Ankara Büyükşehir Belediyesinde 2020 yılında yapılan incelemelerde, İdare bünyesinde oluşturulan kıymet takdir komisyonu tarafından 186 adet taşınmaza ecrimisil takdir edildiği, takdir edilen ecrimisil alacaklarının fuzuli şagile ecrimisil ihbarnamesi ile tebliğ edildiği fakat ilgili alacakların tahakkuk kayıtlarının yapılarak muhasebe sistemine alınmadığı tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı ifade edilmiş olup bahsi geçen “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, idarelerin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. (Ek cümle: 23/7/2010-6009/24 md.) Ecrimisile itiraz edilmemesi halinde yüzde yirmi, peşin ödenmesi halinde ise ayrıca yüzde onbeş indirim uygulanır. Ecrimisil fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmez ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.” denilmektedir.

Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 86’ncı maddesine göre, tespit ve takdir edilen ecrimisiller takdir tarihinden itibaren 15 gün içinde “Ecrimisil İhbarnamesi” düzenlenerek fuzuli şagile elden veya iadeli taahhütlü mektupla tebliğ edilmelidir. Ecrimisil işlemine karşı, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili idareye dilekçeyle müracaat edilerek düzeltme talebinde bulunulabilir. Düzeltme talepleri, talep tarihinden itibaren en geç

30 gün içinde bu amaçla oluşturulacak komisyonlarca karara bağlanır ve sonucu karar

tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde düzenlenecek “Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesi” ile ilgilisine tebliğ edilmesi gerekmektedir.

Mezkûr Yönetmelik'in 87’nci maddesinde ecrimisilin tahsili konusu ele alınmıştır. Ecrimisil ihbarnamesinin tebliğ tarihinde ecrimisilin tahakkukunun gerçekleşeceği, borcun ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde ödenmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu 30 günlük sürenin son günü ecrimisil alacağının vade tarihidir. Ecrimisil ihbarnamesine karşı itiraz ve düzeltme yoluna gidilmesi halinde ise, ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin tebliğ tarihinde tahakkuk işlemi gerçekleşmektedir. Bu durumda borcun, ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde ödenmesi gerekmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 86'ncı maddesinde, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen faaliyet alacakları ile duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ve bunlardan yapılan tahsilat ve terkinlerin izlenmesinde "120 Gelirlerden Alacaklar" hesabının kullanılacağı belirtilmektedir. Ecrimisil ihbarnamesinin tebliğ tarihi itibariyle ecrimisil alacağının tahakkuku gerçekleştiğinden, bu tarih itibariyle ecrimisil gelirlerinin muhasebe kayıtlarına alınması gerekmektedir.

İdare tarafından kurulan komisyonla tespit ve takdir olunan ve fuzuli şağile ihbarname düzenlenerek tebligatı yapılan ecrimisil alacağı 34.109.156,36 TL’dir. İlgili alacağın muhasebe kayıtlarında izlenmediği, fuzuli şağil tarafından bir ödeme yapılacaksa vezne kanalıyla dekont karşılığı ödeme yaptırıldığı görülmektedir. Alacakların kayıt altına alınarak 6183 sayılı Kanun’a göre takip ve tahsilinin yapılması, vadesinde ödenmeyen ecrimisil alacakları için ayrıca vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanun’un 51’nci maddesi gereği gecikme zammının uygulanması gerekmektedir.

Mali tabloları açısından bakıldığında, İdarece tespit ve takdir olunarak fuzuli şağile tahakkuk ettirilen 34.109.156,36 TL tutarındaki ecrimisil gelirinin “120 Gelirlerden Alacaklar” hesabında takip edilmemesi nedeniyle İdare bilançosunun ilgili hesabında bahse konu tutarda hataya sebep olunmuştur.

Bulgu konusu hususlarla ilgili olarak Kamu İdaresi tarafından çalışma başlatıldığı belirtilmekte olup, konu müteakip denetimlerde izlenecektir.