Nakit yetersizliği nedeniyle 320-Bütçe Emanetleri Hesabına kaydedilen tutarların hak sahiplerine ödenmesinde 5018 sayılı Kanun’un 34’üncü maddesinde öngörülen sıralamaya uyulmamıştır.

5018 sayılı Kanun’un “Ödenemeyen giderler ve bütçeleştirilmiş borçlar” başlıklı 34’üncü maddesinde;

“Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına alınır ve buradan ödenir. Ancak, malın alındığı veya hizmetin yapıldığı malî yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir.

Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.

…” hükümleri yer almaktadır.

Nakit yetersizliği nedeniyle bütçe emanetine alınan tutarların ödenmesinde ilgili kanunları gereğince kamu kurumlarına ödenmesi gereken vergi ve sigorta primi gibi giderler

kanuni sürelerinde ödenmemiş, ayrıca yapılan iş, alınan mal ve hizmetler karşılığında hak sahiplerine bütçe emaneti hesabına kaydedilen tutarların ödenmesinde muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödeme kuralına uyulmamıştır. Önceki yıllardan tahakkuka bağlanarak bütçe emanetine kaydedilen borçların bulunmasına rağmen bu ödemeler yapılmayarak cari yıl içinde bütçe emanetine alınan tutarların ödemesi gerçekleştirilmiştir.

2020 yılında 175.697.854,83 TL tutarında borç bütçe emanetlerine alınmış olup 175.329.989,66 TL tutarında ödeme yapılmıştır. Cari yıldan 367.865,17 TL borç kalmıştır. Ancak N-1 Yılına Ait Borçlardan 72.200.999,54 TL, N-2 Yılına Ait Borçlardan da 5.754.746,03 TL borç durmaktadır.

Kamu idaresi tarafından bütçe emanetine alınan tutarların hak sahiplerine ödenmesinde mevzuatına uygun hareket edildiği, bazı alacaklıların borcu yoktur yazısı vermemelerinden kaynaklı olarak sıranın bozulduğu ifade edilmiştir. Ancak cari yıldan bütçe emanetlerine alınan borç tutarlarının tamamına yakının ödenmesi buna karşılık n-1 ve n-2 yıllarında bütçe emanetlerine alınan 77.955.745,57 TL tutarında borcun ödenmemiş olmasının sadece borcu yoktur yazısı olmamasından kaynaklandığı düşünülemez. Denetimlerimiz sırasında bu yönde bir tespit de yapılmamıştır. Bütçe emanetine alınan borçlarda mevzuatta öngörülen sıraya uyulmamasında alacaklılardan çok azının borcu yoktur yazısı sunmamasından veya sunmakta gecikmesinden kaynaklandığı değerlendirilmektedir.

Bütçe giderlerinin gerçekleşmesi sırasında nakit yetersizliğinden dolayı Bütçe Emanetleri Hesabına kaydedilen tutarların ilgililere ödenmesi aşamasında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde belirlenen öncelik sırasına göre ilgililerine ödenmesi gerekmektedir.