ASKİ’nin 2019 yılı mali tabloları ve eki belgelerinin incelenmesinde; kullanım ömrünü tamamlamış ve hurdaya ayrılan taşınırların muhasebeleştirilmesinde, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesaplarının kullanılmadığı görülmüştür

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 225’inci maddesinde; kullanım olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarının 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Yönetmelik hükümlerinden de anlaşılacağı üzere herhangi bir maddi duran varlık hurdaya ayrıldığında; hurda aşamasının izlenmesi için 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı kullanılmalıdır. Böylece hurdaya ayrılmış taşınır muhasebe kayıtlarında görülebilecek; satıldığında ise, satış bedeli ile satıştan doğan fark muhasebe kayıtlarına yansıtılabilecektir.

ASKİ’de, toplam kayıtlı değeri 3.915.556,49 TL olan maddi duran varlıkların hurdaya ayırma işlemi yapılmıştır. Ancak hurdaya ayrılma işlemi; kayıtlı değerleri üzerinden ilgili varlık hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilerek, muhasebeleştirilmiştir. Söz konusu ters kayıt işlemi ile hurdaya ayrılan varlıklar muhasebe kayıtlarından tamamen çıkarılmıştır. Bu nedenle, ASKİ’nin mali tablolarında, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 3.915.556,49 TL eksik görünmektedir.

Hurdaya ayrılan taşınmazlar kullanım ömrünü tamamlamış olsalar da fiilen elden çıkarılıncaya kadar idarenin varlığı durumundadırlar. İdarenin hurdaya ayırdığı taşınmazlarını ters kayıt yaparak muhasebeleştirmesi, mevcut varlıklarının kayıtlarda gösterilmemesi anlamına gelmektedir.

Yukarıda belirtilen Yönetmelik hükmü gereği, hurdaya ayrılan maddi duran varlıkların,

fiilen elden çıkarılıncaya kadar, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına ve bu maddi duran varlıkların birikmiş amortisman tutarlarının da 299 Birikmiş Amortisman Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.