Şirketin kuruluşundan bu yana her yıl zarar etmesine rağmen sponsorluk anlaşmaları yapılırken fayda / maliyet dengesinin gözetilmediği görülmüştür.

Şirketin 2020 ve geçmiş yıl mali tabloları incelendiğinde, kurulduğu tarihten bu yana hiç kar etmediği ve her yıl zarar beyan ettiği görülmüştür. Şirketin zarar etmesindeki asıl etken Belediye Kanunu ile Belediyeye verilmiş olan şehir içi yolcu taşımacılığı hizmetlerinin Belediye tarafından Şirkete devredilmesi ve kamu yararı ağır basan bu hizmetin genellikle zararına gerçekleştirilmesidir. Ancak Şirketin gider kalemlerine bakıldığında asli hizmetiyle ilgili olmayan bir takım harcamaların bulunduğu ve bu harcamaların Şirketin katlandığı zarar içinde önemli bir paya sahip olduğu görülmektedir.

760-Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı’na göre Şirketin 2020 yılında pazarlama amacıyla yaptığı harcamaların toplamı 1.194.963,81 TL olarak görünmekte olup (KDV tutarı da eklendiğinde alınan hizmetin Şirkete maliyeti 1.395.000,00 TL ye çıkmaktadır) bu giderin tamamına yakını bir amatör spor kulübüyle yapılan sponsorluk anlaşması ile ilgilidir.

Yapılan sözleşmeler incelendiğinde sponsorluk konusunun, Voleybol 1’inci liginde yer alan kulübün müsabakalarında, sahanın uygun görülen yerlerinde ve sporcuların formalarında Şirket isim ve logosuna yer verilmesi olduğu görülmüştür.

Aydın İmar Sanayi ve Ticaret AŞ’nin temel faaliyeti şehir içi yolcu taşımacılığı olup Şirketin mali tabloları incelendiğinde elde edilen gelir ve yıllık maliyetlerin büyük kısmının bu taşımacılık faaliyetinden kaynaklandığı görülecektir. Ancak bunun yanında Şirket, hafriyat işi ve turizm amaçlı tekne ile yolcu taşımacılığı da yapmaktadır.

Sponsorluk ve reklam gibi hizmetleri almanın amacı, yapılan işi hitap edilen kesime duyurarak fayda / maliyet dengesi çerçevesinde kazanç sağlamaktır. Sponsorluk konusuna

bakıldığında bu reklamların sadece Aydın ilinde değil spor müsabakalarının yapıldığı her ilde gösterildiği anlaşılmaktadır. Şirketin faaliyet yürüttüğü iş alanları göz önüne alındığında sponsorluk anlaşması ile reklam hizmeti alınmasının şehir içi yolcu taşımacılığı ve hafriyat işine yönelik olmadığı anlaşılabilecektir. Zira bu faaliyetlerin Belediyenin yetki verdiği Şirket tarafından yürütülmesi, o şehirde yaşayan ve bu hizmetleri kullanan vatandaşlar tarafından zaten bilinecek bir olgudur. Ayrıca Aydında yaşamayanlar için ise bunun bir anlam ifade etmediği açıktır. Dolayısıyla alınan reklam hizmetinin fayda sağlayabileceği tek faaliyet konusu tekne ile turizm amaçlı yolcu taşımacılığı olacaktır.

Şirket, Bozdoğan ilçesinde bulunan kanyon gölünde tekne turları düzenleyerek turistik faaliyetlerde bulunmaktadır. Şirketin bu faaliyetlerden 2020 yılında elde ettiği brüt gelir yalnızca 149.974,58 TL olarak gerçekleşmiştir. (2020 yılında gelir düzeyinin düşük kalmasında yaşanan Covid- 19 salgını da etkili olduğu için gelir - gider karşılaştırması yapılmasında 2020 yılının baz alınması gerçekçi olmayacaktır. Bu nedenle 2019 yılı faaliyet sonuçlarına bakmakta yarar vardır. Buna göre 2019 yılında bahsedilen faaliyetlerden elde edilen toplam brüt gelir tutarı 873.860,15 TL olarak gerçekleşmiştir.)

Görüldüğü gibi 2020 yılında yapılan reklam harcaması, hiçbir olumsuz durumun bulunmadığı 2019 yılında tekne turlarından elde edilen gelirin bile 1,5 katından daha fazladır. Şirketin sadece 2020 yılında 13.011.369,09 TL zarar ettiği göz önüne alındığında, yapılan sponsorluk anlaşması için ödenen bedelin, karşılaşılan zarar içinde önemli bir paya sahip olduğu görülecektir ki, bu tablonun fayda/maliyet değerlendirmeleri bağlamında olumsuz bir görüntü verdiği açıktır.

Konuyla ilgili olarak Şirketin beyanında; reklam hizmeti alınmasıyla Şirket tarafından verilen hizmetin geniş kesimlere duyrulmasının amaçlandığı belirtilmiş ve kanyona olan ilginin artırılması yoluyla hem Şirket gelirlerinin yükselmesinin hem de bölgenin tanıtımının sağlanmasının amaçlandığı ifade edilmiştir.

Belediye şirketleri nitelikleri itibariyle birer ticaret şirketi olmalarının yanında kamu kaynağı kullanmaları nedeniyle ticari amaç güden diğer şirketlerden ayrılmaktadırlar. Bu şirketlerin amacı kar elde etmenin yanında kamu yararı bulunan hizmetlerin sunulmasını da sağlamaktır. Bu yönüyle Şirketin bölge tanıtımını sağlayacak reklam hizmetlerini almasının bir sakıncası bulunmamaktadır. Ancak alınan hizmet karşılığı sağlanan fayda da hizmet için katlanılan maliyetle orantılı olmak durumundadır. Zira bölge tanıtımını yapmak birincil olarak

Şirketin değil ilgili yerel yönetimlerin sorumluluğudur. Sonuç olarak Şirketin reklam hizmeti almasında bir sakınca bulunmadığı belirtilmekle birlikte bunun için yapılacak harcamalarda fayda/maliyet dengesinin gözetilmesinin daha uygun olacağı değerlendirilmektedir.