Sosyal denge ödenmesine ilişkin sözleşmeye, toplu sözleşmenin konusu olmayan ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na aykırılık oluşturan hükümlerin konulduğu görülmüştür.

4688 sayılı Kanunu’nun “Mahalli İdarelerde Sözleşme imzalanması” başlıklı 32'nci maddenin birinci fıkrasında;

27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15’inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediye başkanı arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir hükmüne yer verilmiştir.

Bu düzenlemede yer alan “sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere” ibaresinden de anlaşılacağı üzere imzalanacak toplu sözleşme sosyal denge ödenmesi ile ilgili olmalıdır. Bunun dışında sözleşmeye sosyal denge tazminatı ödemesi ile ilgili olmayan hükümler konulmamalıdır.

Ancak yapılan incelemede, Belediye ile TÜM BEL-SEN arasında imzalanan ve 15.04.2020 - 14.04.2022 tarihlerini kapsayan sosyal denge tazminatı sözleşmesinde, sözleşmenin konusunu ilgilendirmeyen hükümler bulunduğu görülmüştür.

Örneğin, söz konusu Sözleşmenin 11’inci maddesinde;

“Belediye tüzel kişiliğince çalıştırılan yerlerden/tesislerden çalışanlar, eş ve çocukları indirimli olarak yararlanır.

Çalışanların talebi halinde hastalanma, cenaze, düğün, taşınma gibi ihtiyaçlarında kurumun araçlarından ücretsiz yararlanır.”

12’nci maddesinde;

“…öğle yemeği dışındaki yemek saatlerini ve hafta sonunu kapsayacak şekilde çalışacak Zabıta personeline 1(bir) öğün ücretsiz yemek yardımı yapılır.”

15’inci maddesinde;

“İşveren, pandemi ve olağanüstü koşullar altında çalışanların her türlü test, maske, el dezenfektanı v.b. ihtiyaçlarını ilgili mevzuat hükümleri ve bütçe olanakları doğrultusunda karşılar.”

düzenlemeleri yer almaktadır.

Görüldüğü gibi, yukarıda yer verilen düzenlemelerin sosyal denge tazminatı ile bir ilgisi bulunmamaktadır.

Ayrıca, belediye tüzel kişiliğince çalıştırılan tesislerden yararlanan çalışanlar, eş ve çocuklarının indirimli olarak yararlanacağına ilişkin ifadeler 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde yer alan

“ … belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler (…) üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz.” hükmüne de aykırılık teşkil etmektedir.

Bu itibarla, sosyal denge sözleşmesine sosyal denge tazminatı ödemesi dışında ve yasal düzenlemelere aykırı hükümler konulmaması gerekmektedir.