İdare tarafından “Kâğıthane İlçesi, Gültepe Mahallesi 6187 Ada 5 Parselde Yapılacak Katlı Otopark ve Pazar Alanı Yapım İşi” ve “Kâğıthane İlçesi Hürriyet Mahallesi, 5633 Ada 1 Parselde Yapılacak Yeşil Alan Altı Katlı Otopark ve Pazar Alanı Yapım İşi” kapsamında yaptırılan otoparkların yapı ruhsatlarının bulunmadığı görülmüştür.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun;

“Yapı ruhsatiyesi” başlıklı 21’inci maddesinde; “Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir

…”

“Ruhsat alma şartları” başlıklı 22’nci maddesinde;

“Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir. Dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı kroki eklenmesi gereklidir. Belediyeler veya valiliklerce ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir. Eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilir. Eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatiyesi verilir.”

“Kamuya ait yapı ve tesisler ile sanayi tesislerinde ruhsat” başlıklı 26’ncı maddesinde;

“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir.

…”

“Yapı kullanma izni başlıklı” 30’uncu maddesinde ise;

“Yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye, valilik bürolarından; 27 nci maddeye göre ruhsata tabi olmayan yapıların tamamen veya kısmen kullanılabilmesi için ise ilgili belediye ve valilikten izin alınması mecburidir. Mal sahibinin müracaatı üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediğinin tespiti gerekir.

Belediyeler, valilikler mal sahiplerinin müracaatlarını en geç otuz gün içinde neticelendirmek mecburiyetindedir. Aksi halde bu müddetin sonunda yapının tamamının veya biten kısmının kullanılmasına izin verilmiş sayılır. Bu maddeye göre verilen izin yapı sahibini kanuna, ruhsat ve eklerine riayetsizlikten doğacak mesuliyetten kurtarmayacağı gibi her türlü vergi, resim ve harç ödeme mükellefiyetinden de kurtarmaz”

hükümleri yer almaktadır.

Yapılan incelemede; İdare tarafından ihale edilen “Kağıthane İlçesi, Gültepe Mahallesi 6187 Ada 5 Parselde Yapılacak Katlı Otopark ve Pazar Alanı Yapım İşi” ve “Kağıthane İlçesi Hürriyet Mahallesi, 5633 Ada 1 Parselde Yapılacak Yeşil Alan Altı Katlı Otopark ve Pazar Alanı Yapım İşi” kapsamında, yüklenicilerin İdareye yapı ruhsatı almak için herhangi başvuruları bulunmadığı, böylelikle yapım işlerine ruhsatsız olarak başladıkları tespit edilmiştir.

Bilindiği üzere bölge ve genel otoparkların düzenlenme esasları Otopark Yönetmeliği’nde belirlenmiştir. Söz konusu Yönetmelik’te otoparkların taşıması gereken asgari özellikler belirlenmiş ve yapım koşulları açıklanmıştır. Otoparkların veya diğer yapıların ruhsatsız olarak inşa edilmesi sonucunda, bu yerlerin ilgili mevzuatla belirlenen yapım koşullarına uygun olup olmadığının denetimi engellenecek, bu nedenle ilgili düzenlemelerden beklenen fayda sağlanamamış olacaktır. Ayrıca inşaat bittiği zaman bu yerlere yapı kullanma izni belgesi verilemeyecek ve bu nedenle otoparkın işletilebilmesi için gerekli ruhsatlandırma işlemi de yapılamayacaktır.

Ayrıca yapı ruhsatının bulunmaması durumunda o inşaat sahasından çıkacak olan hafriyatın taşınabilmesi dahi mümkün bulunmamaktadır. Çünkü Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri gereği hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarını taşımak isteyen kişi veya kuruluşlar üretilen atıkları ne şekilde taşıyacaklarını ve nereye depolayacaklarını belgelendirmekle yükümlüdürler. Söz konusu atık üreticileri, “Hafriyat Toprağı ve İnşaat/Yıkıntı Atıkları Taşıma ve Kabul Belgesi”ni atığın üretildiği ilçe belediye başkanlıklarına müracaat ederek almak ve üretilen atığı büyükşehir belediye Başkanlığı tarafından izin verilen döküm alanlarında bertaraf etmek zorundadırlar. Söz konusu belgelerin verilebilmesi için ise inşaatın yapı ruhsatının bulunması gerekmektedir. Bu nedenle ruhsatsız olarak inşa edilen bu yerlerde üretilen atığın ne şekilde taşındığı ve nerede bertaraf edildiği de bilinememektedir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; söz konusu otoparkların ihtiyaç dolayısıyla yapıldığı, bahse konu arsaların mülkiyetinin İdareye devri sağlandıktan sonra imar ve ruhsatlandırma çalışmalarına başlanacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, yapıların fen ve sanat kurallarına uygun olarak inşa edilip edilmediğinin kontrolünün sağlanması ve ilerde işletme ile ilgili ruhsatlandırma sorunlarının ortaya çıkmaması adına, İdare tarafından imar mevzuatı hükümlerini bertaraf edecek şekilde işlem tesis edilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.