Şehzadeler Belediyesi ve genelde tüm ilçe belediyeleri Büyükşehir Belediyesinden kendilerine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin bir kontrol ve takip aracından yoksun bulunmaları nedeniyle gelir kaybına uğramaktadır.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinin (f) bendi uyarınca karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek büyükşehir belediyesinin görevleri sayılmış olup, "Büyükşehir Belediyesinin Gelirleri" başlıklı 23’üncü maddesinin (f) bendinde de söz konusu park yerlerinin işletilmesinden elde edilen gelirin %50'sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacağı belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 23’üncü maddesinin son fıkrasında ise; “Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşları ile ilçe belediyeleri; tahsil ettikleri vergiler ve benzeri malî yükümlülüklerden birbirlerine ödemeleri gereken paylar ile su, atık su ve doğalgaz bedellerini zamanında yatırmadıkları takdirde, ilgili belediye veya bağlı kuruluşun talebi üzerine söz konusu tutar, İller Bankası tarafından, yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek alacaklı belediyenin hesabına aktarılır. Gecikmeden kaynaklanacak faiz ve benzeri her türlü zararın tazmininden, ilgili ilçe belediye başkanı ve sayman şahsen sorumludur. Bu fıkra hükmü, ilçe ve ilk kademe belediyeleri hesabına yapılacak her türlü aktarmaları zamanında yapmayan büyükşehir belediye başkanı, bağlı kuruluş genel müdürleri ve saymanları hakkında da uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Manisa Şehzadeler Belediyesine Manisa Büyükşehir Belediyesince son beş yılda gönderilen otopark işletme gelirleriincelendiğinde, Yasa’da öngörülen gelir dağıtım mekanizmasının işlemediği anlaşılmaktadır. 2014 yılında herhangi bir ödeme yapılmazken, 2015 yılında 5713, 2016 yılında 5322, 2017 yılında 5383 TL gönderilmiş, 2018 yılında bu tutar 384 TL'ye inmiştir. Bu rakamlar yasada öngörülen gelir dağıtım sistemine Büyükşehir Belediyesinin uymadığını açıkça göstermektedir ve Büyükşehir Belediyesinden bilgi istemek

suretiyle teyidine bile ihtiyaç göstermemektedir.İlçe belediyelerine aynı dönemlerde aktarılan meblağlar ve ilçe nüfuslarının birlikte değerlendirilmesinde de 5216 sayılı Kanun'un23’üncü maddesinin (f) bendinde belirtilen otopark işletme gelirinin %50'sinin ilçe ve ilk kademe belediyelerine, nüfuslarına göre dağıtılacağı yönündeki hükmün uygulanmadığı anlaşılmaktadır. (Manisa Yunusemre Belediyesinin nüfusu Manisa Şehzadeler Belediyesinin nüfusundan 1.4 kat fazla olmasına karşın Büyükşehir Belediyesince her iki belediyeye eşit sayılabilecek tutarda otopark işletme geliri gönderilmektedir)

Tablo 6: Büyükşehir Belediyesinden Şehzadeler Belediyesine aktarılan Otopark İşletme Gelirleri

Her ne kadar 5216 sayılı Kanunun 23’üncü maddesinde, Yasa'da belirtilen gelir dağıtım yükümlülüklerine uyulmadığı takdirde alacaklı belediyenin talebi üzerine İller Bankası tarafından yükümlü belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından bu tutarların kesilerek alacaklı belediyeye aktarılacağı belirtilmekte ise de ilçe belediyeleri büyükşehir belediyesi otopark işletme gelir hesabı bilgilerine sahip olmadıklarından, alacak iddiasında bulunamamakta ve Yasa ile düzenlenen kontrol mekanizması işlememektedir.

Sonuç olarak, Şehzadeler Belediyesi ve genelde tüm ilçe belediyeleri Büyükşehir Belediyelerinden kendilerine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin bir kontrol ve takip aracından yoksundur ve Yasa'da öngörülen gelir dağıtım sisteminin istikrarlı işleyişini sağlayacak mekanizmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; Bulgu içeriğinde bahsedilen Büyükşehir Belediyesinden Şehzadeler Belediyesine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin olarak İfade edilen hususların resmi yazıyla Büyükşehir Belediyesine bildirildiği ve Büyükşehir Belediyesinden alınan cevabi yazının sunulduğu belirtilmektedir.

Büyükşehir Belediyesi yazısında da; açık otopark alanlarının işletme hakkının, Manisa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Meclisinde alınan kararlar gereği, yapılan protokol ile yükleniciye tahsis edildiği ve Şehzadeler Belediyesine yapılan aktarımlarda Meclis Karan ile yapılan protokolün esas alındığı, açık otopark alanlarının sayısının gelişen şartlara göre

değişiklik gösterdiği vurgulanarak 2014-2019 yılları arasında Şehzadeler Belediyesine gönderilen otopark gelirlerinin tarih ve tutarlarından oluşan bir listeye yer verilmiştir.

Sonuç olarak; Büyükşehir Belediyesince tahsil edilen otopark gelirlerinden ilçe belediyelerine gönderilmesi gereken meblağlara ilişkin 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci ve 23'üncü maddeleri çerçevesinde oluşturulan dağıtım sisteminin işlerliğine yönelik zaafın uygulamayla bağ kurularak gösterildiği denetim bulgusuna verilen yanıt konuyu açıklayıcı mahiyette bulunmamıştır.

Büyükşehir Belediyesinin bildirdiği 2014-2019 yılları ödeme listesi (toplamı 15.589,19 TL) bulgu metninde yer alan Şehzadeler Belediyesi kayıtlarıyla uyumludur. Gönderilen paylara ilişkin gerek yıllar arası gerekse ilçeler arası dengesizlik Büyükşehir Belediyesi yazısında da izah edilememektedir.

Ayrıca, Manisa Büyükşehir Belediyesince hesaplanıp Şehzadeler Belediyesine gönderilen otopark gelirlerinin doğruluğu ya da yanlışlığından öte, denetim bulgusunda vurguladığımız başat unsur Şehzadeler Belediyesi ve genelde tüm ilçe belediyelerinin Büyükşehir Belediyelerinden kendilerine aktarılması gereken otopark geliri paylarına ilişkin bir kontrol ve takip aracından yoksun olmaları ve Yasa'da öngörülen gelir dağıtım sisteminin istikrarlı işleyişini sağlayacak mekanizmaların ihtiyaç olduğu gerçeğidir.