Belediye lehine karara bağlanan davalardan tahsil edilen avukatlık vekâlet ücretlerinin dağıtımı sırasında bütçeye gelir olarak kaydedilmesi gereken %5’lik kısmın gelir kaydedilmediği ve vekâlet ücretlerinin tahsil edilmemesine rağmen üst limitten emanet hesabında yer alan tutarlardan ödendiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Avukatlık ücretinin dağıtımı” başlıklı 82’nci maddesinde; belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin; avukatlara (49 uncu maddeye göre çalıştırılanlar dâhil) ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümlerinin kıyas yolu ile uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümler ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinde; 1389 sayılı Kanun’un yürürlükten kaldırıldığı ve diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanun’a yapılan atıfların bu Kararname’ye yapılmış sayılacağı belirtilmiştir.

659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin vekâlet ücretinin dağıtımına ilişkin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasında ve söz konusu Kararname’ye dayanılarak çıkarılan Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Ödenecek vekalet ücretinin limiti ve dağıtım şekli” başlıklı 6’ncı maddesinde belirtildiği üzere; idare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretleri emanet hesabında toplanır. 333 Emanetler Hesabında toplanan vekâlet ücreti yıllık olarak vekâlet ücretinden yararlanacak kişilere mevzuatta belirtilen tutarı geçmemek üzere dağıtılır.

Bu bağlamda; vekâlet ücretinin %55’i dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata; %40’ı dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak ödenir. Geriye kalan

%5’lik kısım da muhasebe birimince gelir kaydedilir.

Söz konusu Yönetmelik’in “Limit dışı vekalet ücretinin dağıtımı” başlıklı 7’nci maddesinde de; bu Yönetmelik’in 5 ve 6’ncı maddelerine göre vekalet ücreti ödenen ve limitini dolduramayan hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenecek tutarların, mali yılı takip eden Ocak ayı sonuna kadar tahakkuka bağlanmak suretiyle hukuk biriminin bağlı olduğu merkez muhasebe birimince emanet hesabındaki limit dışı vekalet ücretinden ödeneceği belirtilmiştir.

Adı geçen Yönetmelik’in “Bütçeye gelir kaydedilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde ise; emanet hesabında toplanan ve dağıtımı yapılamayan vekâlet ücretlerinin, tahsilini takip eden üçüncü bütçe yılının sonunda gelir kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemelerde 2021 yılı içerisinde elde edilen vekâlet ücretlerinin ilgili emanet hesaplarına alınmasına ilişkin yevmiye kayıtlarında veya daha sonraki dönemde %5’lik payın gelir kaydedilmesine ilişkin muhasebe kayıtlarının yapılmadığı görülmüştür.

Diğer yandan, Hukuk İşleri Müdürlüğünde görev yapan avukatlara mali yılbaşında, o yıla ilişkin avukatlık vekâlet ücretleri tahsil edilmediği halde, emanet hesabında önceki yıllarda yapılan dağıtımlardan kalan bakiye baz alınarak üst limitten peşin ödeme yapıldığı tespit edilmiştir. Bu yöntem ilgili personelin 2021 yılı içinde üst limitten alabileceği avukatlık vekâlet ücretini yılın başında avans gibi alması anlamını taşımaktadır. Ayrıca bu uygulama, önceki yıllardan emanete alınan ve bir sonraki yıl gelir kaydedilebilecek tutarların azalması, 6 ay fiilen görev yapma şartını sağlamayan personel için fazla vekâlet ücreti ödenmesi gibi risklere sebebiyet verecektir.

Sonuç olarak, avukatlık vekâlet ücretlerine yönelik İdare tarafından gerçekleştirilen ödemelerin anılan ve açıklanan mevzuat hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmesi ve mali tabloların doğru ve güvenilir bilgi sunmasının temini amacıyla gelir kayıtlarının tam ve zamanlı olarak yapılması gerekmektedir.

Kamu İdaresi cevabında, 659 sayılı KHK ve bu KHK’ye dayanılarak çıkarılan Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in belediyeler yönünden bağlayıcı olmadığı ifade edilmiş olsa da yukarıda değinilen 659 sayılı KHK’nin 18’inci maddesi gereği söz konusu mevzuata belediyeler tabidir.

Buna ek olarak İdare tarafından, avukatlara mali yılbaşında o yıla ilişkin avukatlık vekâlet ücretlerinin üst limitten peşin olarak ödenmesinin mevzuata aykırı olmadığı iddia edilsede Yönetmelik’in 7’nci maddesinde yer alan düzenleme doğrultusunda öncelikle yıl içerisinde kazanılan vekâlet ücretinden dağıtım yapılması gerekmektedir.