Büyükşehir Belediyesi tarafından mal ve hizmet alımlarına ilişkin verilen avans ve kredilerde mahsup sürelerine uyulmadığı, gecikilen süreler için gecikme zammı tahsil edilmediği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 35’inci maddesine göre harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabileceği, her mutemedin ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgili kanunlarında belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde üç ay içerisinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlü olduğu, süresi içerisinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 6183 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı ifade edilmiştir.

27/5/2016 tarih 29724 sayılı Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nde de yukarıda yer verilen mevzuatla aynı doğrultuda ve daha açıklayıcı hükümler bulunmaktadır. Anılan Yönetmeliğin 125’inci maddesinin (b) bendinin üçüncü fıkrasında; "her mutemedin aldığı avanstan harcadığı tutarlara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, avansın verildiği tarihten itibaren en çok bir ay içinde vermek ve artan parayı iade etmekle yükümlü olduğu, mutemedin işin tamamlanmasından sonra bir aylık sürenin bitimini beklemeksizin avans artığını iade etmek ve hesabını kapatmak zorunda olduğu, mutemedin mali yılın sonunda bir aylık sürenin dolmasını beklemeksizin, henüz mahsubunu yaptırmadığı harcamalara ait belgeleri vermek ve artan parayı yatırmakla yükümlü olduğu, mahsup edilmeyen veya iade edilmeyen avans artığının mutemet adına 140-Kişilerden Alacaklar Hesabına alınarak durumun mutemedin

bağlı olduğu birime bildirileceği ve bu mutemede varsa gecikme zammı dâhil avansın mahsubu yapılıncaya kadar bir daha avans verilmeyeceği" belirtilmektedir.

Anılan Yönetmeliğin 125’inci maddesinin (ç) bendinin birinci fıkrasında ise; "adına kredi açılan mutemedin, harcanan paralara ait mahsup belgelerini bağlı bulunduğu tahakkuk birimine teslim edeceği, dairesince tahakkuk işlemleri tamamlanarak mahsup belgelerinin ödeme emri belgesi ekinde muhasebe birimine verileceği ve kredinin mahsubunun sağlanacağı ifade edilmiştir. Fıkra’nın devamında her mutemedin, adına açılan krediden harcadığı tutarlara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri kredinin açıldığı tarihten itibaren en çok üç ay içinde, ancak her halde yılsonunda muhasebe yetkilisine vermekle yükümlü olduğu, mutemedin işin tamamlanmasından sonra üç aylık sürenin bitimini beklemeksizin kredi artığını, düzenleyeceği kredi ödeme emri ile bankaya yatırmak zorunda olduğu" hüküm altına alınmıştır.

Yapılan incelemede; 2022 yılı içerisinde, yıl içinde kapatılmış olmakla birlikte zamanında kapatılmamış 2.778.364.-TL avans ve kredi bulunduğu, zamanında kapatılmayan bu avans ve kredilere ilişkin gecikme zammı uygulanmadığı, uhdesinde mahsup edilmemiş avans bulunmasına rağmen aynı kişiler adına tekrar avans açıldığı, özellikle mahkeme harç giderleri adı altında verilen avansların kullanım oranlarının çok düşük olduğu, ihtiyaçtan daha fazla avans verildiği tespit edilmiştir.

Kurum cevabında; bulgu konusu hususa katılındığı ve 31.01.2023 tarihinde tüm birimlere dağıtımlı yazı yazılarak gerekli uyarılarda bulunulduğu, 2023 yılı içerisinde verilen avans ve kredilerin ilgili mevzuat çerçevesinde titizlikle takip edileceği bildirilmiştir.

Sonuç olarak yukarıda yer verilen mevzuat çerçevesinde; avans ve kredilerin süresinde kapatılması için gerekli takibatın yapılması, zamanında kapatılamayanların 140-Kişilerden Alacaklar Hesabında izlenmesi, gecikmeden kaynaklanan gecikme zammının da yine 140- Kişilerden Alacaklar hesabında sorumlu mutemed adına takip edilmesi ve ilgililerden tahsil edilmesi gerekmektedir.