Kartal Belediyesi mülkiyetinde bulunan taşınmazların incelenmesinde, ihale ile kiraya verilen 7 adet taşınmazın, Kira süresi sonunda yeni ihale düzenlenmeden aynı kişilere ecrimisil karşılığında kullandırıldığı tespit edilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde yer alan “Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.” hükmü ile Belediye taşınmazlarının bu Kanun kapsamında kiraya verilmesi gerektiği belirlenmiştir.

Anılan Kanun’un “Kiralarda sözleşme süresi” başlıklı 64’üncü maddesindeki;

“Kiraya verilecek taşınır ve taşınmaz malların kira süresi, on yıldan çok olamaz. Turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin ve doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin on yıldan fazla süre ile kiraya verilmesi mümkündür.” hükmü ile kiralama süresinin 10 yıldan fazla olamayacağı ve bu durumun istisnaları belirlenmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri çerçevesinde kurum mülkiyetindeki taşınmaz malları kiraya verme işlemleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’ndaki ihale usullerine göre yapılacak; yapılan ihale sonucu düzenlenen kira sözleşmeleri en fazla on yıl olabilecek; sözleşme süresi bitiminde ise aynı taşınmaz malın kiraya verilebilmesi için yeniden 2886 sayılı Kanundaki usullerden biriyle ihaleye çıkılacaktır. Kira süresi dolan gayrimenkullerin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine uygun olarak, ihale yapılmaksızın kira sözleşmelerinin yenilenmemesi veya uzatılmaması gerekmektedir.

Diğer yandan, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtilmiştir.

2886 sayılı Kanun’un ”Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların,

gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.

…

İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” hükmü yer almaktadır.

Kurumun 2886 sayılı Kanun’a göre ihale ederek kiraya verdiği gayrimenkullerin kiracıları, kira süresi sonunda fuzuli şagil durumuna düşmüşlerdir. Belediyenin 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesine göre; bu kişilerin tahliyesi için mülki amirliğe başvurması gerekir.

Yapılan inceleme neticesinde Belediye tarafından kira süresi sonunda yeni ihale düzenlenmeden aynı kişilere ecrimisil karşılığında kullandırıldığı tespit edilen ilgili taşınmazlara ilişkin tablo aşağıdadır:

Tablo 6: Yeni İhale Yapılmaksızın Mevcut Kiracılara Ecrimisil Karşılığında Kullandırılan Taşınmazlar

Kurumun, Devlet İhale Kanunu'na aykırı söz konusu uygulamaları sonlandırması ve taşınmazlarını mevzuatta öngörülen şekilde, ihale yapmak suretiyle kiraya vermesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Kira işlemlerimizde kira süresinin ihaleye çıkılmadan

uzatılması gibi bir husus bulunmamaktadır. Tam aksine kira süresi sona eren kiralamalarda kiralama iradesi devam ediyorsa 2886 sayılı kanunun ilgili maddelerine istinaden ihale yoluyla yeniden kiralama yapılmaktadır. Belediyemiz taşınmazlarının işgali halinde 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15.maddesi ve 2886 sayılı Kanun’un 75. maddesi hükümleri dikkate alınarak işgalcilere geriye dönük azami 5 yıl süreli ecrimisil tahakkuk ettirilmektedir. Bu taşınmazlardan kiralanması Başkanlık Makamı’nca uygun görülenler için 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre ihaleye çıkılmaktadır. İhaleye çıkılması uygun görülmeyen işgalli Belediye taşınmazlarına belli dönemler halinde ecrimisil tahakkuk ettirilmektedir veya 2886 Sayılı Kanunun 75inci maddesine göre tahliyeleri yapılmaktadır. Tablo 8in son sırasındaki mükellef için Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 03.10.2018 tarih ve E.29140 sayılı yazısı gereğince 01.01.2013 ila 31.08.2018 tarihleri arasında tahakkuk ettirilmeyen işgaliye bedeline istinaden Müdürlüğümüz tarafından ecrimisil tahakkuk ettirilmiştir. Söz konusu taşınmaza ait yeni ecrimisil uygulaması bulunmamaktadır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi cevabında, kira işlemlerinde kira süresinin ihaleye çıkılmadan uzatılması gibi bir husus bulunmadığı, Belediye taşınmazlarının işgali halinde işgalcilere geriye dönük azami 5 yıl süreli ecrimisil tahakkuk ettirildiği, bu taşınmazlardan kiralanması Başkanlık Makamınca uygun görülenler için 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre ihaleye çıkıldığı, ihaleye çıkılması uygun görülmeyenler için ise belli dönemler halinde ecrimisil tahakkuk ettirildiği veya tahliyelerinin yapıldığı ifade edilmiş ise de, bulguda aktarılan tablodaki 2, 3 ve 6 sıra numaralı taşınmazların geçmiş yılda da ecrimisil karşılığı kullandırıldığı ve söz konusu hususun 2018 yılı içerisinde de devam ettiği halde İdare tarafından henüz tesis edilen herhangi bir işlem bulunmadığı görüldüğünden, ecrimisil karşılığı kullandırıldığı tespit edilen bulgudaki tüm taşınmazlarla ilgili 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinin uygulanarak; bu kişilerin tahliyesi için mülki amirliğe başvurulması gerektiği değerlendirilmektedir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediğinin takibi için konu izlenecektir.