Büyükşehir Belediyesi iktisadi teşebbüslerinden, “Kayseri Ulaşım, Turizm, İnşaat, Taahhüt, Müşavirlik, Telekomünikasyon Sanayi ve Ticaret A.Ş.” (Ulaşım AŞ) ve “Kayseri Turizm, Eğitim, Kültür, Ticaret, Sanayi A.Ş.” (Kaytur AŞ) genel itibarıyla her yıl ciddi miktarda zarar etmekte, bu şirketler için muhtelif sebeplerle sermaye artırımı yapılmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8’inci maddesinde;

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur…” <span>denilmektedir.</span>

Aynı Kanun’un “Üst yöneticiler” başlıklı 11’inci maddesinde; üst yöneticilerin sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun gelirlere ilişkin 23’üncü maddesinde; belediye iktisadi teşebbüslerinin safi hasılatından belirlenecek oranda alınan hisseler gelirler arasında, aynı Kanun’un giderlere ilişkin 24’üncü maddesinde; belediyenin kuruluşuna katıldığı şirketlere ilişkin ortaklık payı giderler arasında sayılmıştır.

İdarenin iştiraki olan zarar eden söz konusu iki şirketin son beş yıldaki kâr/zarar durumu, sermaye artışlarının incelenmesi neticesinde; ayrıntıları aşağıdaki tabloda görüleceği üzere, İdarenin zarar eden iştiraklerinde beş yıllık dönemde sermaye artışı için toplamda 1.671.768.605,26 TL aktarıldığı, bu iştiraklerin beş yıllık toplam zararının ise (-) 1.364.250.808,11 TL olduğu tespit edilmiştir. İştiraklerin zararları İdare kaynaklarından finanse edilmektedir.

‌Tablo 9: İştiraklerin Beş Yıllık Sermaye Artışı ve Kâr/Zarar Durumu Tablosu

Belediye iktisadi teşebbüslerinin kurulmasında birçok amaç bulunmakla birlikte, belediyeler açısından temel amaç, özel hukuktan kaynaklanan avantajlardan yararlanarak yerel kamu hizmetlerini daha aktif ve verimli yerine getirmektir. Ancak bu şirketlerin sürekli zarar etmesi ve sermaye artırımı yoluyla bu zararların İdare bütçesinden düzenli olarak karşılanması kamu kaynaklarının verimsiz kullanımına sebep olmaktadır.

İdarenin, sürekli zarar eden şirketlerin düzenli olarak sermaye artırımı ile zararlarını bütçeden karşılamak yerine, bu şirketlerin zarar etmesini engelleyecek tedbirleri alarak kamu kaynaklarını daha verimli alanlarda kullanması gerekmektedir.