5393 sayılı belediye kanununun 38/n maddesinde “Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak” belediye başkanının görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. Bu kapsamda çeşitli ihtiyaç sahiplerine yapılan yardımların bütçe ile verilen ödeneği aşmadığı görülmüştür. Belediye başkanı onayıyla yapılan bu yardımların kimlere ve nasıl ödeneceğine ilişkin herhangi bir sosyal yardım yönetmeliği mevcut değildir.

2018 yılı başında Belediye başkanının imzasıyla çıkarılan “Sosyal Yardım ve Hizmet Yönergesi” doğrultusunda bu yardımların yapıldığı belirtilmiştir. Bu yönergenin ve bu kapsamda yapılan yardımların incelenmesinde, yönergede prefabrik ev yapımı ile ilgili bir hükme yer verilmediği halde, belediyeye yapılan başvurularda mağdur ve ihtiyaç sahibi olduğu belirlenenler için prefabrik konut yapıldığı görülmüştür.

Yönergenin sosyal yardımların tür ve niteliğini belirleyen 10. Maddesinin “ı” bendinde “Doğal afet, yangın, su baskını vb. sebeplere dayanan konut hasarları gibi durumlarda tamir, bakım ve onarım yardımları yapılabilir.” Denilmiş olup herhangi bir konut yapımına yer verilmemiştir.

Öte yandan sözkonusu yönergenin “Müracaatların tespiti, incelenmesi ve değerlendirilmesi “ başlıklı 8. Maddesinde “Sosyal yardım hizmeti almak üzere müracaatta bulunan muhtaç kişiler hakkında en az iki Sosyal Yardım Birimi görevlisi tarafından kişinin ikametgâhı ve çevresi incelenerek Sosyal Yardım Tespit Raporu hazırlanır” denilmiş olmasına rağmen, başvuruların çoğunda, yapılan incelemenin niteliğine, hangi tespitlerin yapıldığına dair “rapor” olarak değerlendirilebilecek herhangi bir belgeye rastlanmamıştır. Bazen bir personelin imzaladığı, bazen imza dahi olmayan belgelerde “ evin yaşanamayacak durumda olduğu tespit edilmiştir” şeklinde; değerlendirme kurulunun da “prefabrik ev yapım işi uygun görülmüştür” şeklinde bir açıklama ile imzalanan belgelere istinaden başkanlığın onayına sunulduğu görülmüştür.

Sosyal yardımların türü, miktarı, kimlere, nasıl ve hangi şartlarla yapılacağı gibi hususların ayrıntılı olarak düzenlendiği bir yönetmelik yapılmasının ve bu yönetmeliğin de halkın bilgilenmesini sağlamak amacıyla kurumun veb sitesinde yayınlanmasının bu konuda bir düzenin sağlanması açısından önemli olduğu değerlendirilmiştir.

Yapılacak düzenleme ile hem bu yardımların ihtiyaç sahiplerine eşit bir şekilde ulaştırılması, hem de belediyeden talep edilebilecek sosyal yardımların türü, miktarı ve şartlarının net olarak belirlenerek halka duyurulması da temin edilmiş olacaktır.

Öte yandan sosyal yardım taleplerini değerlendirmek, raporlamak ve sonuçlandırmakla görevli birim ve personelin, getirilen düzenlemeyle ortaya konulan hükümlere uygun işlem yapmaları sağlanmalıdır.

Kamu idaresi cevabında; “Sosyal Yardımlar, vatandaşın kendi müracaatı; muhtar, vatandaş veya personelimizin tespitleri ile haberdar olunup, ilgili personel tarafından tespite çıkılmaktadır. Yapılan tespit, Sosyal yardım komisyonumuzca değerlendirilip başkan onayına sunulur ve ihtiyaç sahibi aileye alınan karar sonucunda yardım yapılır. Bazı ihtiyaç sahiplerinin tamir bakım onarım işinin maliyetinin yüksek çıkması sebebiyle prefabrik ev yapım işini daha düşük maliyetle gerçekleştirildiğinden zaman zaman prefabrik ev yapımına karar verilmiştir.

Bundan sonra yapılacak olan Sosyal Yardımlar, bulgu maddesi doğrultusunda

gerçekleştirilecektir.” denilmiştir.

Sonuç olarak, Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında, İdarenin "Sosyal Yardımların Nasıl ve Kimlere Yapılacağına Dair Bir Yönetmelik Bulunmaması, Yapılan Yardımların da Başkanlıkça Çıkarılan Yönergeye Uygun Olmaması"na ilişkin bulgu konusu hususa katıldığı anlaşılmış olup söz konusu hususun devam edip etmediği takip eden yıl denetimlerinde izlenecektir.