Belediye tarafından doğrudan temin ve pazarlık usulü ile yapılan alımların, mevzuatta belirlenen sınırı aşıp aşmadığının kontrolünü sağlayacak herhangi bir sistemin oluşturulmadığı ve bu hususa ilişkin takibin yapılmadığı, ayrıca bütçe tahminlerinin gerçekçi hazırlanmaması sebebiyle bu kontrolün sağlanmasının herhangi bir anlamının kalmadığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin (ı) bendinde; bu Kanun’un 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının,

idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulu’nun uygun görüşü olmadıkça aşamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu madde hükmünün amacı, 21’inci maddenin (f) bendi ve 22’nci maddenin (d) bendine göre yapılacak alımlara sınırlama getirmek ve Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin harcamaların, 4734 sayılı Kanun’da belirtilen temel ilkelere ve usullere uygun bir şekilde yapılmasını sağlamaktır.

Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine göre belediyelerin, 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında ihtiyaçlarının temininde, yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarlarını dikkate alarak mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı % 10 oranını hesaplayacak ve bu kapsamında yaptıkları harcamalarının, toplam ödeneklerinin % 10 oranını aşıp aşmadıklarını takip edeceklerdir.

Belediyenin 2019 yılı bütçe kesin hesap cetvelinin incelenmesi neticesinde, 2019 yılı için 704.000.000,00 TL ödenek öngörüldüğü ancak 2019 yılı bütçe giderlerinin 244.795.793,35 TL tutarında gerçekleştiği ve gerçekleşmenin %35 oranında kaldığı; daha önceki yıllarda da bütçe giderlerinin gerçekleşme oranlarının tahminin çok altında kaldığı tespit edilmiştir. Bütçe tahminlerinin gerçeğin çok uzağında bu kadar yüksek belirlenmesi yukarıda belirtilen %10 sınırın aşılıp aşılmadığının kontrolünü anlamsız hale getirmektedir.

Bütçe tahminlerinin gerçeğin çok üstünde yüksek belirlenmesi her ne kadar bu kontrolü anlamsız kılmış olsa da belediye tarafından 4734 sayılı Kanun’un 62’nci maddesinin (ı) bendinden düzenlenmiş olan 21’inci maddenin (f) bendi ve 22’nci maddenin (d) bendi kapsamında yapılacak olan alımların bu amaçla konulan ödeneğin %10’unu aşıp aşmadığının kontrolünü sağlayacak herhangi bir sistemin de mevcut olmadığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, belediyenin bütçesine bu amaçla konulacak ödeneklerin

%10’unu aşıp aşmadığının kontrolünü sağlayacak herhangi bir sistemin mevcut olmaması, temel ihale usulleri ile ihtiyaçların karşılanması ilkesini zedelemekte olup ihale kanunlarının temel amacı olan ihtiyaçların en uygun şartlarla karşılanması ilkesine uygun olmadığı düşünülmektedir.