinde işlem yapmalarının uygun olacağı düşünülmektedir.