İdare ile BEM-BİR-SEN arasında akdedilen sosyal denge sözleşmesinde, mevzuatın belirlediği tavan tutarın üzerinde sosyal denge tazminatı ödemesi kararlaştırılmıştır.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32’nci maddesine göre; 27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı KHK'nin Ek 15'inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediye başkanı arasında, Toplu Sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilecektir.

375 sayılı KHK’nin Ek 15’inci maddesinde ise; sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarının, 4688 sayılı Kanun’a göre yapılan Toplu Sözleşme’de belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında yapılabilecek sözleşmeyle belirleneceği belirtilmiştir.

4688 sayılı Kanun uyarınca imzalanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarını Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşme’nin Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme bölümünün “Sosyal denge tazminatı” başlıklı 1’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasında da; sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarı en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %100’ü olarak belirlenmiştir.

Sosyal denge sözleşmesinde düzenlenecek tazminatın tutarı; görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre belirlenebilecek, ancak, yukarıda belirtilen tavan tutarı aşamayacaktır.

İdarenin sosyal denge tazminatına ilişkin ödemelerinin ve imzalanan sosyal denge sözleşmelerinin incelenmesi neticesinde; Büyükşehir Belediye Meclisince, mevzuatında öngörülen tavan tutarın aşılmaması şartıyla belediye başkanına sosyal denge sözleşmesi imzalanması için yetki verildiği ancak imzalanan sözleşmede personel için ödenecek tazminat tutarının Toplu Sözleşme’de yer alan tavan tutarlarının üzerinde belirlendiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesi’nde mevzuatta belirlenen tutarı aşan miktarda sosyal denge tazminatı ödemesinin çalışan kamu görevlilerinin bilgi ve becerisinin geliştirilmesi, ücret dengesinin sağlanması, ekonomik ve sosyal barışı sağlamak amacıyla Başkanlık Makamının onayı çerçevesinde yapıldığı ifade edilmiştir. Gönderilen cevapta genel olarak çalışanların hayat kalitesinin iyileştirilmesi, ücret dengesinin sağlanması amacıyla tavan tutarın aşıldığı ifade edilse de söz konusu hususlar, yapılan ödemenin mevzuata aykırı olduğunu değiştirmemekte ve hukuki bir gerekçe olmamaktadır.

Netice olarak, sosyal denge sözleşmelerinde ve sosyal denge tazminatı ödemelerinde mevzuatında belirtilen tavan tutarların üzerinde ödemeye sebebiyet verilmemesi gerekmektedir.