Belediyenin, kısa ve uzun vadeli banka kredilerine ilişkin anapara tutarları ile bu kredilere ilişkin faiz tutarlarının, bu tutarların izlenmesi maksadıyla kullanılan muhasebe hesaplarının bakiyeleri ile uyumlu olmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 300 Banka Kredileri Hesabını açıklayan ve “Hesabın niteliği” başlığını taşıyan 232’nci maddesinde bu hesabın, banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarların ve 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılacağı; 233’üncü maddesinin 1/a/1 bendinde de 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin bu hesaba (300 Banka Kredileri Hesabı) alacak kaydedilmek suretiyle muhasebe hesaplarında kısa vadeli krediler olarak izlenmesinin sağlanacağı açıklanmıştır. Yönetmelik'in 400 Banka Kredileri Hesabını açıklayan 302’nci maddesinin 1/b/1 bendinde de 233’üncü maddenin söz konusu bendinde açıklanan işlemin 400 Banka Kredileri Hesabı yönünden işleyişine açıklık getirilmiştir.

Yönetmelik'in bu hükümleri gereğince kurumun banka kredisi olarak kullandığı yabancı kaynak tutarlarından vadesi bir yılın altında olanların 300 Banka Kredileri Hesabında, vadesi bir yıldan uzun olanların 400 Banka Kredileri Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Yönetmelik’in “Dönem sonu işlemleri” başlıklı 480'inci maddesinin (b) bendinde bütçe ve ödenek hesapları dışındaki dönem sonu işlemleri ile ilgili olarak;

“5) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içerisinde yer alan, tahviller hesabı, uzun vadeli diğer iç mali borçlar hesabı, dış mali borçlar hesabı, gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan vadeleri bir yılın altına inmesi nedeniyle, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılması gerekenler bu hesaplara borç, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara alacak kaydedilerek aktarma işlemleri tamamlanır.” denildiğinden uzun vadeli yabancı kaynaklar içinde yer alan 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadeleri bir yılın altına inenlerin kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki 300 Banka Kredileri Hesabına aktarılma işleminin dönem sonunda gerçekleştirilmesi Yönetmelik'in bu hükmü gereğidir.

Yine Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 381 Gider Tahakkukları Hesabını açıklayan ve “Hesaba ilişkin işlemler” başlığını taşıyan 290’ıncı maddesinin birinci fıkrasında bu hesabın, uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içinde yer alan, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ya da içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarlarının izlenmesi amacıyla kullanılacağı belirtilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında da, dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında (481 Gider Tahakkukları Hesabı) yer alıp, ödeme zamanına bir yıldan az süre kalan tutarların da 381 Gider Tahakkukları Hesabına aktarılmak suretiyle kısa vadeli olarak izlenmesinin sağlanacağı açıklanmıştır.

Mali tablolar üzerinde, idarelerin varlıkları ve yükümlülüklerini kısa ya da uzun vadeli olarak değerlendirmeleri finansal yönetim açısından önem arz etmektedir. Zira idarenin kısa ya da uzun vadeli finansman ihtiyacını belirleyeceği alan, bir taraftan muhasebe hesaplarında yer alan veriler, diğer taraftan da mali tablolar üzerinde yer alan göstergelerdir.

Karesi Belediyesinin kamu bankaları ile İller Bankasından kullandığı 13 kalem kredinin ödeme planlarına göre; 2020 yılı sonunda 2021 yılında ödeneceğinden kısa vadeli olarak 300 Banka Kredileri Hesabında izlenmesi gereken kredi anapara tutarları ile 381 Gider Tahakkukları Hesabında izlenmesi gereken kredi faizleri ve 2021 yılından sonra ödeneceğinden uzun vadeli olarak 400 Banka Kredileri Hesabında izlenmesi gereken kredi anapara tutarları ile 481 Gider Tahakkukları Hesabında izlenmesi gereken kredi faizlerinin, bilanço kayıtları ile uyumlu olmadığı tespit edilmiştir.

Bu itibarla 2020 yılı Bilançosunda 300 Banka Kredileri Hesabında 595.350,58 TL fazlası, 381 Gider Tahakkukları Hesabında 1.680.634,44 TL eksiği, 400 Banka Kredileri Hesabında 2.227.276,15 TL eksiği ve 481 Gider Tahakkukları Hesabında 3.417.360,74 TL fazlası ile hataya neden olunmuştur.

Her ne kadar idare tarafından bulguya konu hususlara ilişkin muhasebe düzeltme kayıtlarının yapıldığı bildirilmişse de 2021 yılında yapılan işlemlerin 2020 yılı Bilançosunda oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmadığından değerlendirmemiz devam etmektedir.