5957 sayılı Sebze ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a aykırı olarak hal kayıt sistemine kayıt yapılmadan mal satışı yapanlar hakkında cezalı hal rüsumu işlemi yapılmakla birlikte 5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine göre idari para ceza tutanağı düzenlenmediği görülmüştür.

01.01.2012 tarihinde yürürlüğe giren 5957 sayılı Sebze ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un 8’inci maddesinde hal rüsumunun toptancı halinde satılan mallardan yüzde bir, toptancı hali dışında satılan mallardan yüzde iki oranında tahsil edileceği, toptancı halinden satın alınmadan veya toptancı haline bildirilmeden perakende satılan mallar için hal rüsumunun, tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde bir önceki gün o mallar için oluşan birim fiyatların en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınacağı ve hal rüsumunun cezalı olarak alınmasına belediye encümenince karar verileceği belirtilmiştir. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinde ise

yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası (2019 yılı için 320,00TL) idarî para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.

5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinde idari para cezası düzenlenmiştir. Cezalı hal rüsumu alınması ile idari para cezası farklıdır. Niteliği itibariyle farklı olduğu için iki ayrı Kanun’un iki farklı maddesinde düzenlenmiştir. Şehir merkezinde ve/veya mahalle aralarında araç ile perakende olarak bildirimde bulunmadan mal satışı yapanlar hakkında zabıta tarafından tutanak tutulmaktadır. Cezalı hal rüsumuna ait işlemi bir ekip, idari para cezasına ait işlemi ise farklı bir ekip yapmaktadır. 2019 yılı içinde 148 kişi hakkında cezalı hal rüsumu düzenlenmiş, 50 kişiye 5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesi gereği idari para ceza tutanağı düzenlenmiş iken, 98 kişi hakkında 5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesi gereği idari para ceza tutanağı düzenlenmemiştir. 5957 sayılı Kanun’un 8’ inci maddesine göre cezalı hal rüsumu tahakkuk ettirilmesinin yanı sıra eylem 5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine girdiğinden dolayı bu kişilere idari para cezası verilmelidir.

Yukarıda belirtildiği üzere 5957 sayılı Kanun’un 8’inci maddesine göre cezalı hal rüsumu uygulandığı durumlarda bu kişilerin eylemi 5326 sayılı Kanun’un 32’nci maddesi kapsamında olduğundan dolayı idari para cezası uygulanması gerekir.