Karar Künyesi
Dudullu-Bostancı Güzergâhı Metro Yapımı İşi’nde, işin geçici kabul şartlarını taşımamasına rağmen hattın kısmi geçici kabul şartlarını taşıdığı gerekçesiyle hizmete açıldığı görülmüştür.
29.09.2015 tarihinde ihale edilen ve yapım sürecinde dört kez süre uzatımı kararı verilerek bitim tarihi 19.12.2022 olarak belirlenen Dudullu-Bostancı Metrosu yapım işi Sözleşmesinin “Kısmi Geçici Başlıklı” 16.3’üncü maddesinde;
“İdare veya yüklenici
Varsa, teklif ekinde ayrı bir bitirme süresi öngörülmüş olan herhangi bir bölüm,
Kalıcı işlerin hem yapı denetim görevlisini tatmin edecek şekilde tamamlanmış hem de sözleşmede öngörülen şartların dışında İdarece işgal edilmiş ya da kullanılmış elzem bir bölüm,
Kalıcı işlerin tamamlanmadan önce İdare tarafından işgal edilip kullanılmış (ve bu şekilde, önceden işgal edilmesi ya da kullanılması sözleşmede öngörülmemiş ya da yüklenici tarafından geçici tedbir olarak kabul edilmemiş) olan bölümü için de Kısmi Geçici Kabul Belgesi isteyebilir ve İdare ve yapı denetim görevlisi de Sözleşmenin 16.2. Geçici Kabul başlıklı maddesinde sıralanan geçici kabul şartlarına uymak kaydı ile bu belgeyi düzenler.” denilmektedir.
Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, kısmi kabul işlemi yukarıdaki şartlar çerçevesinde ancak işin bir kısmı için yapılabilecek bir işlem olup işin tamamı için kısmi kabul yapılabilmesi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na uymamaktadır. Eğer işin tamamı veya tamamına yakın bir kısmı İdare açısından kabul edilebilecek seviyeye gelmiş ise geçici kabul işleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Aksi bir durum işin kısmi kabul tarihinden itibaren bitirildiği tarih ve sonraki dönemlerde ortaya çıkabilecek sorunlar karşısında kamu kaynağının zarar görebilmesine ve ilgililerin sorumluluğuna gidilebilmesine neden olabilecektir. Bu çerçevede bir işin geçici kabul şartlarını taşıyıp taşımadığı oldukça büyük önem arz etmektedir.
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Geçici kabul” başlıklı 41’inci maddesi uyarınca, geçici kabul ancak taahhüt edilen iş, sözleşme ve eklerinde yer alan hükümlere uygun olarak tamamlandığında yapılabilir. Buna göre taahhüt edilen iş tamamlanmadan geçici kabul yapılabilmesi mümkün değildir. İşin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı ve kabul işlemlerinin yapılmasında bir engel bulunmadığı anlaşılırsa İdare tarafından geçici kabul komisyonu oluşturulur ve kabul komisyonu, gerçekleştirilen işlerin nev’ini, niteliğini, sözleşme ve ekleri ile teknik gereklere ve iş sırasında onaylanan değişikliklere uygunluğunu ve kabule hazır olup olmadığını, yüklenici veya vekili ile birlikte inceler. Kabul komisyonunun oluşturulması ve işyerine gönderilebilmesi, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmamasına bağlıdır. Bu oranı geçmeyen kusur ve eksiklikler, aynı zamanda işin İdareye teslimine ve kullanılmasına ve/veya işletilmesine engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte olmalıdır.
Yapılan incelemede henüz tamamen tamamlanmamış olan ve 12 istasyondan oluşan Dudullu-Bostancı Metrosu istasyonlarının tamamının İdare, yüklenici ve müşavir firma tarafından 31.12.2022 tarihinde imzalanan Kısmi Geçici Kabul Tutanağı ile açıldığı görülmüştür.
Ancak kabulü yapılan işin kabule uygun olmadığı değerlendirilmektedir. Şöyle ki tutanak eki olan 245 sayfalık Kusurlu İşler Listesinde 21.601 adet eksik veya kusurlu iş yer almaktadır.
Diğer taraftan, Kısmi Geçici Kabulün yapıldığı tarihe kadar düzenlenen hakedişlerden sonuncusu olan 62’nci hakedişe göre yapılan işin toplam tutarı 464.145.219,54 Euro olup sözleşme bedeli 558.800.000,00 Euro’dur. Buna göre henüz daha sözleşmenin %83’ü (464.145.219,54/558.800.000,00=0,83) tamamlanabilmiştir. Bu durumda 12 istasyondan oluşan ve kısmi geçici kabul yapılarak faaliyete geçirilen bu işte henüz %17’lik kısım tamamlanmadan kabul yapılmıştır. Yukarıda değinildiği üzere kabul komisyonunun kurulabilmesi için yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmaması gerekmektedir.
Dolayısıyla, Dudullu-Bostancı Metro Hattının geçici kabul şartlarını taşımamasına karşın kısmi geçici kabul işlemi ile tamamının hizmete sunulmasının ihale mevzuatımızla uyarlılığı bulunmadığı gibi ileride ortaya çıkabilecek ve yolcuları riske atabilecek olasılıkları da bünyesinde barındırdığı açıktır.
Bu itibarla, geçici kabul şartlarını taşımayan işte kısmi geçici kabul yapılmasının uygun olmadığı düşünülmektedir.