Karar Künyesi
2021 yılı Gelir Kesin Hesabının incelenmesi neticesinde Belediyenin gelir tahsilat oranının düşük olduğu görülmüştür.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesi; Belediye Başkanına, belediye teşkilâtının en üst amiri olarak belediye teşkilâtını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak, belediyenin gelir ve
alacaklarını takip ve tahsil etmek görevlerini vermiş ve sorumluluk yüklemiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun; “Mali hizmetler birimi” başlıklı 60’ıncı maddesi ile ilgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek görevi, Mali Hizmetler Birimine verildiği; “Muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları” başlıklı 61'inci maddesinde, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerini muhasebe yetkilisinin yürüteceği, muhasebe yetkilisinin, bu hizmetlerin yapılmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından sorumlu tutulacağı; “Gelirlerin toplanması sorumluluğu” başlıklı 38'inci maddesinde de kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanların, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumlu oldukları, belirtilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, 37’nci maddesinde; amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca (Kanun’da: Maliye Vekâleti) belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği, 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı düzenlenmiştir.
Belediyelerin tahsilat oranını artırabilmeleri için; Mali Hizmetler Müdürlüğünün borcunu ödemeyen kişiler hakkında borcun ödenmesi için ödeme emirlerini zamanında düzenleyip daha sonra bu borçlular hakkında yasal takip yapılmasını teminen Hukuk birimine bildirmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemede; Belediyenin Gelir Kesin Hesap Cetvelini oluşturan gelir kalemlerinin tahakkuk/tahsilât oranlarının düşük düzeyde kaldığı; önceki yıldan 19.053.602,06 TL vergi geliri tahakkukunun devredildiği; 2021 yılı içinde toplam 14.359.221,20 TL vergi geliri tahakkuk ettirildiği; 2021 yılı içinde toplam tahakkukun, 15.030.371,86 TL'sinin tahsil edildiği, 2022 yılına 18.376.232,95 TL tahakkuk artığı devredildiği görülmüştür. Ayrıca 2020 yılından 10.463.692,55 TL kira alacağının devir edildiği, 2021 yılı sonu itibarıyla toplam 21.886.890,31 TL taşınmaz kira gelirinin tahakkuk
ettirildiği, 2021 yılı kira alacağı tahsilatının, 8.848.343,92 TL olduğu, 2022 yılına devreden kira alacağı tahakkuk tutarının 12.859.235,56 TL olduğu ve kurum kira alacağı tahsilat oranının, % 40,43’de kaldığı anlaşılmıştır. Aynı şekilde ecrimisil gelirlerinin de tahsilat oranının % 29,47’de kaldığı görülmektedir. Tahsilat oranlarının düşük düzeyde bulunması kurumun mali tablolarını olumsuz yönde etkilemektedir.
Bütçe Gelir Kesin Hesap Cetvelinde önemli görülen ancak tahakkuk/tahsilat oranı düşük kalarak gelecek yıla devreden bazı gelir kalemleri aşağıda gösterilmiştir:
Tablo 16: Gelir Tahsilat Oranı Düşük Olan Gelir Türleri
Nevi | Devreden Gelir Tahakkuku TL | 2021 Yılı Tahakkuku TL | Toplam Tahakkuk TL | 2021 Yılı Tahsilat TL | Tahsilatta n Red ve İadeler TL | 2021 Yılı Net Tahsilat TL | 2022 Yılına Devreden Tahakkuk TL | Tahsilat Oranı % |
Vergi Gelirleri | 19.053.602,06 | 14.359.221,20 | 33.412.823,26 | 15.036.590,31 | 6.218,45 | 15.030.371,86 | 18.376.232,95 | 44,98 |
Ecrimisil Gelirleri | 1.432.514,66 | 1.659.194,57 | 3.091.709,23 | 1.029.557,89 | 118.475,00 | 911.082,89 | 2.062.151,34 | 29,47 |
Diğer Taşınmaz Kira Gelirleri | 10.463.692,55 | 11.423.197,76 | 21.886.890,31 | 9.027.654,75 | 179.310,83 | 8.848.343,92 | 12.859.235,56 | 40,43 |
Tahsilat oranlarının azami düzeyde gerçekleşmesini teminen kamu kaynağının elde edilmesinde görevli ve yetkili olanların gelirlerin takip ve tahsil hususunda yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda hareket etmesi gerekmektedir.