Belediye sınırları içerisinde emlak vergisine tabi olan bazı binaların inşaat sınıfları ayrımının ilgili mevzuata uygun olarak belirlenmediği görülmüştür.

Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük’ün 10’uncu maddesine göre; bina sınıfları lüks, birinci sınıf, ikinci sınıf, üçüncü sınıf ve basit inşaat olmak üzere beşe ayrılmaktadır. Binaların hangi sınıfa gireceğinin belirlenmesinde binanın yapılış tarzı, işçiliği, çeşitli kısımlarında kullanılan malzemenin cinsi, kalitesi ve benzeri hususlarının dikkate alınacağı, inşaat sınıflarının tayinine esas alınacak niteliklerin Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan olunacağı ifade edilmiştir. Nitekim Bakanlık tarafından 15.12.1982 tarih ve 17899 tarihli Resmi Gazete’de “Bina İnşaat Sınıflarının Tespitine Dair Cetvel” yayınlamış, 01.03.1983 tarih ve 17974 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 14 seri no.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile de binaların sınıflandırılmasında izlenecek yol ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

Bina inşaat sınıflarının doğru tespit edilmesi binaların vergi değerinin tespitinde büyük önem arz etmektedir. 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29’uncu maddesine göre, binaların vergi değeri, bina inşaat maliyet bedeli ile arsa payı değerinden oluşmaktadır. Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük’ün “İnşaat maliyet bedelinin hesaplanması” başlıklı 20’nci maddesine göre; inşaat maliyet bedeli, binanın dıştan dışa yüzölçümü ile metrekare normal inşaat maliyet bedelinin çarpılması suretiyle bulunmaktadır. Yine 20’nci maddeye göre, metrekare normal inşaat maliyet bedelleri; binaların kullanılış tarzları, inşaat nevileri ve sınıflarına göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlıklarınca birlikte belirlenmekte ve uygulanacağı bütçe yılından önce ilan olunmaktadır.

Her bütçe yılından önce Resmi Gazete’de yayımlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği eklerinde yer verilen “Binaların Metrekare Normal İnşaat Maliyet Bedellerini Gösterir Cetveller” incelendiğinde, metrekare normal inşaat maliyet bedellerinin bina sınıflarına göre belirlendiği görülmektedir. Bina sınıfının, olması gerekenden daha düşük bir sınıf olarak belirlenmesi; inşaat maliyet bedelinin, dolayısıyla bina vergi değerinin olması gerekenden daha az miktarda hesaplanmasına, kurum tarafından daha az miktarda emlak vergisi tahakkuk ve tahsilatı yapılmasına sebebiyet verecektir.

Yapılan incelemede; 2019 ve 2020 yılları Sayıştay Denetim Raporlarında bulgu konusu edilen bu hususa ilişkin olarak çalışmaların devam ettiği görülmüştür. Kurum tarafından

geçmişte bina inşaat sınıfları hatalı belirlenen yerler için düzeltici işlemlerin yapılmaya devam edildiği ve yeni mükellefiyet tesislerinde bina inşaat sınıflarının yukarıda yer verilen mevzuata uygun olarak belirlendiği görülmekle beraber emlak vergisi mükelleflerinin bir kısmı için çalışmaların henüz tamamlanamadığı anlaşılmıştır.

Bina sınıfının olması gerekenden daha düşük belirlenmesinin kurum tarafından tahsil edilecek vergide eksiltmeye neden olduğu, mükellef listelerinin yeniden kontrol edilerek bu aykırılığın giderilmesine yönelik işlemlerin devam ettirilmesinin mevzuata uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında, bina inşaat sınıflarının tespitine başlanıldığı ve çalışmaların devam ettiği belirtilmiştir.